Мейнард
Мейнард | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Царква пабудаваная Мейнардам на востраве Іксклюль у 1185 годзе (малюнак з натуры, 1792). | |||||||
|
| |||||||
|
|||||||
| Дыяцэзія | Рыжскае архібіскупства[d] | ||||||
| Пераемнік | Альберт фон Буксгёўдэн | ||||||
|
|
|||||||
| Дзейнасць | каталіцкі святар, каталіцкі біскуп | ||||||
| Нараджэнне |
1130-я ці каля 1130 |
||||||
| Смерць |
1196[1] ці каля 1196 |
||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Мейнард, або Мейнгард (лац.: Meynardus; ням.: Meinhard; 1130-я — 11.10 (або 12.4, або 14.8) 1196, Ікскюль, цяпер Ікшкілэ, Латвія) — каталіцкі місіянер, 1-ы біскуп лівонскі (1186—1188), потым ікслюльскі (1188—1196). Святы рымска-каталіцкай царквы (памяць 11.10).[2]
Паходзіў, імаверна, з міністрыялаў гамбургска-брэменскіх архібіскупаў.[2]
Канонік аўгусцінскага кляштара ў Зегебергу ў Гольштэйне (цяпер Бад-Зегеберг, Германія). У пачатку 1180-х гадоў Мейнард з групай нямецкіх купцоў з’явіўся ў зямлю ліваў у вусці Заходняй Дзвіны, не выключана, што бываў там і раней. Лівы тым часам былі даннікамі Полацкага княства, таму Мейнард узяў у полацкага князя Уладзіміра дазвол на месіянерскую дзейнасць і ў 1184 годзе пачаў прапаведваць хрысціянства, пабудаваў у Ікскюлі першую драўляную царкву. Пасля спусташальнага набегу літоўцаў у лютым 1185 года, запрасіў з Готланда муралёў для будаўніцтва ўмацаванняў. У 1185—1186 гадах у Ікскюлі і на востраве Гольм пабудавалі каменныя замкі, у Ікскюлі таксама замест драўлянай пабудавалі каменную царкву. У 1186 годзе гамбургска-брэменскі архібіскуп Гартвіг II рукапаклаў Мейнарда ў біскупа лівонскага. Напэўна, біскуп Мейнард вярнуўся да ліваў з групай святароў, якія склалі яго капітул. Імаверна, тым часам да Мейнарда далучыўся манах-цыстэрыянец Тэадэрых, пазней адзін з заснавальнікаў Ордэна мечаносцаў (1202) і біскуп леальскі (з 1211), які стаў найбліжэйшым памочнікам біскупа.[2]
У верасні 1188 года Папа Клімент III зацвердзіў стварэнне новага біскупства, названага ікскюльскім (episcopatus Ixcolanensis) па месцы рэзідэнцыі Мейнарда. Адміністрацыйна новае біскупства было суфраганам Гамбургска-Брэменскай мітраполіі. Аднак у 1190 годзе архібіскуп Гартвіг II выгнаны месцічамі з Брэмена і ў 1192 годзе адхілены ад улады кафедральным капітулам, таму не мог дапамагчы Царкве ў зямлі ліваў. Без вонкавай падтрымкі становішча Мейнарда пагоршылася, пасля першых поспехаў ён быў блакаваны варожымі лівамі ў сваёй умацаванай рэзідэнцыі. Спробы пакінуць Іксклюль не ўдаліся. Толькі Тэадэрых здолеў каля 1192—1193 года таемна выбрацца з Лівоніі і дабрацца ў Рым да Папы па падтрымку. Напэўна, Мейнард прасіў вайсковай дапамогі Ісклюльскаму біскупству. Папа Цэлесцін III абмежаваўся выданнем булы ад 27.4.1193 года, якой пашырыў наданыя раней Папам Кліментам III Мейнарду правы набору духавенства ў Германіі для патрэб місіі. Так і не дачакаўшы дапамогі, біскуп Мейнард памёр.[2]
У 1225 годзе папскі легат Вільгельм Мадэнскі пабываў на магіле Мейнарда ў Ікскюлі. Пазней рэшткі біскупа перахавалі ў Рыжскім кафедральным саборы, пэўная дата перахавання не вядома. Па некаторых звестках, у т. л. па факце пераносу рэшткаў у сабор, у Рыжскім архібіскупстве Мейнарда шанавалі як мясцовага святога, але працэс яго фармальнай кананізацыі не быў ініцыяваны. У позніх лівонскіх хроніках 2-й паловы XVI — пачатку XVII ст. Мейнард згадваецца як святы. Падчас візіту Папы Яна Паўла II у Латвію, 8.9.1993 года Мейнард афіцыйна кананізаваны. У верасні 2010 года ў Ікшкілі адкрыты помнік біскупу.[2]
Зноскі
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118835793 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 кастрычніка 2015.
