Mahmud Traljić
Mahmud Traljić | |
|---|---|
| Rođenje | 28. april 1918. |
| Smrt | 28. decembar 2003 (85 godina) |
| Zanimanje | Historičar kulture, profesor |
Hfz. Mahmud Traljić (28. april 1918–28. decembar 2003), bio je bosanskohercegovački i bošnjački historičar kulture, hafiz, profesor Gazi Husrev-begove medrese i Fakulteta islamskih nauka, bibliograf, bibliotekar, hroničar i autor više knjiga i desetaka tekstova.[1]
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rani život
[uredi | uredi izvor]Rođen je 1918. u Sarajevu. Nakon završene osnovne škole, školovanje je nastavio u Gazi Husrev-begovoj medresi, gdje je u četvrtom razredu završio hifz. Nakon toga, upisao se u Višu islamsku šerijatsko-teološku školu u Sarajevu 1940, na kojoj je diplomirao 1944. Nakon studija, zaposlio se u Gazi Husrev-begovoj biblioteci gdje je radio do 1947. Istovremeno je vršio dužnost profesora u Gazi Husrev-begovoj ženskoj medresi te bio imam u sarajevskoj džamiji Sinan Vojvoda Hatun na Vratniku.[2]
Javni život
[uredi | uredi izvor]U studentskim danima bio je blizak ulemanskom krugu El-Hidaje, kao i ljudima koji su uređivali istoimeni časopis (Mehmed Handžić, Kasim Dobrača, te mnogi drugi), gdje je kasnije bio i sekretar društva El-Hidaje. Slijedeći opredjeljenja i politiku ulemanskog kruga, Mahmud Traljić je 18. oktobra 1941. potpisao Sarajevsku rezoluciju. Postao je blizak organizaciji “Mladi muslimani“, nakon čega postaje i njen član. Juna 1947. uhapšen je kao i neki tadašnji istaknuti alimi, te je u procesu muslimanskim alimima, učenjacima, zbog suradnje s ustaškim pokretom i osuđen na zatvorsku kaznu od 10 godina. Osuđen u grupi u kojoj su bili: Kasim Dobrača, Derviš Korkut, Jusuf Tanović, Kasim Turković, Salih Udžvarić, Abdullah Dervišević, Ibrahim Karalić, Muharem Avdihodžić, Hasan Avdić, Mustafa Hebović i Hasan Ljevaković. Proveo je devet godina i osam mjeseci u zatvoru, nakon čega je pušten na slobodu u januaru 1957. Poznanstvo Hamdije Kreševljakovića s Brankom Čulićem omogućilo mu je da se zaposli u Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Bosne i Hercegovine u Sarajevu u odjelu specijalističke zbirke, gdje je radio 27 godina sve do penzije 1984. Uporedno s ovim poslovima bio je i imam u Ćurčića Jahija-pašinoj džamiji u Sarajevu u kojoj je čuvao mihrab do 1996. Dugo godina je obavljao dužnosti nazira u Gazi Husrev-begovom vakufu te devrihana, džuzhana i sahibi-nokte u Gazi Husrev-begovoj džamiji. Bio je dugogodišnji predsjednik i redovni član Komisije za preslušavanje novih hafiza. Postavio je standard i pravila za učenje hifza. Bio je muhafiz mnogim bosanskohercegovačkim hafizima, te profesor kiraeta na Fakultetu političkih nauka od 1987. pa do 1992. Kad je otvoren poslijediplomski studij predavao je taj predmet postdiplomcima, a bio je poznavalac historije muslimanskih institucija i Bošnjaka u Bosni i Hercegovini i Sandžaku.[2]
Smrt
[uredi | uredi izvor]Umro je 28. decembra 2003. u Sarajevu.
Djela
[uredi | uredi izvor]Objavio je skoro 250 tekstova, prikaza knjiga, nekrologija, tekstova o baštini, djelovanju raznih institucija ili životu znamenitih ličnosti. Većina njegovih radova je u vezi sa kulturnom historijom Bošnjaka. Svoje radove Mahmud Traljić je objavljivao u muslimanskim i drugim listovima i časopisima, kao što su: El-Hidaje, Novi Behar, Almanah, Glasnik IVZ u Kraljevini Jugoslaviji i u SFRJ, Glasnik Rijaseta IZ u Bosni i Hercegovini, Preporod, Zemzem, Šebi Arus, Takvim, Islamska misao, Bibliotekarstvo, Narodna Uzdanica, Bakije, Anali Gazi Husrev-begove biblioteke, kao i u Vijesniku Društva bibliotekara Hrvatske.[2]
Dodatna literatura
[uredi | uredi izvor]- Istaknuti Bošnjaci (prvo izdanje: Zagreb, 1994., 191 str. i drugo dopunjeno i prošireno izdanje: El-Kalem, 1998., 345 str.)[1]
- Mali podsjetnik značajnih datuma islamske prošlosti Bošnjaka, El-Kalem, Sarajevo, 1996., 152 str.)[3]
- Iz kulturne historije Bošnjaka, Travnik, 1999., 363 str.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Traljić, Mahmud (1998). Istaknuti Bošnjaci (jezik: hrvatski). Rijaset islamske zajenice u Bosni i Hercegovini, El Ḱalem. ISBN 978-9958-23-007-3. Arhivirano s originala, 24. 10. 2022. Pristupljeno 24. 10. 2022.
- ^ a b c Karić, Enes (31. 12. 2018). "Hafiz Mahmud Traljić - tradicionalni bosanski alim". Anali Gazi Husrev-Begove biblioteke (jezik: engleski). 25 (39): 269–274. ISSN 2566-3267. Arhivirano s originala, 24. 10. 2022. Pristupljeno 24. 10. 2022.
- ^ Traljić, Mahmud (1996). Mali podsjetnik značajnih datuma islamske prošlosti Bošnjaka (jezik: hrvatski). El Kalem. Arhivirano s originala, 24. 10. 2022. Pristupljeno 24. 10. 2022.