Muséu del Louvre

L'edificiu qu'alluga'l muséu dende la so fundación ye'l vieyu castiellu del Louvre, depués reconvertíu en palaciu real. El so orixe remontar al sieglu XII, más esautamente ente 1190 y 1202, y foi enguapecíu con ampliaciones renacentistes y otres más tardíes. Nesti edificiu atropó'l rei Carlos V les sos coleiciones artístiques. Los posteriores monarques Francisco I y Enrique II entamaron reformes pa faer d'él una verdadera residencia real renacentista.

Foi la reina Catalina de Médicis la qu'esbozó'l proyeutu que fizo del Louvre el gran palaciu que ye anguaño, llabores que siguió Enrique IV dempués de les guerres de relixón. Nes sos meyores arquiteutónicu y decorativu intervinieron múltiples artistes a lo llargo de dellos sieglos, dende Claude Perrault y los pintores Simon Vouet y Charles Le Brun nel XVII hasta Delacroix y Georges Braque, quien pintaron dalgunos de los sos techos.

 

La construcción del Palaciu de Versalles, entainada sol reináu de Lluis XIV, fixo que'l Louvre quedara sacupáu pola familia real a finales del sieglu XVII, y por ello instaláronse nél, yá nel sieglu XVIII, l'Academia Francesa y dempués les restantes academies. Ellí celebráronse esposiciones añales de la Real Academia de Pintura y Escultura.

Tres la Revolución francesa qu'implicó l'abolición de la monarquía, el Palaciu del Louvre foi destináu (por decretu de mayu de 1791) a funciones artístiques y científiques, concentrándose nél al añu siguiente les coleiciones de la corona. Parte del Louvre abrir por primer vegada al públicu como muséu'l 8 de payares de 1793. Ésta yera una solución lóxica, habida cuenta de que taba ocupáu poles academies y porque, yá en 1778, ellaborárase'l proyeutu d'utilizar la so Gran Galería como pinacoteca. Lo novedoso de la midida foi que se nacionalizaban bienes de propiedá real, y que l'accesu yera llibre pos nun se llindaba al públicu cultu nin se regulaba por aciu visites alcordaes, como sí asocedía nos Uffizi y nel Muséu del Prado mientres los sos primeros años.

L'edificiu del Louvre tuvo xuníu al palaciu de les Tullerías (Palaciu de les Teyeres) formando un solu conxuntu hasta 1870, cuando esti postreru foi destruyíu nos fechos de la Comuña de París. Les ayalgues artístiques de les Tullerías perder na quema del palaciu, que les sos ruines fueron baltaes; de magar, el Louvre apodera'l gran parque abiertu en dichu solar.

L'enorme muséu, que les sos sales y pasiellos marquen un percorríu de dellos quilómetros, foi sometíu a una ambiciosa modernización na década de 1980, que'l so elementu más visible foi la pirámide de cristal. Foi diseñada pol arquiteutu Ieoh Ming Pei ya inaugurada en 1989 pa centralizar l'accesu de los visitantes, que baxen por ella a un recibidor soterrañu pol que s'apuerta a les diverses sales del muséu.

A pesar de tal modernización, dellos sectores del Louvre siguíen ocupaos por organismos públicos, y namái en fecha recién se desallugaron y afixeron como sales d'esposición. En marzu de 2004 anuncióse l'apertura d'una nueva sala dedicada al arte del islam: pal so diseñu convocó un concursu internacional en 2005 ya inauguróse en 2008, con una inversión de 50 millones d'euros. Sicasí, l'esplegue de les coleiciones islámiques prosiguió con una ampliación mayor, soterraña, inaugurada en 2012 y que se corona por una singular cubierta en forma de alfombra voladora. Estes sales cuntaron col patrociniu de países y magnates islámicos, deseosos de favorecer l'espardimientu de la so cultura n'Europa.

