Luis Batlle Berres

Luis Batlle Berres
Voz
30. Presidente d'Uruguái 2 agostu 1947 - 1r marzu 1951 ← Tomás Berreta - Andrés Martínez Trueba → presidente de la Cámara de Representantes de Uruguay (es) 1943 - 1945 Presidente del Consejo Nacional de Gobierno (es)
Vida
Nacimientu	Montevidéu, 26 de payares de 1897[1]
Nacionalidá	Uruguái [2]
Muerte	Montevidéu, 15 de xunetu de 1964[1] (66 años)
Sepultura	Cementerio Central de Montevideo (es)
Familia
Casáu con	Matilde Ibáñez Tálice
Fíos/es	Jorge Batlle Ibáñez Luis Batlle Ibáñez
Estudios
Estudios	Universidá de la República
Llingües falaes	castellanu
Oficiu	políticu, periodista
Creencies
Partíu políticu	Partido Colorado (es)

Luis Conrado Batlle Berres (26 de payares de 1897, Montevidéu – 15 de xunetu de 1964, Montevidéu) foi un políticu y periodista uruguayu. Presidente n'exerciciu del Poder Executivu ente'l 2 d'agostu de 1947 y el 1 de marzu de 1951. Ye conocíu por ser el fundador de la corriente política conocida como 'neobatllismo'.^[3]

Tataranieto d'inmigrantes catalanes naturales de Sitges, y sobrín de José Batlle y Ordóñez. Yera fíu de Luis Batlle y Ordóñez cola so primer esposa d'ascendencia irlandesa, Petrona Berres (fía de Manuel Berres y Susana Mc Intyre, ésta de la mesma hermana de María Mc Intyre, la esposa de William Raulin Amy). Quedó güérfanu en 1908, polo que se crió nel llar del so tíu José Batlle y Ordóñez, más precisamente, na quinta de Piedres Blanques. Cursó los sos estudios secundarios na Escuela y Llicéu Elbio Fernández.^[4] Ingresando darréu a la Facultá de Derechu de la Universidá de la República. Diputáu pol Partíu Coloráu dende 1923, foi opositor al golpe de Gabriel Terra, polo que foi desterráu a Buenos Aires cola so familia.

Tuvo trés fíos cola so esposa Matilde Ibáñez Tálice (1907-2002): Jorge Luis (1927-2016), presidente d'Uruguái ente 2000 y 2005; Luis César (1930-2016) pianista ya intérprete de música clásica; y Matilde Linda, nacida n'Arxentina en 1932.

Caltuvo una fuerte rivalidá colos sos primos César y Lorenzo Batlle Pacheco, lo qu'estremó al batllismo en dos corrientes, la de la llista 15, que Luis Batlle condució, y la de la llista 14, a que'l so frente atopar los dos hermanos citaos.

Periodista nel diariu El Día primero, depués creó Aición y adquirió la radio Ariel de Montevideo, dende onde desenvolvió una intensa influencia na vida política del so partíu y del país.

Ente 1943 y 1945 presidió la Cámara de Diputaos.

Nos comicios de 1946 foi electu Vicepresidente de la República, acompañando a Tomás Berreta. Asumió la Presidencia de la República a la muerte de Berreta el 2 d'agostu de 1947, desenvolviendo una política estatista y proteicionista, qu'en dellos aspeutos siguió la política de sustitución d'importaciones creada nos años 1930. Esto llamóse Neobatllismo.^[5]

La so personalidá carismática y la so fonda buelga na vida política del so tiempu sofitáronse, ente otres razones, nel manexu d'una estructura de clubes políticos barriales que recoyeron el votu de bona parte de les clases medio y obrero, a impulsu de caudiellos locales que munches vegaes trocaron aquellos sufraxos por puestos na alministración pública o por promeses de los mesmos, lo cual foi de fondes y duraderes consecuencies na vida política del Uruguái.^[6]

Ente los sos más entusiastes militantes destacóse un grupu conocíu como los mozos turcos de Luis Batlle: Zelmar Michelini, Teófilo Collazo, Guzmán Acosta y Lara, Norberto Sanguinetti, Tabaré Hackenbruch, Julio María Sanguinetti.^[7]

Magar el so lideralgu nel Partíu Coloráu foi ampliu, nun foi total, non yá pola oposición del nucleu conservador de la "llista 14" sinón tamién pola intensísima fragmentación n'ensame de llistes que foi moneda corriente na so coleutividá dende entós. Llomáu como "el mandón" pola propaganda adversa de la so propia coleutividá. Al rematar el so mandatu, y nun pudiendo ser reelixíu, impunxo al químicu farmacéuticu Andrés Martínez Trueba como candidatu del so sector, que sería conocíu como "Llista 15", pa les eleiciones de payares de 1950, nes qu'ésti llogró la victoria.

