Ispod vulkana

Ispod vulkana
Originalni poster filma
Režiser	John Huston Danny Huston (scene otvaranja filma)
Producent	Michael Fitzgerald Moritz Borman Wieland Schulz-Keil
Scenarist(i)	Guy Gallo
Uloge	Albert Finney Jacqueline Bisset Anthony Andrews Katy Jurado Ignacio López Tarso José René Ruiz Martínez
Muzika	Alex North
Žanr	drama
Kinematografija	Gabriel Figueroa
Distributer	Universal Pictures (SAD) 20th Century Fox (van SAD-a)
Premijera	15. juni 1984.
Trajanje	112 minuta
Zemlja	SAD
Jezik	engleski
Zarada	2,5 miliona dolara

Ispod vulkana jest američki dramski film snimljen u Meksiku 1984. u režiji Johna Hustona. Scenarij je napisao Guy Gallo na osnovu istoimenog polu-autobiografskog romana iz 1947. engleskog pisca Malcolma Lowryja. Glavne uloge tumače Albert Finney, Jacqueline Bisset, Anthony Andrews i Katy Jurado. Film je dobio nominacije za Oscara u kategorijama za najbolju glavnu mušku ulogu (Albert Finney) i za najbolju originalnu muziku (Alex North).

Vjerno slijedeći Lowryjev roman, Hustonov film donosi priču o Geoffreyju Firminu, jednom alkoholičaru bivšem Britanskom konzulu u malom meksičkom gradu Cuernavacu na Dan mrtvih 1938. godine.

Uoči festivala Dana mrtvih 1938. u Cuernavaci, Meksiko, Geoffrey Firmin, bivši britanski konzul, žudi za svojom ženom Yvonne koja ga je ostavila godinu dana ranije. Postavši alkoholičar, on odustaje od sebe i svijeta u cjelini. Na jednoj zabavi Crvenog krsta, Geoffrey provocira goste sa svojim pijanim govorom protiv nasilja koje se dešava širom svijeta. Njegov prijatelj dr. Vigil ga vodi u crkvu gdje se moli za povratak svoje supruge.

Sutradan, kao nekim čudom pojavljuje se Yvonne. Ona želi da obnovi njihovu vezu što je i pisala u svojim pismima koje je on zagubio. Ona je zabrinuta zbog njegove poodmakle faze alkoholizma. Kada Geoffrey i ona pokušavaju da vode ljubav, Geoffrey se sjeća njene preljube sa njegovim polubratom Hughom, i bježi iz kreveta pravo na ulicu. Na Dan mrtvih, građani Cuernavace slave praznik: izleti se održavaju na grobljima nad grobovima mrtvih rođaka, ljudi su obučeni u kostime, trgovine prodaju robu, a duh festivala sve prožima. Konzul nagovara Yvonne i Hugha, novinara koji se nedavno vratio kao izvještač iz Španskog građanskog rata, da učestvuje u svečanostima.

Njih troje odlaze autobusom za Tomalin u kojem se održavaju rodeo i korida. Dok putuju svjedoci su nasilja koje se čini da odražava besmisleno ubijanje koje se dešava u Evropi. Dok Hugh nastupa kao matador u areni, Yvonne pokušava uvjeriti pijanog konzula da zajedno napuste Meksiko i počnu novi život u Maineu ili Kanadi. Na trenutak, on se slaže sa njom, ali onda se Hugh vraća za sto, i Geoffrey ih oboje optužuje da su ga izdali. On neće prihvatiti ništa manje od pakla kao svoju sudbinu. Zatim tetura dalje do "El Farolita", notornog zloglasnog hotela.