Gracies al curiosu de les sos riques coleiciones y al turismu que flúi añalmente por París, el Louvre caltener ente los museos más visitaos del mundu; a lo llargo del añu 2009 recibió 8,5 millones de visites.^[2]

Nel novenu volume de la Enciclopedia (1765) de Diderot figura lo que puede considerase un proyeutu museolóxicu pal Louvre onde se propón un usu racional de los diversos espacios: la planta baxa pa les escultures, la Galerie du bord de l'eau (Galería al pie del ríu) o Grande Galerie (Gran Galería) p'allugar les pintures; l'ala norte (ensin construyir nesi momentu) p'asitiar los planos de les fortaleces del reinu; y otros espacios pa la coleición de medayes y monedes. Tamién incluyía la propuesta de concentrar les academies d'artes nel edificiu del muséu, con habitaciones p'allugar a los estudiantes.

En 1774, el Conde de Billarderie d'Angiviller ye nomáu Direutor d'Edificios del reinu y empecipia realmente la investigación y planeación del Muséu na Gran Galería del Louvre, qu'a lo postrero sería inauguráu tres la cayida del "vieyu réxime", en 1793. D'Angiviller retomó la política d'alquisiciones escaecida dende'l reináu de Lluis XIV y buscó enllenar los buecos que tenía la coleición pa dar una idea más completa de les diverses escueles de pintura representaes nella.

En 1784, el pintor Hubert Robert ye nomáu Conservador del futuru muséu, empezáu'l treslláu d'obres propiedad del reinu dende los palacios de Versalles y de Luxemburgu y creando gran espectación ente la población de París por tener accesu a les obres.

Col entamu de la Revolución en xunetu de 1789, d'Angiviller nun pudo ver concretáu'l so proyeutu pero reconózse-y como'l primera gran impulsor d'esta cortil cultural que mientres la década de 1780 xeneró testos como'l del Abá Thierry quien nel so Etat actuel de Paris (Estáu actual de París) apuraba a completar esti gran "monumentu, tan ardientemente deseyáu polos amantes de les artes" y que fadría que la capital francesa llograra la supremacía en temes d'arte percima de Roma.^[3]

El 27 de xunetu de 1793 ye creáu por decretu'l Muséum Central des Arts, y el 10 d'agostu del mesmu añu inaugúrase, simbólicamente, la Grande Galerie du Louvre, yá que se tuvo que cerrar darréu pa realizar arreglos, reabriendo les sos puertes el 18 de payares. De los 10 díes que duraba la selmana mientres esti periodu post-revolucionariu (decade), el públicu solo podía visitar l'espaciu 3 díes: 5 yeren esclusivos pa los copistas y dos más pa la llimpieza.

El 26 d'abril de 1794, la galería vuelve cerrar pa trabayos de caltenimientu, reabriendo parcialmente al públicu hasta'l 7 d'abril de 1799 y totalmente hasta'l 14 de xunetu de 1801.^[4]

En 1803, cuando Napoleón Bonaparte yera inda consul, la cortil camudó'l so nome por Muséu Napoleón. Anque yá esistía dende antes una política d'apoderase obres d'arte d'otros países mientres les campañes militares dende'l periodu de la Primer República y la Convención Nacional, el nome del que sería'l primer emperador de Francia venceyar de manera importante con esta práutica.

Otres aportaciones de Napoleón I al Louvre fueron la finalización del emblemáticu o Patiu Cuadráu o "Cour Carré" y el incio del proyeutu largamente entamáu de xuntar el Louvre coles Tullerías^[5]

 

El Muséu del Louvre reflexa'l papel protagonista de Francia como potencia económica y cultural d'Europa, y recueye los meyores frutos de l'actividá coleicionista y de mecenalgu promovida poles sos clases dirixentes a lo llargo de dellos sieglos. Gracies al poder de la Dinastía Borbón y de Napoleón Bonaparte, a campañes arqueolóxiques y a posteriores alquisiciones, cuenta anguaño con distintes coleiciones d'obres d'arte provenientes de civilizaciones, cultures y dómines variaes. Contién alredor de 445 000 pieces, de les que 35 000 tán espuestes.

