Almizcle

Almizcle (del árabe hispánicu almísk, esti del árabe clásicu misk, y esti del pelvi mušk)^[1] ye'l nome dau orixinalmente a un arume llográu a partir d'una sustancia de fuerte golor, segregada por una glándula de venáu almizcleru, y a partir d'equí aplicáu a otros animales, y tamién plantes, con un golor asemeyáu.

La variedá que se comercializa ye la secreción del venáu almizcleru; pero'l golor alcuéntrase tamién nel güe almizcleru, nel aguarón almizcleru d'India y Europa, nel coríu almizcleru (Biziura lobata) del sur d'Australia, na musaraña almizclera, l'escarabayu almizcleru (Calichroma moschata), nel caimán d'América Central, y n'otros animales.

Nel reinu vexetal alcuéntrase nel almizcle común (Mimulus inoschalus), na madera almizclero de les Guayanes, y nes granes del Hibiscus abelmoschus (granes d'almizcle).

Pa llograr l'arume del venáu almizcleru, mátase al animal y estraise dafechu la glándula, dexándola ensugar bien al sol, sobro una piedra caliente, o bien somorguiándola n'aceite caliente. En perfumería ye frecuente llamar cola pallabra inglesa musk al almizcle (por ello'l so principal componente químicu denómase muscona); d'esta miente comercialízase como musk in pod (la glándula entera) o como musk in grain (onde l'arume estraise del so receptáculu). Ha de tenese en cuenta que'l musk o almizcle puru tien un golor bien intenso cuasi insoportable pal olfatu humanu, por esti motivu'l musk o almizcle aplícase en dosis bien pequeñes a los arumes, considérase que tales arumes resulten escitantes yá que tienen molécules de tipu feromona.

Conócense tres menes:

1. Tong-king, chinu o tibetanu, importáu de China, el más pervalible;
2. Assam o nepalés, menos pervalibles;
3. Karbardín o rusu (siberianu), importáu d'Asia Central al traviés de Rusia, el menos pervalible.

L'almizcle Tong-king espórtase en pequeños recipientes ricamente decoraos con filigranes d'estañu o plomu, onde l'arume ta selláu; unviase direutamente al comerciante per corréu.

L'almizcle ye d'un color púrpura escuru, secu, nidiu y untuosu al tactu, y amargosu al gustu. Amás de los sos principios odoríferos, contién amoniacu, colesterol, materia graso, y otros principios animales. Como materia primero en perfumería, ye de la mayor importancia, dando fuercia y permanencia a les esencies vexetales col so golor poderoso y duradero, siendo asina ingrediente en munchos arumes compuestos.

Sintetizáronse numberosos productos que segreguen arumes similares al natural. El primeru de toos foi llográu por Baur en 1888 entestando toluenu con bromuru d'isobutilu en presencia de cloruru d'aluminiu, y nitrando darréu'l productu asina llográu. Ye un tert-butilnitrotoluenu. Creáronse munches fórmules similares y el golor depende del isómeru o amiestu d'isómeros llográu.

• Yerba del almizcle (dixebra)
• Almizcleru siberianu (Moschus moschiferus)

• Esti artículu perteneció orixinalmente a la oncena edición de la Enciclopedia Britannica.