Michael Crichton
Michael Crichton (/ˈmaɪkl̩ ˈkɹaɪtn̩/; 23 d'ochobre de 1942, Chicago – 4 de payares de 2008, Los Angeles foi un médicu, escritor y cineasta d'Estaos Xuníos, consideráu'l iniciador del estilu narrativu llamáu tecno-thriller.
Vendiéronse más de 150 millones de copies lliteraries de les sos obres,[10][11][12] la mayoría best sellers, que fueron traducíes a más de trenta idiomes y de les cualos dolce llevar al cine. Quiciabes principalmente conocíu por ser el padre de Jurassic Park, ser tamién de la prestixosa[13][14] serie de televisión, ER (Urxencies).
Ye la única persona que tuvo simultáneamente, n'Estaos Xuníos, el llibru más vendíu (Disclosure), la película númberu unu na taquilla (Jurassic Park) y la serie de televisión con mayor audiencia (ER).[15][16]
Biografía
[editar | editar la fonte]Crichton nació en Chicago (Illinois), fíu de John Henderson Crichton (periodista) y Zula Miller Crichton, criándose darréu en Roslyn, na zona de la mariña norte de Long Island (Nueva York). Tien dos hermanes, Kimberly y Catherine; y un hermanu menor llamáu Douglas.
Matrimoniu
[editar | editar la fonte]A lo llargo de la so vida, Crichton casóse en cinco causes y divorcióse en cuatro. Tuvo casáu con Suzanna Childs, Joan Radam (1965-1970), Kathy St. Johns (1978-1980) y Anne-Marie Martin, la madre de la so única fía, Taylor Anne. Hasta la so muerte, Crichton tuvo casáu cola actriz Sherri Alexander.
Formación
[editar | editar la fonte]De moza, Crichton estudió primaria nos colexos públicos de Nueva York: Greenvale y East Hills, dambos cerca de Roslyn. Yá na so etapa adolescente, cursó los sos estudios secundarios nel institutu Roslyn High School.[17]
Estudió antropoloxía na Harvard, graduándose summa cum laude en 1964 y llogrando un pregrado académicu n'artes (B.A., Bachelor of Arts) cursáu na Escuela de Medicina de Harvard. Un añu más tarde, Crichton dexó los estudios pa colase a Europa y, con namái 23 años, empezó a impartir clases nesa materia como profesor visitante na Cambridge, n'Inglaterra. Gracies a una beca de la Henry Russell Shaw Fellowship, siguió'l so viaxe por toa Europa y parte d'África del Norte[18] antes de tornar a Estaos Xuníos.
De vuelta nel so país natal, empezó la carrera de medicina, que pagaba escribiendo noveles[18] so distintos seudónimos. Formó parte de la fraternidá Phi Beta Kappa y, en 1969, se gradúa en medicina (M.D.). Ente 1969 y 1970, Crichton sigue col posgráu nel Institutu Salk d'estudios biolóxicos de La Jolla (San Diego, California). En 1988, exerz como escritor visitante nel MIT (Institutu Teunolóxicu de Massachusetts).[19]
Crichton, escépticu y contra el nuevu ecoloxismu
[editar | editar la fonte]Básicamente al par, y dende de la publicación de la so novela Estáu de mieu en 2004, Crichton intensificó, sobremanera, la so participación en conferencies[20][21] respectu al cambéu climáticu, el calentamientu global y la so crítica escontra lo qu'él denominaba: la nueva relixón del ecoloxismu. Anque, en realidá, gran parte de los sos argumentos nun yeren nuevos como por casu la crítica al amarillismo.[22]
Discutiniu de la obra Estáu de mieu
[editar | editar la fonte]En Estáu de mieu, del añu 2004, Crichton pon de manifiestu'l so, nesi momentu, activismu escéptico, empobináu a denunciar lo qu'él considera'l componente sensacionalista y relixosu del ecoloxismu, según la incursión de la política nel campu de la ciencia. Ye, por casu, bien críticu col consensu científicu que se supón qu'esiste en redol a l'actual teoría del calentamientu global.