A pesar de les múltiples ampliaciones y reformes, el Louvre caltién almacenáu un gran porcentaxe de les sos coleiciones, lo qu'esplica l'apertura d'una segunda see en Lens, cerca de la frontera con Bélxica. Esta ciudá topábase económicamente ablayada por una crisis industrial, y l'apertura del Musée Louvre-Lens n'avientu de 2012, con unes 600 obres, aseguró-y un estimable fluxu turístico, siquier primeramente: nel so primer añu de funcionamientu, el nuevu centru recibió 900 000 visites. Amás, en Liévin, una población cercana a Lens, ta construyéndose un gran almacén pal Louvre parisín; una vegada inauguráu en 2019 va dar un allugamientu más seguru a miles de pieces qu'en París cuerren ciertu riesgu polos ocasionales llenes del ríu Sena. Esti peligru quedó patente en xunu de 2016, cuando una crecida del Sena obligó a mover miles de pieces dende los suétanos a plantes cimeres.

Asina mesmu, el Louvre aportó a dar el so nome a una segunda delegación, ésta nel estranxeru: el muséu Louvre Abu Dhabi n'Emiratos Árabes Xuníos. En cuenta de una suma cercana a 1 300 millones de dólares, la institución suscribió un alcuerdu de trenta años de duración, según el cual va apurrir el so nome, obres d'arte y asesoramientu a un muséu de nueva construcción diseñáu por Jean Nouvel. Esti alcuerdu va dexar exhibir obres que permanecíen almacenaes, amás de captar fondos pal caltenimientu del edificiu del Louvre y pa la recuperación d'una parte de la so Pabellón de Flora. Asonsaña en cierta manera la fórmula de museo-sucursales instaurada pola Fundación Guggenheim, y foi bien cuestionáu na mesma Francia.

 

 

 

Les coleiciones del Louvre provienen de diversos oríxenes:

• Les coleiciones reales. Los monarques franceses amosaron, yá dende'l sieglu XIV, afición por adquirir obres d'arte, teniendo de destacar el llabor de Francisco I, quien protexó a Leonardo da Vinci nos sos últimos años. Con tou, la coleición real yera relativamente pequeña hasta que Lluis XIV adquirió les coleiciones del banqueru Jabach y del cardenal Mazarino. Lluis XV adquirió la coleición del príncipe de Carignan, y Lluis XVI, cuadros de les escueles flamenca y holandesa.

• La revolución francesa significó'l llogru d'obres d'arte pal estáu per diversos caminos: la supresión de les órdenes monástiques, la desafectación de les ilesies y l'abandonu de bienes pola nobleza fuxida. Tamién, ente 1794 y 1795, llegaron obres requisadas pol exércitu revolucionariu en Bélxica y Holanda.

• Les guerres napoleóniques significaron una notable medría de les coleiciones del Louvre, rebautizado como Muséu Napoleón, pos los exércitos requisaron obres nos distintos países invadíos. Munches d'estes obres tuvieron que devolvese al cayer el réxime napoleónicu, pero dalgunes bien importantes quedaron nel Louvre, como Les bodes de Caná de Veronés. En 1801 la firma del Concordatu obligó a devolver a les ilesies obres relixoses.

• Mientres los sieglos XIX y XX, la coleición amontar por aciu donaciones de coleicionistes privaos, según por una política d'alquisiciones que se centró especialmente na escuela francesa, que taba representada de manera incompleta d'alcuerdu al gustu de los socesivos reis. Munches obres medievales, del rococó y del romanticismu llegaron poco primero de 1900. El fondu de pintura medieval italiana creció sustancialmente gracies a que Napoleón III mercó la Coleición Campana, propiedá del financieru italianu del mesmu apellíu. Parte d'ella tópase depositada nel Petit Palais d'Avignon. Ente les donaciones, caben destacar dos mandaos: el del difuntu coleicionista Louis La Caze, qu'apurrió en 1869 la Betsabé de Rembrandt y El dágaru de José de Ribera, y en 1935 el legáu del barón Edmond de Rothschild (1845-1934), con más de 40 000 grabaos, casi 3000 dibuxos y 500 llibros ilustraos. En fecha recién, el diseñador Yves Saint Laurent mandó una importante semeya de Goya al Louvre.^[6]