- ↑ а б в г д ПЭ 2016.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch nebst Regesten / Hrsg. F. G. v. Bunge. Reval, 1853. Bd. 1; 1857. Bd. 3;
- Arnoldi abbatis Lubecensis Chronica // MGH. SS. Bd. 21. S. 100—250;
- Livländische Reimchronik mit Anmerkungen, Namensverzeichnis und Glossar / Hrsg. L. Meyer. Paderborn, 1876;
- Heinrichs Livländische Chronik / Hrsg. L. Arbusow, A. Bauer. Hannover, 1955;
- Liv-, est- und kurländische Urkundenregesten bis zum Jahre 1300 / Hrsg. F. G. v. Bunge, L. Arbusow, F. Benninghoven. Hamburg, 1959.
- Чешихин Е. В. История Ливонии с древнейших времен. Рига, 1884. Т. 1;
- Bruiningk H., von. Die Frage der Verehrung der ersten livländischen Bischöfe als Heilige // Sitzungsberichte der Gesellschaft für Geschichte und Altertumskunde der Ostseeprovinzen Russlands, 1902. Riga, 1903. S. 3-36;
- Biezais H. Bishof Meinhard zwischen Visby und der Bevölkerung Livlands // Kirche und Gesellschaft im Ostseeraum und im Norden vor der Mitte des 13. Jh. / Hrsg. S. Ekdahl. Visby, 1967. S. 77-98. (Acta Visbyensia; 3);
- Angermann N. Meinhard, der Apostel Livlands. Bonn, 1986;
- Hellmann M. Die Anfänge christlicher Mission in den baltischen Ländern // Studien über die Anfänge der Mission in Livland / Hrsg. M. Hellmann. Sigmaringen, 1989. S. 7-36;
- Hellmann M. Bischof Meinhard und die Eigenart der kirchlichen Organisation in den baltischen Ländern // Gli Inizi del Cristianesimo in Livonia-Lettonia. Vat., 1989. P. 9-30;
- Hucker B. U. Die Herkunft des Livenapostels Meinhard // Studien über die Anfänge der Mission in Livland. 1989. S. 36-38;
- Jensen C. S. The Nature of the Early Missionary Activities and Crusades in Livonia, 1185—1201 // Medieval Spirituality in Scandinavia and Europe: A Coll. of Essays in Honour of T. Nyberg / Ed. L. Bisgaard e. a. Odense, 2001. P. 121—137;
- Матузова В. И., Назарова Е. Л. Крестоносцы и Русь: Кон. XII в.- 1270 г.: Тексты, пер., коммент. М., 2002;
- Mänd A. Saints' Cults in Medieval Livonia // The Clash of Cultures on the Medieval Baltic Frontier / Ed. A. V. Murray. Farnham, 2009. P. 191—223;
- Zühlke R. Bischof Meinhard von Üxküll: Ein friedlicher Missionar?: Ansätze zu einer Neubewertung: Ein quellenkundlicher Werkstattbericht // Hansische Geschichtsblätter. Köln etc., 2009. Bd. 127. S. 101—121;
- Zühlke R. Zerschlagung, Verlagerung und Neuschaffung zentraler Orte im Zuge der Eroberung Livlands: Die räumliche Neuordnung als ein Schlüssel zum Erfolg? // Leonid Arbusow (1882—1951) und die Erforschung des mittelalterlichen Livland / Hrsg. I. Misans, K. Neitmann. Köln; Weimar; W., 2014. S. 165—185;
- Selart A. Meinhard, Berthold, Bernhard — kein Heiliger für Livland // Credo: Christianisierung Europas im Mittelalter. Petersberg, 2013. Bd. 1. S. 434—440;
- Selart A. Livonia, Rus' and the Baltic Crusades in the XIIIth Cent. Leiden; Boston, 2015.
- Баранов А. В.. Мейнард // Православная энциклопедия. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2016. — Т. XLIV. — С. 466-467. — 752 с. — ISBN 978-5-89572-051-6.