Mar marxinal
El términu mar marxinal tien xeneralmente dos significaos distintos:
- como términu xeopolíticu, un mar marxinal o mar axacente ye equivalente al de mar territorial,[1] siendo la determinación de qué territoriu queda so xurisdicción de cada estáu importante pa determinar qué recursos marítimos puede esplotar.[2]
- n'oceanografía, indica un mar alcontráu nos márxenes de los continentes que ta parcialmente cerráu por grandes penínsules o cadenes d'islles, o tamién que ta bien abiertu en superficie a un océanu o mar abiertu, pero llindáu por cordales y fueses submarines;[3] Tamién s'usen como sinónimos les espresiones mar de cantu, mar axacente o mar epicontinental —ya inclusive, anque polo xeneral como una clase particular, mar interior (aquel conectáu con otru mar por un estrechu bien amenorgáu)—, anque toos elles tienen distintes considerancies que reflexen condiciones de la corteza oceánica nesa zona.
Mares marxinales del mundu
[editar | editar la fonte]Les distintes fontes difieren sobre que mares se consideren mares marxinales, según que partes del océanu considérense una parte marxinal del mesmu, ensin qu'haya nenguna autoridá final sobre esta cuestión.
Mares marxinales del océanu Árticu
[editar | editar la fonte]Xeneralmente, considérense mares marxinales del océanu Árticu —anque dacuando considérase'l mesmu Árticu como un mar marxinal del océanu Atlánticu[2][4]— los siguientes mares:
- mar de Barents;
- mar de Beaufort;
- mar de Chukotka, dixebráu pola islla de Wrangel;
- mar de Kara;[5]
- mar de Láptev, dixebráu pola Tierra del Norte y les islles de Nueva Siberia;[6]
Mares marxinales del océanu Atlánticu
[editar | editar la fonte]Considérense mares marxinales del océanu Atlánticu los siguientes mares:
- na mariña americana:
- mar arxentín
- Ríu de la Plata, por dellos xeógrafos consideráu un golfu o mar marxinal. [7]
- mar Caribe, dacuando considérase como un mar marxinal,[2] y dacuando como un mar Mediterraneu.[3]
- golfu de Méxicu
- badea de Hudson[3]
- mar del Scotia, dixebráu poles islles Malvines y les islles Xeorgia del Sur y Sandwich del Sur (dacuando considérase un mar marxinal del océanu Antárticu);
- mar de Grau
- na mariña europea:
- canal de la Mancha
- mar Celta
- mar d'Irlanda (separáu pola islla d'Irlanda)[2]
- mar del Norte (separáu poles islla de Gran Bretaña)[2]
- mar Bálticu[2]
- mar de Noruega (separáu por Islandia, les islles Feroe y les islles Shetland)
- mar de Groenlandia[2]
Mares marxinales del mar Mediterraneu
[editar | editar la fonte]Anque se considera'l mesmu mar Mediterraneu como un mar marxinal del Atlánticu, de la mesma considérense como mares marxinales sos:
- mar Adriáticu
- mar Exéu
- mar d'Alborán
- mar Balear
- mar de Creta
- mar Xónicu
- mar de Liguria
- mar de Mirtos, nes islles Cícladas
- mar de Tracia
- mar Tirrenu
- mar Negru,[2] que de la mesma tien como mar marxinal al mar d'Azov
Mares marxinales del océanu Índicu
[editar | editar la fonte]Considérense mares marxinales del océanu Índicu los siguientes mares:
- mar d'Andamán, dixebráu poles islles Andamán y les islles Nicobar; [8]
- mar d'Arabia;
- badea de Bengala;
- mar de Java, dixebráu poles islles mayores de la Sonda;
- golfu Pérsicu; [2]
- mar Roxu; [2]
- Mar de Zanj, una entidá histórica de la mariña sureste africana, qu'incluyía les islles Mascareñes;
Mares marxinales del océanu Pacíficu
[editar | editar la fonte]Considérense mares marxinales del océanu Pacíficu los siguientes mares:
- mar de Bering, dixebráu poles Islles Aleutianes;
- mar de Célebes; [2]
- mar de Coral, dixebráu poles islles Salomón y Vanuatu; [2]
- mar de la China Oriental, dixebráu poles islles Ryukyu;
- mar de Filipines, dixebráu poles islles Ogasawara, les islles Marianes y Paláu;
- mar de Xapón, dixebráu pol archipiélagu xaponés; [2]
- mar d'Ojotsk, dixebráu poles islles Kuriles y la península de Kamchatka;
- mar de la China Meridional, dixebráu poles Filipines; [2]
- mar de Grau
- mar Mariellu, dixebráu pola península de Corea; [3]
- mar de Chiloé, dixebráu pol archipiélagu de Chiloé;
- mar de Sulu; [2]
- mar de Tasmania, ente Australia y Nueva Zelanda;
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ George M. Cole (21 de marzu de 1997). Water boundaries (n'inglés). John Wiley and Sons, páx. 137–139. ISBN 9780471179290. Consultáu'l 9 d'avientu de 2010.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 James C. F. Wang (1992). Handbook on ocean politics & law (n'inglés). Greenwood Publishing Group, páx. 14–. ISBN 9780313264344. Consultáu'l 9 d'avientu de 2010.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 American Congress on Surveying and Mapping (1994). Glossary of the mapping sciences (n'inglés). ASCE Publications, páx. 469. ISBN 9780784400500. Consultáu'l 9 d'avientu de 2010.
- ↑ Longhurt, Alan R. (2007). Ecological Geography of the Sea (n'inglés). Academic Press, páx. 104. ISBN 9780124555211. Consultáu'l 13 d'avientu de 2010.
- ↑ Kara Sea, Encyclopædia Britannica
- ↑ Laptev Sía, Encyclopædia Britannica
- ↑ Encyclopaedia Britannica. «Plata Río de la Plata» (inglés).
- ↑ Andaman Sía, Encyclopædia Britannica