José de Ribera
José de Ribera (Játiva, 12 Genver 1591 - 1652) a oa ul livour spagnol eus ar XVIIvet kantved.
Anavezet e oa ivez evel Jusepe de Ribera ha Giuseppe Ribera en italianeg, hag ivez evel Lo Spagnoletto (ar Spagnolig), dre ma sine e daolennoù "Jusepe de Ribera, español" hag e oa bihan e vent.
Un arzour spagnol a bouez eo bet, goude ma en deus labouret pell amzer en Italia, ken e vez sellet outañ evel un arzour italian.
Unan eus livourien veur Europa ar XVIIvet kantved e oa ha levezonet en deus livourien eus Italia kenkoulz evel re eus an Izelvroioù, ha laosket en deus e roud don en arz Spagn.
Pa erruas en Italia edo nevezenti an doare-livañ hervez Caravaggio o vleuniañ, o keveziñ gant an doare roman ha bolognesat a oa o neveziñ ar gizioù klasel. Abalamour da se e tibabas ober gant an "teñvalerezh" degaset gant ar Flamanked hag Izelvroiz a oa e Roma d'an ampoent, met daoust da se e teske ober gant stummoù kaer ar bed klasel.
En em stummañ a reas o studiañ liverezh meur an Azginivelezh italian a voe mestroniet gantañ buan. Un dra all a lak anezhañ da vout disheñvel eus livourien spagnol e amzer eo e anaoudegezh eus an henamzer klasel, unan eus diazezoù al liverezh barok europeat.
