Xudaísmu reformista

El xudaísmu reformista (hebréu: יהדות רפורמית) ye una de les grandes cañes de la relixón xudía (Xudaísmu rabínicu) na actualidá, d'orixe Ashkenazí, xunto col Xudaísmu ortodoxu y el Xudaísmu conservador o masortí'. El Xudaísmu reformista (tamién llamáu "progresista" y "progresivu") defende l'autonomía individual no relativo a la interpretación de los preceptos relixosos (N'hebréu: מצוות / mitzvot).^[1]

El "espíritu reformista" nel Xudaísmu tien los sos antecedentes nel profeta Nehemías (hebréu: נחמיה) y los sos reformaciones ente 431 y 430 antes de la Era Común. Inclusive figures como'l Gaón de Vilnius, en tiempos más recién, amosaron actitúes de claru pensamientu reformista. Sicasí'l Xudaísmu Reformista de la modernidá ye una de les corrientes herederes del xudaísmu Progresista o Lliberal qu'apaez n'Alemaña mientres el Sieglu de les Lluces, anque anguaño difier significativamente d'ésti. De la mesma estes corrientes fueron influyíes pola Haskalá (n'hebréu: השכלה; "Iluminismo", "educación", del raigañu sekhel "intelectu", "mente"), tamién conocida como'l "Iluminismo xudíu". La Haskalá foi'l movimientu que se desenvolvió na comunidá xudía europea a fines del sieglu XVIII que tomó los valores del sieglu de les lluces, buscando una meyor integración cola redolada y amontar la educación del hebréu, la historia xudía y demás conocencies seculares, fora del ámbitu de la escuela relixosa o yeshivá. Nel Sieglu XIX, nuna redolada histórica d'evolución escontra la emancipación de los xudíos, les tensiones ente la sociedá moderna y la manera de vida de les comunidaes hebrees tradicionales apináronse.

Nesi contestu surde'l rabín Abraham Geiger (1810 - 1874), llamáu por dellos "el padre del reformismu",^[2] Geiger preconizó un movimientu pa la reformación del xudaísmu, non de la Torá (hebréu: תורה), como dalgunos de los sos detractores contemporáneos equívocamente alegaron, y trataría de sorrayar la misión de los Xudíos d'espublizar el monoteísmu y los preceptos (מצוות) morales y éticos de la Torá. Sicasí, opúnxose aprofiantemente al treslláu del Shabat al domingu y negóse a oficiar ante una asamblea de fieles que rompiera cola comunidá xudía establecida.^[3] Geiger claramente fixo claro que los sos esfuercios nun tienen de ser entedidos como "asimilacionistas", sinón como un intentu de revertir la hexemonía cristiana y establecer la presencia xudía nel marcu de la historia y pensamientu europeos”.^[4] De fechu el reformismu fixo posible que munchos xudíos de la dómina, alloñaos de la práutica de la relixón y otros yá convertíos al cristianismu, tornaren a la fe xudaica. Tamién previeno qu'otros tantos terminaren convirtiéndose al cristianismu como productu de l'asimilación yá xeneralizada entós daquella.

Nesi momentu nacen distintes corrientes de pensamientu qu'animen a los xudíos a abrazar la modernidá y a entemecese cola sociedá esterior en distintos graos. El primeru que tuvo una esistencia oficial foi'l Movimientu Reformista, colos Jüdische Reform-Genossenschaft (Uniones Xudaiques Reformistes) de Frankfurt y Berlín. Samuel Holdheim, xunto a Abraham Geiger, foi unu de los principales rabinos d'esi naciente movimientu reformista, y el que tenía la visión más radical. Holdheim taba a favor de l'abolición de la circuncisión y propunxo el treslláu de los ritos del Sabbat al domingu. La visión radical de xudaísmu de Samuel Holdheim nun foi abrazada por Abraham Geiger y nun prevaleció nel movimientu reformista. Na actualidá'l reformismu nun caltién les sos creencies o propuestes.

Nos sos empiezos el Movimientu Reformista cuntaba con corrientes diverses que preconizaben dacuando reformaciones y reformulaciones radicales tocantes a teoloxía y práutiques xudaiques. Basándose nel analís históricu y nos Estudios xudíos (Wissenshaft des Judentums) empecipiaos por Leopold Zunz (1794-1886), negaben el valor de "intocable" a la Torá y al Talmud y consideraben que dalgunes de les normes halájicas yeren innecesariamente restrictives, obsoletas y ensin base. Simplificar la lliturxa: utilizáronse llibros d'oraciones (sidur) en llingua vernácula, embriviéronse los servicios y añadióse un sermón y un acompañamientu musical.