Como esceición al estilu habitual de Crichton, esta novela, ensin dexar de ser una novela, podría considerase inclusive un ensayu del autor con un gran volume d'información adicional y oldeada. Asina, Crichton alvierte que los pies de páxina son toos verdaderos y acompañar con:
- Un llargu «Mensaxe del Autor» (6 páxines) que engloba los puntos más importantes de la so opinión al respeutu.
- Un apéndiz de 8 páxines, sobre la so opinión respeuto de la «Politización de la ciencia».
- Dos apéndices más, de 28 páxines, coles fontes de los gráficos y la bibliografía utilizada citando llibros, revistes especializaes y estudios científicos.
Declaraciones de Crichton en Estáu de mieu
[editar | editar la fonte]Nel Mensaxe del Autor» de dicha novela, Estáu de mieu, caben destacar como puntos que pueden describir la postura de Crichton en rellación al Calentamientu Global y el Cambéu Climáticu, los siguientes:[23]
Mensaxe del autor:
- Páx. 643: «El dióxidu de carbonu presente nel planeta Tierra aumenta y l'actividá humana ye la causa probable.»
- Páx. 644: «Naide sabe en qué midida l'actual enclín al calentamientu podría debese a l'actividá humana.»
- Páx. 644: «Abarrunto que parte del calentamientu en superficie reparáu va atribuyise n'último estremu a l'actividá humana.
- Abarrunto que'l principal efeutu humanu va derivar del usu de la Tierra, y que'l componente atmosféricu va ser menor.»
- Páx. 644: «[...]Nun podemos evaluar el futuru, nin podemos predicilo. Estos son eufemismos. Solo podemos faer camientos. Un camientu bien fundada sigui siendo solo un camientu.»
Cabo pensar que l'activismu crítico de Crichton foi n'aumentu nos sos últimos años de vida, yá que na mayoría de les sos últimes obres (Puntu críticu (1996), Estáu de mieu (2004)...), exhibía una furiosa crítica empobinada a la opinión desinformada y al sensacionalismu de la prensa.
La so muerte y el calquier tres la mesma
[editar | editar la fonte]El 5 de payares de 2008, al traviés d'un comunicáu de la so muyer Sherri y la so fía Taylor al programa Entertainment Tonight de la CBS,[24] informaben que Crichton finara'l día anterior, 4 de payares de 2008, en Los Angeles a la edá de 66 años, «tres una valiente y privada batalla contra'l cáncer», según les mesmes pallabres de la familia nes declaraciones publicaes en dellos medios de comunicación.[10][25]
Crichton tenía previstu publicar una nueva novela n'avientu de 2008, pero la editorial HarperCollins informara que'l llibru quedaba retardáu indefinidamente por cuenta de la enfermedá del escritor. El comunicáu de la so familia, posiblemente, resuma meyor que nada la buelga que dexó la obra de Crichton: «Al traviés de los sos llibros[...]», diz, l'escritor «[...]sirvió d'inspiración pa estudiantes de toles edaes, desafió a científicos en munchos ámbitos y allumó los misterios del mundu d'una manera que toos pudimos entender.».[26]
En dichu comunicáu, la familia, finalmente y a manera d'epitafiu, diría d'él:
«Mientres el mundu conocer como un gran narrador que cuestionó les nueses idees preconcebíes sobre'l mundu que nos arrodia, -- entreteniéndonos mientres lo faía -- la so esposa Sherri, la so fía Taylor, la so familia y los sos amigos conocieron a Michael Crichton como un maríu dedicáu, un padre cariñosu y un amigu arrogante qu'inspiró a cada unu de nós pa tratar de ver les maravíes del nuesu mundu al traviés de nuevos güeyos.»«While the world knew him as a great story teller that challenged our preconceived notions about the world around us -- and entertained us all while doing so -- his wife Sherri, daughter Taylor, family and friends knew Michael Crichton as a devoted husband, loving father and generous friend who inspired each of us to strive to see the wonders of our world through new eyes.»Comunicáu de la familia na web oficial[27]
Asina mesmu, los allegaos a la familia, pidieron respetuosamente en nome de la mesma que se respetara la so intimidá nestos momentos tan difíciles; y comunicaron qu'habría un funeral priváu pero que, posiblemente, nun hubiera más detalles.
