Xunión civil

Una xunión civil ye una de les varies denominaciones usaes pa establecer un estáu civil distintu al matrimoniu civil. Creada típicamente por que les pareyes homosexuales vivan de similares ya iguales derechos y obligaciones de les que gociaríen les pareyes heterosexuales al tar civilmente casaes. So una interpretación xurídica, normativa y constitucional, el númberu de derechos y obligaciones qu'enmarquen una xunión civil dependen en mayor o menor grau del ordenamientu xurídicu domésticu. En delles xurisdicciones denominar pactu civil de solidaridá o sociedá de convivencia. Tamién la xunión civil busca protexer el llibre exerciciu de los derechos humanos de les persones LGTBI ante les hostilidaes de la sociedá cualesquier que fora'l motivu. La intervención del Estáu al traviés de les sos polítiques públiques ye importante al realizar un llabor tutelar de la so integridá y bienestar permanente, definiendo asina la so vixencia como sector de la sociedá.

La fonte de los derechos y obligaciones de la xunión civil provienen de la decisión de dos persones a tar xuntes, motivada xeneralmente por un venceyu afeutivu o unu de índole contractual. Ello obedez al sistema xurídicu del país onde s'asegure que dambes persones algamen a concretar el so desenvolvimientu llibre y el so bienestar común.

En dellos países o estaos, les xuniones civiles tán disponibles tamién pa los heterosexuales que deseyen establecer una convivencia, pero que nun deseyen algamar l'estáu que-yos da'l matrimoniu civil. La xunión llibre ye un actu que puede ser válidu según la comunidá onde se faiga, pero nel casu de Francia, un Pac´s ye válidu non yá nuna comunidá o provincia sinón en tol territoriu nacional. Dambos términos nun son lo mesmo puramente yá que depende de si dicha xunión llibre tien amparu llegal o non.

Hai munchos tipos de xuniones civiles. Dellos tipos de xuniones civiles pueden llegar a algamar idénticos derechos y obligaciones propios d'un matrimoniu civil y estremase solo na denominación; otres xuniones civiles tienen derechos esclusivos pero non escluyentes de los derechos y obligaciones daes a les pareyes casaes civilmente; y otros son solamente rexistros de les rellaciones. Ello va depender de como l'Estáu escuche y atienda les necesidaes de la población homosexual.

Ente los países o les rexones subnacionales que crearon lleis que dexen xuniones civiles ente persones del mesmu y de distintu sexu, atópense los siguientes (ente paréntesis l'añu de llegalización):