D'alcuerdu a una ordenación cronolóxica de les coleiciones nacionales, el Louvre amuesa obres d'arte anterior a 1848. Casi toles obres del sieglu XIX avanzáu, dende'l realismu (Courbet) hasta l'impresionismu y Toulouse-Lautrec, fueron tresferíes al Muséu d'Orsay, y l'arte moderno y contemporáneo exhibir nel Centru Pompidou.

El Louvre alluga delles de les obres maestres del arte universal, qu'algamaron la categoría d'iconu y que son reconocíes instantáneamente en cualquier llugar del planeta. Equí atópase la Gioconda, acasu la pintura más célebre, debida a Leonardo Da Vinci, según la Virxe del Canciller Rolin de Jan van Eyck, La encaxera de Vermeer, la serie de grandes pintures de La Vida de María de Médicis de Rubens, La coronación de Napoleón de Jacques-Louis David y La Llibertá guiando al pueblu de Delacroix.

Amás de les citaes obres maestres, podemos atopar nel Louvre munches más obres d'autores bien conocíos. El fondu de pintura francesa ye colosal, cola mayor coleición d'obres de Poussin y que toma un panorama dende la Edá Media hasta Ingres y Géricault. Hai que mentar el Semeya de Lluis XIV de Rigaud, Pelegrinación a la isla de Citera y Gilles de Watteau, La gran odalisca d'Ingres, La balsa de l'Aguamala de Géricault y La muerte de Sardanápalo de Delacroix.

Sobresal la pintura italiana, con abondosos exemplos dende Cimabue, Giotto, Fra Angelico (La Coronación de la Virxe), Andrea Mantegna y Paolo Uccello (La Batalla de San Romanu) hasta Caravaggio (La muerte de la Virxe), Guido Reni... El repertoriu del Renacimientu ye sobromanera ricu, col conxuntu más pervalible de Leonardo da Vinci (La Gioconda, La Virxe de les Roques, San Juan Bautista...) y delles obres de Rafael Sanzio, Ticianu, Andrea del Sarto...

El fondu de los Países Baxos nun ye demasiáu estensu, anque inclúi exemplos de primer orde dende Jan van Eyck (Virxe del canciller Rolin), Rogier van der Weyden y Hans Memling hasta Rubens y Van Dyck. El repertoriu holandés relluma con Rembrandt (El güe desollado), Frans Hals (La xitana) y Vermeer, cola famosa Encaxera y L'astrónomu. En 2015 el Louvre adquirió por 160 millones d'euros, a medies col Rijksmuseum d'Ámsterdam, una pareya de semeyes de Rembrandt: Maerten Soolmans y la so esposa Oopjen Coppit; son los únicos de cuerpu enteru y a tamañu natural que pintó'l maestru. Ente les contaes muestres alemanes, destaca un Autorretratu de Durero, y les sales de pintura española inclúin a Zurbarán, Murillo, José de Ribera (El dágaru), Goya... Tristemente, nengunu de los cuadros que s'asignaben a Velázquez son sos.^{[ensin referencies]}

Amás d'obres d'arte, el Louvre tien una amplia coleición de muebles, siendo l'oxetu más espectacular d'esta coleición el Bureau du Roi del sieglu XVIII, güei devueltu al Palaciu de Versalles.

Non menos relevantes son les coleiciones d'escultura, que tomen dende les civilizaciones antigües de Mesopotamia y Exiptu hasta'l neoclásicu (Antonio Canova).