N'abril de 2009, HarperCollins fixo públicu'l descubrimientu nel ordenador del autor d'una novela completa que va ser publicada'l 24 de payares d'este mesmu añu, sol títulu Pirate Llatitúes (Llatitúes pirates). Asina mesmu, confirmaron que s'empecipió'l procesu p'atopar a un escritor que concluya la obra inacabada de Crichton.[28]
La so obra
[editar | editar la fonte]Intencionadamente o non, la so carrera foi paralela a la de Sir Arthur Conan Doyle, creador de Sherlock Holmes, que precisamente, xunto a Mark Twain o Alfred Hitchcock según dicía, yeren les mayores influencies na so carrera.[29] Al igual que Doyle, Crichton yera médicu, pero desenvolvió la so carrera como escritor. Amás, Crichton investigó lo paranormal y los enclinos del so tiempu dende un puntu de vista científicu. Tanto Crichton como Doyle escribieron sobre dinosaurios vivos nos tiempos modernos (Jurassic Park y El mundu perdíu, esti postreru n'homenaxe a la novela homónima de Conan Doyle El mundu perdíu).
Seudónimos
[editar | editar la fonte]Mientres los sos estudios de medicina, Crichton escribe delles obres so los seudónimos de John Lange y Jeffery Hudson. Esti últimu alies sírvelu pa escribir Un casu d'urxencia (A case of need), trabayu que-y valió'l Premiu Edgar Allan Poe a la Meyor Novela en 1969, añu nel que tamién escribe'l so primera superventes y la primera de les sos noveles que diría parar a les pantalles de cine: The Andromeda Strain (The Andromeda Strain).
Por esta fecha, tamién usó'l seudónimu: Michael Douglas, pa escribir al pie del so hermanu Douglas la novela Dealing. A éstes el seudónimu provién de los nomes Michael y Douglas Crichton. La contraportada d'esi llibru contién una semeya de Michael Crichton y el so hermanu a una edá bien temprana. La semeya foi tomada pola so madre.
Los sos dos seudónimos iniciales fueron escurríos pa reflexar el so altor percima de la media. Según les sos propies pallabres, midía 2.06 metros en 1997.[18][30] Lange ye un apellíu que n'alemán significa «unu altu» y Sir Jeffrey Hudson, foi un famosu nanu del sieglu XVII na corte de la reina consorte d'Inglaterra, Enriqueta María de Francia.
Crichton almitió qu'una vegada, siendo estudiante, plaxó una obra de George Orwell y presentar como so. Según él, el so profesor calificó'l trabayu con una nota de «B-». Crichton afirmó que'l plaxu nun foi con mires d'engañar a la escuela, sinón más bien como un esperimentu: Crichton abarruntaba que'l profesor en cuestión dába-y notes anormalmente baxes intencionadamente, lo que confirmó l'esperimentu.[15]
Argumentos reales pa desenvolver fantasía
[editar | editar la fonte]Magar la so predilección poles noveles tecno-científiques, Crichton escarez de formación académica científica fuera de la medicina y nes materies de dalgunos de los argumentos de les sos noveles. Sicasí, Crichton ufierta siempres nelles una avolumada cantidá de material real informativu, tanto a nivel d'investigaciones como prensa y estudios, a manera de base pa los sos argumentos dende los que desenvuelve la fantasía.
A pesar de la credibilidá que Crichton imprimía a los argumentos de les sos noveles, casi na mayoría de les mesmes siempres afirmó, en dalgún apartáu de la obra, que dichos argumentos namái yeren conxetures y que, anque basaes n'ocasiones en fechos y bases reales, a cencielles yera una novela de ficción y qu'asina s'habíen d'entender.