•  Dinamarca(1989; matrimoniu dende 2012)
  •  Groenlandia (1996; matrimoniu dende 2015)
• Noruega (1993; matrimoniu dende 2009)^[1]
•  Israel (1994; matrimonios estranxeros reconocíos dende 2006)^[2]
•  Suecia (1995; matrimoniu dende 2009)^[1]
•  Islandia (1996, matrimoniu dende 2010)
•  Hungría (1996)
•  Estaos Xuníos d'América (varia por territoriu, matrimoniu dende 2015):
  • Ḥawai (1997, matrimoniu dende 2013)
  • California (1999, matrimoniu dende 2013)
  • Columbia (2002, matrimoniu dende 2010)
  • Maine (2004, matrimoniu dende 2012)
  • Nueva Jersey (2004, matrimoniu dende 2013)
  • Washington (2007, matrimoniu dende 2012)
  • Maryland (2008, matrimoniu dende 2013)
  • Oregón (2008, matrimoniu dende 2014)
  • Wisconsin (2009, matrimoniu dende 2014)
  • Colorado (2009, matrimoniu dende 2014)
  • Nevada (2009, matrimoniu dende 2014)
  • Illinois (2011, matrimoniu dende 2014)
•  Países Baxos (1998; matrimoniu dende 2001)
•  España (varia por territoriu) (matrimoniu dende 2005):
  • Ceuta (1998)^[3]
  • Cataluña (1998)^[4]
  • Aragón (1999)^[5][6]
  • Castiella-La Mancha (2000)^[7]
  • Navarra (2000)^[8]
  • Valencia (2001)^[9]
  • Islles Baleares (2002)^[10]
  • Andalucía (2002)^[11]
  • Asturies (2002)^[12]
  • Madrid (2002)^[13][14]
  • Castiella y Llión (2002)^[15]
  • Estremadura (2003)^[16]
  • País Vascu (2003)^[17]
  • Canaries (2003)^[18]
  • Cantabria (2005)^[19]
  • Galicia (2008)^[20][21]
  • Melilla (2008)^[22]
  • La Rioxa (2010)^[23]
•  Francia (1999, matrimoniu dende 2013)
•  Bélxica (1999, matrimoniu dende 2003)^[1]
• Alemaña (2001)
•  Portugal (2001; matrimoniu dende 2010)^[1]
•  Finlandia (2002)
•  Suiza (2005)
•  Arxentina (Matrimoniu dende 2010):
  • Ciudá de Buenos Aires (2002)
  • Provincia de Río Negro (2003)
• Croacia (2003, 2014)^[24]
•  Luxemburgu (2004; matrimoniu dende 2015)
•  Australia (varia por territoriu):
  • Tasmania (2004)
  • Australia Meridional (2007)
  • Canberra (2008)
  • Victoria (2008)
  • Nueva Gales del Sur (2010)
  • Queensland (2012)
•  Italia (2016):
  • Toscana (2004)
  • Umbría (2004)
  • Emilia-Romaña (2004)
  • Campania (2004)
  • Marche (2004)
  • Vénetu (2005)
  • Puglia (2005)
  • Lazio (2005)
  • Liguria (2006)
  • Abruzzo (2006)
  • Sicilia (2015)
•  Reinu Xuníu (2004, matrimoniu en delles rexones dende 2014)
  • Islla de Man (2011)
  • Xerséi (2012)
  • Xibraltar (2014)
•  Andorra (2005, 2014)^[25]
•  Nueva Zelanda (2005; matrimoniu dende 2013)
•  Chequia (2006)
•  Méxicu (varia por territoriu, matrimoniu dende 2015):
  • Ciudá de Méxicu, (2006, matrimoniu dende 2009)
  • Coahuila de Zaragoza (2007, matrimoniu dende 2014)^[26]
  • Colima (2013)
  • Jalisco (2013)
  • Campeche, (2013)
•  Colombia (2007).^[27] (2009)^[28]
•  Uruguái (2007, matrimoniu dende 2013).^[29]
•  Ecuador (2008, 2015)^[30]
•  Austria (2009)^[31]
•  Irlanda (2011, matrimoniu dende 2015)^[32]
•  Liechtenstein (2011)^[33]
•  Brasil (2011, matrimoniu dende 2013)
•  Malta (2014)^[34]
•  Chile (2015)^[35]
•  Xipre (2015)^[36]
• Costa Rica Costa Rica (varia por territoriu)
  • San Xosé (2015)^[37]
• Grecia (2015)^[38]
•  Estonia (2016)^[39]
•  Italia (2016)
•  Aruba (2016)^[40]

Posibilidá de nueves lleis (xunión civil)
Bolivia Costa Rica Costa Rica Cuba Cuba  Xapón  Tailandia  Venezuela

Les xuniones de pareyes gais y lésbiques tienen validez llegal a nivel nacional en Chile, Colombia, Ecuador, Brasil y Uruguái, según a nivel rexonal na Ciudá de Méxicu y nos estaos de Coahuila, Colima, Jalisco y Campeche. Na provincia de San José, Costa Rica. Hasta 2010 tamién esistió en cuatro zones d'Arxentina: Buenos Aires, Villa Carlos Paz, Río Cuarto y na provincia de Río Negro.

En Méxicu, el 15 de payares de 2006 foi aprobada pola Asamblea Llexislativa del Distritu Federal la Llei de Sociedaes de Convivencia, que dexa la reconocencia llegal de les uniones civiles ente homosexuales na Ciudá de Méxicu; según el Congresu del estáu de Coahuila, reconoció la xunión de persones del mesmu sexu, llamándolo Pactu Civil de Solidaridá.

