Chu Nom

Chữ Nôm
Tipo	Logograpiko
Mga tataramon	Bietnames
Panahon	mga 13th hanggan sa amay na 20th mga siglo
Mga magurang na sistema	Mga karakter na Intsik Chữ Nôm
Mga tugang na sistema	Kanji, Hanja, Sawndip, Dakulang iskriturang Khitan
Pwedeng igwang mga simbolong IPA ponetiko sa Unikodo sa pahinang ini. Hilingon an IPA tsart para sa Ingles para sa lyabeng sa pagtaram basado sa Ingles.

Plantilya:Contains Nom text

Intsik na Karakter
Scripts
Precursors Oracle-bone Bronze Seal (bird-worm large small) Clerical Regular Semi-cursive Cursive Flat brush Pinasimpleng Intsik na Karakter Type styles Imitation Song Ming Sans-serif
Properties
Strokes (order) Radicals Classification
Variants
Character-form standards Kangxi Dictionary Jiu Zixing/Inherited Form Xin Zixing General Standard Chinese Characters (PRC) Graphemes of Commonly-used Chinese Characters (Hong Kong) Standard Typefaces for Chinese Characters (ROC Taiwan) Grapheme-usage standards Graphemic variants General Standard Characters (PRC) Jōyō kanji (Japan) Other standards Standardized Forms of Words with Variant Forms (PRC) Previous standards Pirming ginagamit na karakter (PRC) Bihirang magamit na karakter (PRC) Tōyō kanji (Japan)
Reforms
Chinese Tradisyunal na karakter Simpleng karakter (first round second round) Debate Japanese Old (Kyūjitai) New (Shinjitai) Ryakuji Sino-Japanese Differences between Shinjitai and Simplified characters Korean Yakja Singaporean Table of Simplified Characters
Homographs
Literary and colloquial readings
Use in particular scripts
Written Chinese Zetian characters Slavonic transcription Nü Shu Kanji (Kokuji) Kana (Man'yōgana) Idu Hanja (Gukja) Nom Sawndip
h o l

An Chữ Nôm (Plantilya:Vi-nom, Plantilya:IPA-vi, literal na "Sur na mga karakter"^[1]), kan amay pang panahon, inaapod man ining quốc âm o chữ nam, sarong [[logograpika]ng sistema nin panurát na pormal na piggagamit tanganing makasurat nin tataramon na Bietnames. Naggagamit ini nin estandarteng set kan klasikal na mga karakter na Intsik para irepresentar an bokabularyo nin Sino-Bietnames asin mga pirang katutubong mga tataramon na Bietnames, samantala an mga bágong mga karakter kun saen piggibó an model nin Intsik tanganing irepresentar an iba pang mga tataramon.

Miski an pormal na pagsusurat sa Bietnam na nagtapos sa klasikal na Intsik,^[2] hanggan sa ika20 na siglo (apwera sa duwang diit na panlaog), halawig na piggamit an chữ Nôm sa pagitan kan ika-15 asin ika-19th na siglo kan Vietnam's cultured elite, kaiba an mga babae, para sa mga popular na mga gibó, kadaklan sa mga bersikulo. Saró sa pinakabistadong mga piyesa kan literaturang Bietnames, iyo an The Tale of Kiều, na piggibo sa chữ Nôm.

Kan 1920s, pighalí kan alpabetong Bietnames na nakabase sa latin an chữ Nôm bilang paghandá sa pagrekord para sa Bietnames. Miski na an chữ Nôm an pigtutukdó ngunyan sa mga lebel nin unibersidad level na may sistema nin edukasyon na Bietnames, piggagamit palanggad ini para sa dekorasyon, historikal asin sa halaga nin seremonyal asin simbolo kan good luck. An task kan preserbasyon asin sa pag'adal kan mga tekstong Bietnames nakasurat sa Nôm (alagad igwa man nin klasikal na tekstong Intsik hale sa Vietnam) na pigsagibo kan Institusyon kan mga pag'adal nin Hán-Nôm sa Hanoi.

An tataramon nin Bietnames na chữ (karakter) hale sa tataramon nin Suanoy na Intsik na 字, na an ibig sabihon 'karakter'.^[3] An tataramon nin Nôm sa chữ Nôm ibig sabihon 'Sur', asin hale ini sa tataramon nin Katahawang Intsik na 南, na ibig sabihon 'sur'.^[4]

Kadakulon nin mga paagi tanganing maisurat an pangaran na chữ Nôm sa mga karakter na chữ Nôm. An tataramon nin chữ pwedeng isurat sa 字, 𫳘(⿰字宁), 𪧚(⿰字守), 𡨸, 茡, 芓, 𫿰(⿰字文), 𡦂, 佇 o 宁,samantala an Nôm pwedeng isurat nin 喃 o 諵.^[5][6]

1. ↑ Nguyễn, Khuê (2009). Chữ Nôm: cơ sở và nâng cao. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. p. 5. 
2. ↑ Nguyễn, Tri Tài (2002). Giáo trình tiếng Hán. Tập I: Cơ sở. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. p. 5. 
3. ↑ Nguyễn, Tài Cẩn (1995). Giáo trình lịch sử ngữ âm tiếng Việt (sơ thảo). Nhà xuất bản Giáo dục. p. 47. 
4. ↑ Nguyễn, Khuê (2009). Chữ Nôm: cơ sở và nâng cao. Nhà xuất bản Đại học Quốc Thành phố Hồ Chí Minh. pp. 5, 215. 
5. ↑ Vũ, Văn Kính (2005). Đại tự điển chữ Nôm. Nhà xuất bản Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. pp. 293, 899. 
6. ↑ Nguyễn, Hữu Vinh; Đặng, Thế Kiệt; Nguyễn, Doãn Vượng; Lê, Văn Đặng; Nguyễn, Văn Sâm; Nguyễn, Ngọc Bích; Trần, Uyên Thi (2009). Tự điển chữ Nôm trích dẫn. Viện Việt-học. pp. 248, 249, 866.