«Este ye un llibru de ficción. Los personaxes, empreses, instituciones y organizaciones d'esta novela son frutu de la imaxinación del autor o, si son reales, usar de forma ficticia, ensin voluntá de describir la so actividá real. Per otra parte, les referencies a persones, instituciones o organizaciones reales citaes nes notes al pie son correutes. Los pie de páxina son verdaderos.»Michael Crichton - Estáu de mieu[31]
Fantasíes sobre ciencia real
[editar | editar la fonte]Dalgunes de les fantasíes desenvueltes por Crichton sobre fechos científicos más famoses son:
Recuperar el xenoma d'un dinosauriu
[editar | editar la fonte]La posibilidá de recuperar el xenoma completu d'un dinosauriu en Jurassic Park», nel so día basábase en supuestos científicos desenvueltos por amigos cercanos tamién científicos. La ficción basábase n'esperimentos reales xenéticos que, na actualidá y nun se sabe bien si arriendes de la espectación qu'amenó la obra de Crichton,[32][33] entá con probabilidaes bien remotes[34] empezaron a cobrar fuercia y relevancia[35] en desterciu del escepticismu,[36] confirmando, asina, parte del calter visionariu del escritor.
Paradóxicamente, en rellación al descubrimientu de Mary Higby Schweitzer, de la Universidá Estatal de Montana, ye bien probable que Crichton refugara les notes de prensa qu'intenten afitar la so fantasía por dos razones obvies: siempres aseguró que namái yera fantasía y siempres tuvo contra'l sensacionalismu de la prensa.
Teoría del Caos en Jurassic Park
[editar | editar la fonte]- Les teoríes matemátiques de Jurassic Park desenvueltes por Ian Malcolm (matemáticu nel llibru) pueden ser consideraes en parte falambaldres o parte de la mesma Teoría del Caos en que se basen.
Noveles
[editar | editar la fonte]Ficción
[editar | editar la fonte]- Odds On (1966), col seudónimu de John Lange.
- Scratch One (1967), como John Lange.
- Easy Go (1968, tamién titulada como The Last Tomb), como John Lange.
- Un casu d'urxencia (A Case of Need, 1968), como Jeffery Hudson y col so nome a partir de 1993 / Premiu Edgar a la Meyor novela.
- Zero Cool (1969), como John Lange.
- The Andromeda Strain (The Andromeda Strain, 1969)
- The Venom Business (1969), como John Lange.
- Drug of Choice (1970, tamién titulada como Overkill), como John Lange.
- Dealing (1970, coescrita col so hermanu Douglas Crichton), como Michael Douglas.
- Grave Descend (1970), como John Lange.
- Binary (1972), como John Lange y col so nome a partir de 1993.
- L'home terminal (The Terminal Man, 1972)
- El gran robu del tren (The Great Train Robbery, 1975)
- Devoradores de cadabres (Eaters of the Dead, 1976)
- Congo (Congo, 1980)
- Esfera (Sphere, 1987)
- Jurassic Park (Jurassic Park, 1990)
- Rising Sun (Rising Sun, 1992)
- Acoso (Disclosure, 1994)
- El mundu perdíu (The Lost World, 1995)
- Puntu críticu (Airframe, 1996)
- Rescate nel tiempu (Timeline, 1999)
- Presa (Prey, 2002)
- Estáu de mieu (State of Fear, 2004)
- Next (Next, 2006)
- Llatitúes pirates (Pirate Llatitúes, 2009), publicación póstuma.
- Micro (Micro, 2011), publicación póstuma, obra inacabada.
Non ficción
[editar | editar la fonte]- Ente la vida y la muerte (Five patients, 1970), autobiográfica.
- Jasper Johns (Jasper Johns, 1977), sobre'l pintor Jasper Johns.
- Electronic Life (Electronic Life, 1983) sobre'l mundu de los ordenadores.
- Viaxes y esperiencies (Travels, 1988), autobiográfica.
Obres afeches al cine o televisión
[editar | editar la fonte]- Noveles
- Un casu d'urxencia (A case of need):
- 1970 - Diagnósticu: asesinatu (The Carey Treatment), dirixida por Blake Edwards y protagonizada por James Coburn.
- The Andromeda Strain (The Andromeda Strain):
- 1971 - The Andromeda Strain (película) (The Andromeda Strain), empobinada y producida por Robert Wise.
- 2008 - The Andromeda Strain (miniserie) (The Andromeda Strain), dirixida por Mikael Salomon y producida por Ridley Scott, ye emitida pola A&Y Network a partir de mayu de 2008.
- L'home terminal (The Terminal Man):
- 1974 - L'home terminal (The Terminal Man), dirixida por Mike Hodges.