El 4 de xunetu de 2013, el Congresu del estáu de Colima reforma l'artículu 147 de la Constitución Política llocal pa dexar la figura xurídica del enllaz conxugal que dota del mesmu sexu los mesmos derechos y garantíes civiles y sociales que tienes les pareyes heterosexuales xuníes en matrimoniu.

Darréu, nel vecín estáu de Jalisco aprobar pol Congresu local, la Llei de Llibre Convivencia'l día 31 d'ochobre de 2013. Esta nueva figura xurídica oficialízase ante un notariu y non nel rexistru civil, pero igual qu'un matrimoniu va dexar a les pareyes del mesmu sexu compartir derechos como l'heriedu, la socesión de bienes, el derechu de reclamar pensiones, y tamién la seguridá social.

D'últimes el 20 d'avientu de 2013 el Congresu del estáu de Campeche, aprueba la Llei de Sociedaes Civiles de Convivencia que va dexar a les pareyes del mesmu sexu inscribir les sos xuniones nel Rexistru Públicu de la Propiedá y del Comerciu.

El 7 de febreru de 2007 en Colombia produzse un fallu de la Corte Constitucional que da dellos derechos a les pareyes del mesmu sexu, ente ellos los derechos patrimoniales, amás dexa inscribise nuna rellación conocida como "unión llibre" dempués de convivir mínimu dos años xuntos.^[41]

El 28 de xineru de 2009 la Corte Constitucional colombiana produz la Sentencia C-029/09,^[42] un fallu qu'afecta la xurisprudencia sobre los derechos civiles de les pareyes del mesmu sexu, nel Códigu Civil, Penal y Disciplinariu, y que tien efeutu nel Réxime Especial de Salú de les Fuercies Militares. L'Altu Tribunal decidió incluyir a les pareyes del mesmu sexu dientro del conceutu de "compañeru permanente"; polo qu'estes pareyes vense cubiertes por distintos derechos en materia civil, penal, política, migratoria, social y económica, que-yos dexarán tar n'igualdá de condiciones coles pareyes heterosexuales que vivan n'unión llibre.^[43]

La llei uruguaya, aprobada en 2007, entró a valir en 2008. Uruguái convirtióse, asina, nel segundu país de Suramérica en llegalizar la xunión civil de pareyes homosexuales, tres la promulgación d'una llei per parte del presidente Tabaré Vázquez que consagra les xuniones concubinarias de distintu o igual sexu, entós que la Corte Constitucional de Colombia en 2007, llegalizara les xuniones de fechu dempués de dos años de convivencia demostraes, dexara la afilición a salú y pensión de pareya y reconociera los derechos patrimoniales y d'heriedu enmarcaos na constitución nacional, modificando la sentencia "unión d'un home y una muyer", como única definición de sociedá conxugal de fechu.

Nel casu d'Uruguái, la normativa llegalizada ante'l conseyu de ministros garantiza derechos y obligaciones pa les pareyes heterosexuales y homosexuales que convivan más de cinco años ensin interrupciones, tales como l'asistencia recíproca, creación de sociedá de bienes, derechos socesorios, cobru de pensión por fallecimientu y otres disposiciones venceyaes a la seguridá social.

La iniciativa contempla l'apertura d'un rexistru onde van poder inscribise pareyes de cualquier xéneru p'asina recibir l'amparu de derechos similares a los qu'apuerten del matrimoniu ente heterosexuales.

El testu define la xunión concubinaria como "la situación de fechu derivada de la comunidá de vida de dos persones -cualesquier sía'l so sexu, identidá, orientación o opción sexual- que caltienen una rellación afeutiva de índole sexual, de calter esclusiva, singular, estable y permanente ensin tar xuníes en matrimoniu".

Pa los coleutivos homosexuales del Uruguái, esta midida ye discriminatoria ya insuficiente, y constitúi un sucedaneu inaceptable de lo qu'habría de ser la reconocencia del matrimoniu homosexual.^{[ensin referencies]}

El gobiernu d'Ecuador llegalizó la xunión civil ente homosexuales en 2008 cola renovación de la carta magna. Disposición na que se dexa que les pareyes homosexuales tengan los mesmos derechos que les pareyes heterosexuales so la xunión de fechu. Sicasí esiste la prohibición espresa nel Art. 67 de la Constitución de poder contraer matrimoniu y adoptar.

