Xakas dili

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Xakas dili
Orijinal adı Хакас тілі, ранее Xakas tįlį, тадар тілі
Ölkə Rusiya
Regionlar Xakasiya, Tıva, Krasnoyarsk diyarı
Rəsmi status Xakasiya
Danışanların ümumi sayı 42 604[1]
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri
türk dilləri
Ortaq türk dili
Sibir türk dilləri
Xakas dilləri
Xakas dili
Dil kodları
QOST 7.75–97 хак 755
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 kjh
Dilin strukturlarının dünya atlası khk
Atlas of the World’s Languages in Danger 481
Ethnologue kjh
ELCat 2434
IETF kjh
Glottolog khak1248
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xakas (Xakas: Хакас тілі Xakas tili). Xakas köhnə Qırğız dövlətinin adıdır. İndiki Qırğız dili ilə demək olar ki, eynidir. Xakas dili Altay dil ailəsinin türk qrupunun uyğur yarımqrupuna mənsubdur.

Xakaslar özlərini Qırğız olaraq da görürlər. Xakas türkləri tərəfindən danışılmaqdadır. Xakaslar Xakasiya adı verilən ölkədə yaşayırlar. Xakasiya Cənubi Sibir bölgəsindədir. Xakas Respublikası və ya Xakasiya Rusiya idarəçiliyində muxtar respublikadır. Xakasların sayı 78.500 olub və bunun 60.168-a qədəri xakasca danışmağı bilir.

Xakasların ilk və milli əlifbaları Türk (Göytürk, Köktürk, Turan) əlifbasıdır. Səs tərkibində 17 sait, (9 qısa, 8 uzun), 24 samit var. İsmin 8 halı var. 1924-cü ildə kiril əlifbasına, 1929-cu ildə latın əlifbasına, sonra təkrar 1939-cu ildə kiril əlifbasına keçilmişdir.

  1. "Перепись-2010". 2021-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-10.