- El gran robu del tren (The Great Train Robbery):
- 1979 - El gran robu del tren (The First Great Train Robbery), dirixida por él mesmu y protagonizada por Sean Connery, Donald Sutherland y Lesley-Anne Down.
- Jurassic Park (Jurassic Park):
- 1993 - Jurassic Park (Jurassic Park), dirixida por Steven Spielberg ya interpretada por Sam Neill, Laura Dern y Jeff Goldblum, ente otros.
- Rising Sun (Rising sun):
- 1993 - Rising Sun (Rising Sun), dirixida por Philip Kaufman y protagonizada por Sean Connery, Wesley Snipes y Harvey Keitel.
- Acoso (Disclosure):
- 1994 - Acoso (Disclosure), dirixida por Barry Levinson, protagonizáu por Michael Douglas y Demi Moore, y del que, una vegada más, vuelve ser coproductor.
- Congo (Congo):
- 1995 - Congo, dirixida pol productor (habitual de Spielberg) Frank Marshall, producida pola, tamién habitual nel equipu de Spielberg, Kathleen Kenedy y protagonizada por Dylan Walsh y Laura Linney.
- El mundu perdíu (The Lost World):
- 1997 - The Lost World: Jurassic Park II (The Lost World: Jurassic Park), de nuevu con Spielberg, protagonizada de nuevu por Jeff Goldblum, esta vegada nun papel principal, y Julianne Moore.
- Esfera (Sphere):
- 1998 - Esfera (Sphere), dirixida por Barry Levinson y protagonizada por Dustin Hoffman, Sharon Stone y Samuel L. Jackson.
- Devoradores de cadabres (Eaters of the Dead):
- 1999 - The 13th Warrior (The 13th Warrior), dirixida por John McTiernan[37] y protagonizada por Antonio Banderas na que Crichton formaba parte de la producción y del guión.[38]
- Rescate nel tiempu (Timeline):
- 2003 - Timeline (Timeline), dirixida por Richard Donner.
- Guiones
- 1996 - Twister (guión de Michael Crichton y Anne-Marie Martin), dirixida por Jan de Bont y protagonizada por Bill Paxton y Helen Hunt.
Películes como direutor
[editar | editar la fonte]- 1972: Pursuit (Telefilme)
- 1973: Westworld
- 1978: Coma
- 1979: El primer gran asaltu al tren (The First Great Train Robbery)
- 1981: Looker
- 1984: Runaway
- 1989: Physical Evidence
Televisión
[editar | editar la fonte]- Urxencies / ER emerxencies (ER, 1994-2009, 15 temporaes), creador, guionista y productor executivu.
Premios y honores
[editar | editar la fonte]Como cineasta, Crichton ganó'l premiu Emmy per un espaciu en Primetime, otros 9 premios y foi nomáu pa otres 9 categoríes en diversos premios o certámenes.[39][40]
Lliteratura
[editar | editar la fonte]- 1969: Premiu Edgar a la Meyor Novela por Un casu de necesidá, A case of need, escrita sol so seudónimu Jeffery Hudson.
Cine o televisión
[editar | editar la fonte]- 1980: Premiu Edgar a la Meyor Película por El primer gran asaltu al tren, The Great Train Robbery.
- 1985: Premiu del Festival Internacional de Cine Fantásticu de Bruxeles a la Meyor Película por Locker (1981).
- 1994: Premiu Saturn al Meyor Guionista por Jurassic Park.
- 1995: Óscar al Meyor Desenvolvimientu Téunicu pal cine por Jurassic Park na implementación por ordenador de los efeutos visuales.
- 1995: Premiu PGA, concedíu pol Gremiu de Productores d'América, al Productor de Televisión del Añu por episodios por Urxencies (ER).
- 1996: Premiu Emmy a la Meyor Serie de Ficción por Urxencies (ER).
- 1996: Premios WGA, concedíu pol Gremiu d'Escritores d'América, al Meyor Guión Cinematográficu por Urxencies.
A la persona
[editar | editar la fonte]- 1998: Premiu Saturn a la meyor trayeutoria profesional.