En Venezuela, nel 2008, el Tribunal Supremu de Xusticia decidió que magar les pareyes homosexuales teníen tolos derechos, tanto civiles y políticos, como económicos, sociales y culturales, la Constitución nun-yos reconocía proteición especial equiparable al matrimoniu o concubinato ente un home y una muyer, considerando que nun se-yos puede quitar de los derechos económicu y social, yá que faelo sería consideráu discriminatoriu y un tratu discriminatoriu ante la llei. Sicasí, sigue la decisión, ye l'Asamblea Nacional la que “puede” emitir llexislación que reconoza y protexa estos derechos en pareyes homosexuales.^[44]

La Llei venezolana define a les xuniones estables ello ye que figura local usada de facto pa la xunión civil, como la llibre manifestación de voluntá efectuada ente un home y una muyer.^[45]

El 22 de marzu de 2009, la diputada Romelia Matute presentó la propuesta de Llei Orgánica pa la Equidá ya Igualdá de Xéneru, que establecía les asociaciones de convivencia constituyíes ente dos persones del mesmu sexu. Finalmente, l'artículu que faía referencia a les asociaciones de convivencia, foi removíu totalmente de la llei.^[46][47]

El congresu chilenu aprobó'l 28 de xineru de 2015 el proyeutu de llei que va dexar les xuniones civiles de pareyes del mesmu sexu, conocíu como Alcuerdu de Xunión Civil (AUC). La llei foi promulgada pola Presidenta Michelle Bachellet el 13 d'abril y entró en vixencia nun plazu de seis meses.

Costa Rica ye un casu particular ente los países llatinoamericanos, pos la reconocencia de la xunión de fechu en pareyes del mesmu sexu dar de manera indireuta. En 2013 refórmase la Llei Xeneral de la Persona Nueva col votu de 45 diputaos, que nel so artículu 4 establez el derechu de les persones nueves a la reconocencia de les sos xuniones de fechu ensin discriminaciones qu'atenten contra la dignidá humana. L'artículu nun especifica xéneros. A razón d'ello l'abogáu Luis Álvarez interpunxo ante'l Xulgáu de Familia del Segundu Circuitu Xudicial de San Xosé la solicitú de reconocencia de la xunión de fechu d'una pareya homosexual de vecinos de Moravia, colo cual el Tribunal falló a favor estableciendo per primer vegada la esistencia xurídica reconocida d'una xunión de fechu del mesmu sexu, con accesu a los derechos daos na llexislación. Sicasí esta xurisdicción puede aplicar solamente a pareyes onde unu de los sos integrantes sía menor de 35 años que son quien tán acovecíos pola llei, y cada pareya tien de solicitar los derechos casu por casu. L'aprobación de les xuniones de fechu de toles pareyes y la tutelación de los sos derechos tien de reconocer vía aprobación del proyeutu de Sociedaes de Convivencia o otru similar, lo qu'entá ta pendiente na Asamblea Llexislativa.

• Matrimoniu ente persones del mesmu sexu
• Familia homoparental
• Matrimoniu
• Pareya de fechu

• 2016 Emanuele Calò, Unioni Civili, Legge 20 maggio 2016, n. 76 Regolamentazione delle unioni civili tra persone dello stesso sesso y disciplina delle convivenze. Napoli, Edizioni Scientifiche Italiane.
• Emanuele Calò, Matrimoniu à la carte - Matrimoni, convivenze registrate y divorzi dopo l'intervento comuñal, Milano, Giuffrè, 2009.
• J. I. Alonso Pérez, La reconocencia de les uniones non matrimoniales na Xunión Europea. Analís y sinopsis de les lleis autonómiques a valir, Bosch, Barcelona, 2007
• [3] Web del L.Y.M.O.R.: Llaboratoriu Européu sobre'l Matrimoniu y les Uniones Rexistraes.