Estos tresformamientos xustificar por mediu d'una visión daqué Hegeliana de la historia que faía d'ella una progresiva revelación, sustituyendo la tradicional visión d'una revelación yá terminada. Los xudíos yá nun yeren un pueblu nel exiliu a la espera de la so propia salvación y entornáu sobre sí mesmu, sinón una comunidá presente nel mundu que la so misión yera proclamar el monoteísmu. Abandónase la idea de reconstruyir el templu de Xerusalén y de volver colos sacrificios, según los rezos pal reestablecimientu d'un Estáu propiu. El Movimientu Reformista nos sos oríxenes yera antisionista y proponía l'afiliación al país de residencia. A diferencia del reformismu del sieglu XX y del actual qu'abraza férreamente el sionismu.^[5] Eses reformaciones atestiguaben una necesidá de renovación relixosa, pero tamién un deséu de destacar menos del restu de la sociedá, lo que ta nel orixe de delles carauterístiques que-yos daben un aspeutu esterior: nueva indumentaria pa los rabinos, adóptase "templu" xunto a sinagoga como nomes del llugar de cultu y la creación d'un ritu de confirmación pa los adolescentes.

La Unión Reformista de Berlín yera la más radical, pero non tolos siguidores d'esti movimientu progresista deseyaben cambeos tan radicales. Produciéronse alcuentros ente rabinos en Brunswick en 1844, en Frankfurt en 1845 y en Wrocław en 1846. Nun se consiguió la unanimidá y en 1854, Zecharias Frankel (1801-1875), direutor del seminariu de Wrocław, fundó'l movimientu Masorti, llamáu "Conservador", progresista pero menos radical que munches de les Uniones Reformistes. Darréu'l mesmu movimientu Reformista dio marcha tras en delles de les sos propuestes más radicales.

A mediaos del Sieglu XIX el Movimientu Reformista enllantar n'América del Norte,^[6] especialmente nos Estaos Xuníos col nome de Reform judaism (URJ), y cuenta ellí con numberosos adherentes (la mayoría de los xudíos prauticantes manifiestos son reformistes). Tamién s'enllantó n'Israel [1], nel Reinu Xuníu (Lliberal o Reform), nos Países Baxos, en Francia, n'España [2] n'América Llatina y nel Caribe (Puertu Ricu, Islles Vírxenes, Cuba, Curaçao y Xamaica). [3] [4] [5] Archiváu 2013-03-15 en Wayback Machine A pesar de nacer n'Alemaña, el xudaísmu lliberal convirtióse anguaño nun Movimientu Reformista de claru predominiu estauxunidense.

N'Israel, los Reformistes (al igual que los Conservadores) mientres un tiempu nun tuvieron un pesu significativu. Sicasí esisten anguaño comunidaes que la so actividá crez. Les tensiones colos ortodoxos (y entá más colos jaredíes) son dacuando importantes.

La mayoría de les comunidaes Reformistes arrexuntar na Unión Mundial del Xudaísmu Progresista^[7] (World Union for Progressive Judaism), fundada en Londres en 1926, y que la so sede ta en Xerusalén. La WUPJ arrexunta a un millón y mediu de persones en cuarenta países. En 2006 tuvo llugar la ordenación de trés rabinos n'Alemaña, surdíos del colexu Abraham Geiger de Potsdam, d'inspiración lliberal. Son los primeres rabinos ordenaos nesi país tres el nazismu.

Nun pretenden ser dogmáticos; (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).^[8]

• La esistencia, la singularidá y la unidá de Dios.
• La eternidá y la naturaleza espiritual de Dios.
• La Torá foi inspirada y ye progresivamente revelada por Dios.
• L'espardimientu del Monoteísmu Éticu.
• La ciencia (תורה ומדע) tendrá de ser parte de la guía pa un reformismu sistemáticu, qu'enfoque a la humanidá como primer oxetivu. Basáu nel racionalismu de Maimónides o Rambam (del acrónimu hebréu, רמב"ם).
• L'afirmación de los trés pilastres del Xudaísmu: Dios, la Torá ya Israel.
• L'adaptación y respuesta del Xudaísmu a los desafíos de l'actualidá, como siempres lo fixo pa poder sobrevivir. El Xudaísmu hai de ser purificado y la maleza recortada.
• La llegada de la Yera Mesiánica ye responsabilidá de toos; xudíos y non xudíos.