- 2003: denominar una nueva especie de dinosauriu (anquilosaurio) nel so honor: Crichtonsaurus bohlini.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Michael-Crichton. Apaez como: Michael Crichton. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ URL de la referencia: http://www.cbsnews.com/stories/2008/11/05/print/main4575403.shtml. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20081201085145/http://www.cbsnews.com:80/stories/2008/11/05/print/main4575403.shtml.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ «Outstanding Drama Series Nominees / Winners 1996 Emmy Awards | Television Academy» (inglés). Consultáu'l 24 marzu 2024.
- ↑ URL de la referencia: https://edgarawards.com/category-list-best-novel/.
- ↑ «Awards - Michael Crichton» (inglés). Consultáu'l 24 marzu 2024. «Crichton’s pioneering use of computer programs for film production earned him a Technical Achievement Academy Award in 1995.»
- ↑ «PEN American Center Annual Report» (inglés) páxs. 23. PEN America.
- ↑ 10,0 10,1 Entertainment Tonight (5 de payares). «Author Michael Crichton Has 'Died Unexpectedly'» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-11-08. Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ Diariu El corréu gallegu (6 de payares). «Muerre, a los 66 años, Michael Crichton, autor de 'Jurasic Park'». Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ Google Inc® (10 de payares de 2008). «Google: Crichton+150 millones». Consultáu'l 10 de payares de 2008. «Busca en google por Crichton y 150 millones con 114000 resultaos sobre los 83500 con 100 millones»
- ↑ IMDb. «IMDb ER Awards» (inglés). Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ Yahoo Noticies - Hillel Italie, corresponsal de l'Associated Press Colleen Long en Nueva York (6 de payares). «Muerre Michael Crichton, autor de Parque Xurásicu». Consultáu'l 10 de payares de 2008. «L'escritor de 2,6 metros d'estatura (seis pies y nueve pulgaes)[...]»
- ↑ 15,0 15,1 The Guardian (3 d'avientu). «King of the techno-thriller» (inglés). Consultáu'l 10 de payares de 2008. «(n'inglés) The mid-Nineties, when he could make the unique boast of simultaneously having America's number one filme, Jurassic Park, number one bestseller, Disclosure, and number one TV series, the Emmy award-winning ER.»
- ↑ Europa Press (5 de payares). «Muerre de cáncer a los 66 años l'escritor estauxunidense Michael Crichton». Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ crichton-official.com. «FOR YOUNG READERS» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-05-03. Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 Diariu La Nación (arxentina) - Axencies AFP, DPA, EFE y Reuters (6 de payares). «Morrió Michael Crichton, l'escritor que convirtió la ciencia en ficción». Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ crichton-official.com. «ABOUT MICHAEL CRICHTON» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-09-13. Consultáu'l 10 de payares de 2008.
- ↑ Comentarios pal Commonwealth Club San Francisco, 15 de setiembre de 2005 Denuncia de la falta de rigor científico del ecoloxismu modernu (en castellán). Disponible en Lliberalismu.org
- ↑ Los estraterrestres causen el calentamientu global Conferencia ufiertada'l 17 de xineru de 2003 nel Caltech Michelin Lecture na que fai risión el consensu científicu al respeutu del calentamientu global (en castellán). Disponible en Lliberalismu.org
- ↑ crichton-official.com. «MichaelCrichton.com | Speeches (Conferencies)» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 17 de payares de 2008.
- ↑ Crichton, Michael (setiembre de 2005). Estáu de mieu (State of fear), Traducción de Carlos Millá Soler, 1ª, España: Plaza y Janés, páx. 643. ISBN 84-01-33564-7.
- ↑ Jesús Rocamora - Públicu.es. «Crichtonsaurio: adiós al rei del Xurásicu». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 17 de payares de 2008.
- ↑ crichton-official.com. «In memoriam - Michael Crichton 1942 - 2008» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-05-12. Consultáu'l 5 de xunu de 2009. «[...]after a courageous and private battle against cancer.»
- ↑ crichton-official.com. «In memoriam - Michael Crichton 1942 - 2008» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-05-12. Consultáu'l 5 de xunu de 2009. «Through his books, Michael Crichton served as an inspiration to students of all ages, challenged scientists in many fields, and illuminated the mysteries of the world in a way we could all understand.»