Inclúin obres llexendaries como los xigantescos toros alaos de Mesopotamia, el Códigu d'Hammurabi, la Venus de Milo, la Victoria de Samotracia o La escriba sentáu, de la V dinastía d'Exiptu. El Louvre cunta tamién con un fragmentu de frisu del Partenón d'Atenes. La presencia d'estes escultures fora de los sos llugares d'orixe, en munchos casos llograes por espoliu o compres dudoses, provocó tensiones ente los franceses y los países afeutaos, Italia, Grecia y Exiptu ente otros. Con tou, hai que reconocer que l'afayu y unviada de tales obres al Louvre garantizó'l so caltenimientu y espardimientu masivu.

La escultura de la Edá Media tien por principal xoya la Tumba de Philippe Pot, col sarcófagu sosteníu por esmolecedores figures de vestidures negres. Xunto con un relieve de Donatello, destaquen el Esclavu morrebundu y el Esclavu rebalbu de Michelangelo y La ninfa de Fontainebleau, que-y foi encargada a Benvenuto Cellini por Francisco I.

El departamentu d'antigüedaes orientales caltién oxetos de la rexón asitiada ente l'actual India y el Mar Mediterraneu. Dende'l Neolíticu, numberoses civilizaciones asocediéronse nesta zona, onde se repara l'apaición d'una alministración política, militar y relixosa. Ye igualmente'l trubiecu de la escritura, que fizo apaición alredor del 3300 e. C. en Uruk, Mesopotamia. El muséu del Louvre dispón de trés coleiciones relevantes nesti departamentu, entamaes según los conxuntos xeográficu y cultural:

• Mesopotamia (Sumeria, Babilonia, Asiria, Anatolia...), col Códigu d'Hammurabi como principal xoya.
• Antiguu Irán.
• Países de Llevante (mariña siriu-palestina, Xipre).

Esti departamentu, creáu en seronda de 2003, reagrupa les coleiciones provenientes del área asitiada ente España y la India y daten del orixe de la civilización islámica (622) hasta'l sieglu XIX.

Equí atópense munches xoyes del arte islámico: como'l Píxide d'Al-Mughira, una caxa de marfil del añu 968 ellaborada nel califatu de Córdoba; Le Plat au Paon, una importante cerámica otomana, y sobremanera el Bautisteriu de San Luis, una de les más célebres y enigmátiques pieces d'esti arte, creada por Muhammad ibn al-Zayn a empiezos del sieglu XIV. Tamién ye destacable el material de les escavaciones en Susa (Irán), nes que'l muséu participó.

El muséu llueu tuvo que doblar l'espaciu dedicáu al arte islámico p'amosar siquier 3005 obres.

•  
  Madonna con ánxeles, Cimabue, h. 1270
•  
  Semeya de Xuan II el Bonu, anónimu, h. 1350
•  
  Virxe del canciller Rolin, Jan van Eyck, h. 1435
•  
  Autorretratu, Durero, 1493

• Madonna con ánxeles, Cimabue (h. 1270).
• San Franciscu d'Asís recibe los estigmes, Giotto (h. 1290–1300).
• Semeya de Xuan II el Bonu, anónimu (h. 1350). Adquiríu por Lluis XV, parte de les coleiciones reales.
• Virxe del canciller Rolin, Jan van Eyck (h. 1435). Tomada na Revolución francesa (1796).
• Semeya de Carlos VII, Jean Fouquet (1445–1448). Mercáu en 1838.
• Il condottiere, Antonello da Messina (1475). Mercáu en 1865.
• La batalla de San Romanu, Paolo Uccello (1456).
• San Sebastián, d'Andrea Mantegna (1480).
• La nave de los llocos, el Bosco (1490–1500).
• Autorretratu, Alberto Durero (1493). Mercáu en 1922.

•  
  La Gioconda, Leonardo da Vinci
•  
  La Virxe, el Neñu Jesús y santa Ana, Leonardo da Vinci
•  
  Semeya de Baltasar Castiglione, Rafael
•  
  Les bodes de Caná, el Veronés

Ficheru:Venus ufierta dones a una nueva-Semeyes|Venus ufierta dones a una nueva.