Ente los xudíos reformistes esisten los siguientes planteamientos:^[1]

• Adhesión esclusiva a la Torá y al restu del Tanak como escritura inspirada por Dios. Tamién son consultaes les obres de la lliteratura rabínica llamada "torá oral", a saber Mishná y Guemará (Talmud), el Midrash y la lliteratura medieval como'l Mishné Torá. D'igual manera tratar con alta valoración (y d'usu constante ya indispensable) la Responsa y el Sidur (llibru xudíu d'oraciones). Pa los reformistes la "torá oral" (y per ende la Halajá), anque ye reconocida como parte de los "testos sagraos" xunto al Tanak,^[9] nun ye considerada como “revelación divina”, sinón más bien como un conxuntu d'opiniones y reflexones inspiraos na Torá "escrita" en munchos casos, con un altu grau pureza ética la cual contribuyó a los sos pensadores y autores a buscar un íntimu aproximamientu a Dios, pero nun tien un orixe necesariamente divín. Polo tanto'l reformismu considera equivocaos a los movimientos que-y conceden autoridá definitiva a la halajá tradicional o qu'alieguen que'l so abordaxe sobre la halajá ye la única o más auténtica espresión del Xudaísmu. La Torá "escrita" (la única esistente pal reformismu) ye tratada como revelación progresiva o "documentu vivu".

• Refugu de la segregación sexual y defensa de los derechos de la muyer y les minoríes sexuales.^[10] Homes y muyeres recen nes sinagogues reformistes de manera conxunta. El reformismu foi'l primer movimientu n'empezar la ordenación (hebréu: סמיכה) de muyeres rabinos.

• Ausencia d'integrismu na so interpretación de los preceptos relixosos. Dichos preceptos fueron escritos por persones influyíes pola so sociedá, y nun tien de realizar se una interpretación literalista, sinón fayadiza al contestu.

• Firme compromisu cola xusticia social y l'arreglu del mundu. (Tikún Olam). [6] Archiváu 2018-06-14 en Wayback Machine

• Considerancia del Mesíes xudíu como símbolu d'una sociedá idílica (Yera Mesiánica) na que se cumplen los principios de paz y fraternidá, y non como una persona individual que va instaurar dichu orde.

• "-y judaïsme libéral", Pauline Bebe, ed. Jacques Grancher,1993 ISBN 2733904167
• "Un Judaïsme dans le siècle", Daniel Farhi, ed. Berg International,1997 ISBN 2-911289-12-9
• "L'Estáu Xudíu", Teodoro Herzl. Trad. Antonio Formosa Andújar. 2005 ISBN 978-9875740150
• "For the Sake of Zion, Reform Zionism: A Personal Mission", Richard G. Hirsch, Urj Press, 2012 ISBN 978-0-0874-1189-9
• "Imanu-El: Dios ta con nós. Sidur Ritu Reformista", Reuben Nisenbom, Nisenbom Press, 1991 ISBN 978-950-43-3593-1
• "Explaining Reform Judaism", Eugene Borowitz, Behrman House, 1985 ISBN 978-0874413946
• "Jewish Living: A Guide to Contemporary Reform Practice", Mark Washofsky, Urj Press, 2010 ISBN 978-0807407028

• Union for Reform Judaism
• Reform Judaism | Jewish Life in Your Life
• Unión Mundial pol Xudaísmu Progresista
• התנועה הרפורמית (Israel Movement for Reform Judaism)
• Mouvement juif lliberal de France
• Principios Fundamentales del Xudaísmu Reformista Clásicu Archiváu 2018-11-23 en Wayback Machine
• Halachah - The Movement for Reform Judaism Archiváu 2013-10-04 en Wayback Machine
• ¿Qué ye'l Xudaísmu Reformista?
• Reform Judaism & Zionism: A Centenary Platform - CCAR
• Reform Judaism & Halakhah Archiváu 2015-03-18 en Wayback Machine
• Reform Judaism is more halakhic than you think Archiváu 2015-03-25 en Wayback Machine
• Espiritualidá Kabalística Reformista (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• historia&catid=104%3Aúne-mirada-a-la historia&Itemid=127/ 200 años de la nacencia de rabín Abraham Geiger, fundador del Reformismu