- ↑ crichton-official.com. «In memoriam - Michael Crichton 1942 - 2008» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-05-12. Consultáu'l 5 de xunu de 2009.
- ↑ Andrea Aguilar (7 d'abril de 2009). «Dos noveles póstumes 'resuciten' a Crichton». El País. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>
nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesinfluencies
- ↑ Yahoo Noticies - Hillel Italie, corresponsal de l'Associated Press Colleen Long en Nueva York (6 de payares). «Muerre Michael Crichton, autor de Jurassic Park». Consultáu'l 10 de payares de 2008. «L'escritor de 2,6 metros d'estatura (seis pies y nueve pulgaes)[...]»
- ↑ Crichton, Michael (setiembre de 2005). «0», Estáu de miedo, 1ª, España: Plaza y Janés, páx. 685. ISBN 84-01-33564-7. «Esti ye un llibru de ficción. Los personaxes, empreses, instituciones y organizaciones d'esta novela son frutu de la imaxinación del autor o, si son reales, usar de forma ficticia, ensin voluntá de describir la so actividá real. Per otra parte, les referencies a persones, instituciones o organizaciones reales citaes nes notes al pie son correutes. Los pie de páxina son verdaderos.»
- ↑ Martín Cagliani (12 de marzu de 2008). «Afayen plumes calteníes n'ámbare de hai 100 millones d'año». EspacioCiencia.com. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ Owen, James (11 de marzu de 2008). «[http://news.nationalgeographic.com/news/2008/03/080311-amber-feathers.html Dino-Yera Feathers Found Encased in Amber]» (inglés). National Geographic News. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ BBC Mundu (Miércoles, 2 de mayu de 2001 - 16:57 GMT). «El cachiparru y el dinosauriu». BBC News. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ Schweitzer, Mary Higby (25 de marzu de 2005 - 10:51h). «Científicos topen texíu blando nun güesu de Tiranosauriu rex - 20minutos.es». 20Minutos (Reuters). Consultáu'l 5 de xunetu de 2009. «De xacíu, la gran entruga ye si va ser posible ver l'ADN del dinosauriu. "Nun lo sabemos entá. Tamos faciendo enforma nel llaboratoriu agora que paez prometedor", dixo Schweitzer.»
- ↑ Susan Ward Aber. «Myths and Truths about Amber» (inglés). Emporia.edu. Emporia State University. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-04-11. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ Internet Movie Database. «Michael Crichton - Biography, trivia» (inglés). IMDb.com. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ Internet Movie Database. «The 13th Warrior (1999)» (inglés). IMDb.com. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ Internet Movie Database. «Michael Crichton - Awards» (inglés), traducción al asturianu. IMDb.com. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
- ↑ «The Edgar® Awards Database». Theedgars.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2018-09-27. Consultáu'l 5 de xunetu de 2009.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Jurassic Park (película)
- The Lost World: Jurassic Park
- Jurassic Park III
- Jurassic Park IV
- Jurassic Park (novela)
- El mundu perdíu (novela de Michael Crichton)
- Jurassic Park (franquicia)
- Isla Nublar
- Isla Sorna
- Xéneros estinguíos en Jurassic Park
- Dinosauria
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Páxina web oficial (n'inglés)
- Michael Crichton na Internet Movie Database (n'inglés)
- Michael Crichton n'AllMovie (n'inglés)
- «Michael Crichton». en Find a Grave. (n'inglés)
- Michael Crichton en Facebook
- Michael Crichton n'Instagram
- Michael Crichton en Twitter
http://www.michaelcrichton.net/aboutmichaelcrichton-biography.html Archiváu 2021-01-07 en Wayback Machine
- Homes
- Wikipedia:Artículos con plantíes de notes d'encabezamientu enllaciando a páxines que nun esisten
- Persones nacíes en 1942
- Persones finaes en 2008
- Escritores d'Estaos Xuníos
- Escritores de ciencia ficción
- Escritores n'inglés
- Escritores de suspense
- Futurólogos
- Wikipedia:Revisar traducción
- Wikipedia:Páxines con enllaces interllingüísticos
- Persones de Chicago