Tamo on otkriva sva izgubljena pisma koja mu je slala Yvonne za vrijeme njenog odsustva. On ih čita i shvata da nema nade za njihovu vezu. Nakon druženja sa prostitutkom, Geoffrey se suočava sa fašističkom tajnom policijom. On im se suprotstavlja, ali ga oni brutalno ubijaju.^[1]

• Albert Finney - Geoffrey Firmin
• Jacqueline Bisset - Yvonne Firmin
• Anthony Andrews - Hugh Firmin
• Ignacio López Tarso - dr. Vigil
• Katy Jurado - Señora Gregoria
• James Villiers - Britanac
• Dawson Bray - Quincey
• Carlos Riquelme - Bustamante
• Jim McCarthy - Gringo
• José René Ruiz - patuljak
• Eleazar García, Jr. - baštovan ^[2]

Mnogi režiseri kao što su Luis Bunuel, Ken Russell i Joseph Losey imali su želju da prenesu Lowryjev roman na ekran. John Huston, koji je prethodno postigao dobre rezultate sa svojom ekranizacijom romana Flanneryja O'Connora iz 1979 Mudra krv, prihvatio je izazov. Koristeći scenarij Guy Galla, on se fokusirao na dramu između konzula, Yvonne, i Hugh. Za Hustona, Geoffrey je bio izvanredan čovjek: "Njegova reakcija na život je bila da se jednostavno napije, ali on biva pijan na herojski način." ^[1] John Huston je u početku želio da dodijeli ulogu britanskog konzula Richardu Burtonu. Huston i Burton su imali veliki uspjeh s prethodnim filmom o alkoholičaru u Meksiku, u Noći Iguane (1964). Na njegovo žaljenje, Burton je morao da odbije ponudu, jer se pojavio u filmu Noela Cowarda Private Lives zajedno sa Elizabeth Taylor.

Navodno, režiser John Huston je želio da snimi ovaj film prije trideset godina i za to vrijeme je čitao više od dvadeset prilagođeneih scenarija originalnog romana. On je ustvari živio u Meksiku u svojoj vili na obali mora u Puerto Vallarti. Snimanje filma je označilo Hustonov povratak snimanja u Meksiku, koji je prethodno snimio klasik sa Humphreyjem Bogartom Blago Sierra Madre (1948), te Noć iguane (1964). Snimatelj Gabriel Figueroa je snimao sve ove filmove uključujući i Ispod vulkana. Dva dokumentarna filma su napravljena o snimanju ovog filma: Osvrt na film Ispod vulkana (1984) u režiji Christiana Blackwooda i Zabilješke o filmu Ispod Vulkana (1984) u režiji Garyja Conklina.

Ovo je bio drugi film po redu te godine da se radnja dešava u jednoj zemlji iz Južne Amerike sa glavnim likom koji je bio alkoholičar i britanski konzul. U ovom filmu to je bio Albert Finney kao Geoffrey Firmin, a u drugom filmu, to je bio Michael Caine kao pijani diplomata Charley Fortnum, u filmu Beyond the Limit (1983).^[2]

Sa ovim filmom kompozitor muzike Alex North je imao svoju trinaestu po redu i ujedno i konačnu nominaciju za Oscara. North nikad nije osvojio Oscara ali je nagrađen Počasnim Oscarom godinu dana nakon. Albert Finney je imao nominaciju za najbolju glavnu mušku ulogu ali također nije uspio da osvoji nagradu u kategoriji.

Albert Finney je imao nominaciju za glavnog glumca a Jacqueline Bisset za sporednu glumicu ali nisu uspjeli da osvoje nagrade u kategorijama.

Film je imao nominaciju za Zlatnu palmu na 37. Kanskom filmskom festivalu. Udruženja filmskih kritičara Los Angelesa i Londona proglasili su Alberta Finneyja najboljim glumcem dok ga je Udruženje filmskih kritičara New Yorka postavilo na drugu poziciju. Nacionalno udruženje filmskih kritičara SAD-a uvrstilo je ovaj film na listu vrhunskih deset filmova.^[2]

Kada je 1947. objavljen roman Malcolma Lowryja Pod Vulkanom, The New York Times ga je nazvao "jednim od najboljih romana ovog vijeka", a neki kritičari su mu dodijelili status jednak Uliksu ili Moby Dicku.^[1]

• Ispod vulkana na IMDb-ju
• Ispod vulkana na Rotten Tomatoesu