Hai de solliñar qu'en 1947 adquirióse la finca allugada na esquina de l'avenida Joaquín Suárez y la cai Reyes, pa destinala a residencia presidencial.^[8]

^[9]

Al asumir Martínez Trueba, en 1951, llegó a un alcuerdu colos sectores mayoritarios del Partíu Nacional, empobináu por Luis Alberto d'Herrera, y cola "14" nel sentíu de la reimplantación del poder executivu colexáu, cola esperanza de detener el predominiu de Luis Batlle na política nacional.

Plebiscitada la reforma correspondiente a fines de 1951 y puesta en vixencia en 1952, la nueva constitución enllantó'l colexáu integral como sustitución de la Presidencia de la República, según la colegialización de les alministraciones departamentales y de los entes autónomos. Buscóse retomar les idees de José Batlle y Ordóñez. El Poder Executivu Colexáu implicaba amás la coesistencia de los dos partíos tradicionales en tomar de decisiones, munches vegaes éstes contradictories, yá que nun llograben un consensu y debíense mover nun contestu d'inestabilidá propiu de la Segunda Posguerra. Según l'autor Carlos Machado: "La xestión del primer Conseyu de Gobiernu carauterizar pol so desembozado conservadorismu",^[10] implicó una series de midíes, con calter de represalia en contra de les movilizaciones y/o fuelgues de los asalariaos de diversos sectores que se víen afeutaos pol contestu, l'adopción de les Midíes Puestes de Seguridá establecíes na Constitución de la República coles mires de detener les constantes manifestaciones y descontentu social provocáu pol contestu internacional y el consecuente impautu nel mediu local, al traviés del amenorgamientu de les esportaciones, una fuerte inflación nos bienes de consumu de primera necesidá y un amenorgamientu nos ingresos de los asalariaos.^[11]

Nes eleiciones de 1954 la llista 15 de Luis Batlle alzar col trunfu eleutoral sobre los sos adversarios d'una manera contundente, anque de nuevu nel poder, l'almiráu (y aldericáu) dirixente nun abolió la colegialización del estáu uruguayu; tocó-y en suerte presidir el Conseyu Nacional de Gobiernu mientres 1955.

En 1958, impotente pa faer frente a la crisis económica que s'empezara a desamarrar dende 1955 tres la cayida de los precios de los artículos exportables de la economía monoproductora uruguaya, la 15 perdió les eleiciones d'aquel añu, ganaes pol Partíu Nacional, qu'asina tornó al gobiernu tres 93 años de nun exercelo.

Senador nel últimu tramu de la so vida y actuación política, finó en 1964, dexando al Partíu Coloráu ensin un lideralgu claru y fondamente estremáu. El so fíu, Jorge Batlle Ibáñez, a pesar de presentase como'l so continuador ya imponese a los sos correlixonarios en 1966 como candidatu del partíu a les eleiciones d'aquel añu, nun llogró l'ésitu que deseyaba, siendo escoyíu naquella ocasión el xeneral Óscar Gestido.

En 1967 inauguróse un monumentu n'homenaxe a Batlle Berres, obra del arquiteutu Román Fresnéu Siri, allugáu na plaza onde'l Bulevar Xeneral José Artigas dobla n'ángulu rectu. Esti monumentu, que constitúi un finxu nel paisaxe montevideano, remembra cola so forma d'O'l costume de Luis Batlle d'alzar los brazos n'actitú de saludu mientres los sos actos públicos. La xente llama informalmente a dichu monumentu "los cuernos de Batlle", al igual que la zona al so alredor.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Luis Batlle Berres.
• Presidencia del Uruguái
• Minibiografía de Batlle Berres, Rau Archiváu 2018-06-04 en Wayback Machine
• Luis Batlle Berres en pantalla. Filmación en Uruguái Total (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• Galería de semeyes de la quinta onde vivió José Batlle y Ordóñez cola so familia y el so sobrín Luis Batlle Berres