• La Virxe de les Roques, Leonardo da Vinci (1483–1486).
• La Gioconda, Leonardo da Vinci (1503–1506), adquirida por Francisco I en 1519.
• La Virxe, el Neñu Jesús y santa Ana, Leonardo da Vinci (1508).
• La bella xardinera, Rafael Sanzio (1508). Perteneció a les coleiciones reales, y foi adquirida por Francisco I.
• Semeya de Baltasar Castiglione, Rafael (h. 1515), adquiríu por Lluis XIV del patrimoniu del Cardenal Mazarino.
• Les bodes de Caná, Paolo Veronese (1562–1563). Colgaba a dos metros y mediu del suelu nel monesteriu de San Giorgio Maggiore, Venecia, hasta que foi escaláu poles tropes napoleóniques en 1797.

•  
  El tahúr, Georges de la Tour, 1635
•  
  Carlos I d'Inglaterra, Van Dyck, 1635
•  
  Et in Arcadia ego, Nicolas Poussin, 1637–1638
•  
  Puesta de sol nun puertu, Claudio de Lorena, 1639
•  
  Betsabé nel bañu, Rembrandt, 1654
•  
  Exvoto de 1662, Philippe de Champaigne, 1662

• Carlos I d'Inglaterra, sir Anthony van Dyck (1635).
• Naturaleza muerta, Willem Heda (1637).
• San José carpinteru, Georges de La Tour (1642), donáu en 1948.
• El pie varo, José de Ribera (1642), adquiríu en 1869.
• Los pelegrinos de Emaús, Rembrandt (1648), coyíu mientres la Revolución francesa en 1793.
• Neñu méndigu, Murillo (h. 1650), mercáu por Louis XVI alredor de 1782.
• Betsabé nel bañu, Rembrandt (1654), adquiríu en 1869.
• El güe desollado, Rembrandt (1655), adquiríu en 1857.
• Exvoto de 1662, Philippe de Champaigne (1662), coyíu mientres la Revolución francesa en 1793.
• La encaxera, Johannes Vermeer (1669–1670), mercáu en 1870.
• Et in Arcadia ego, Nicolas Poussin (1637–1638).
• El tahúr, Georges de La Tour.

•  
  Semeya de Lluis XIV, Rigaud, 1701
•  
  Embarque pa Citerea (detalle), Watteau, 1717
•  
  Bodegón con gatu y raya, Chardin, 1728
•  
  Semeya de la condesa del Carpio, Goya, 1794–1795

• Semeya de Lluis XIV, Hyacinthe Rigaud (1701).
• Embarque pa Citerea, Antoine Watteau (1717).
• Bodegón con gatu y raya, Jean Siméon Chardin (1728).
• Xuramentu de los Horacios, Jacques-Louis David (1784).
• Master Hare, Joshua Reynolds (1788–1789).
• Semeya de la condesa del Carpio, Francisco de Goya (1794–1795).

•  
  Bonaparte visitando a los apestaos de Jaffa, Gros, 1804
•  
  La balsa de l'Aguamala, Géricault, 1819
•  
  La llibertá guiando al pueblu, Delacroix, 1830
•  
  Los dos hermanes, Chassériau, 1843

• Bonaparte visitando a los apestaos de Jaffa, Antoine-Jean Gros (1804).
• La balsa de l'Aguamala, Théodore Géricault (1819).
• Ponte de Narni, Camille Corot (1826).
• Muerte de Sabela I d'Inglaterra, Paul Delaroche (1828).
• La Llibertá guiando al pueblu, Eugène Delacroix (1830).
• Los dos hermanes, Théodore Chassériau (1843).
• El bañu turco, Jean Auguste Dominique Ingres (1862).

•  
  La escriba sentáu, del Antiguu Exiptu.
•  
  Venus de Milo, de l'Antigua Grecia.
•  
  Victoria alada de Samotracia.
•  
  Psique alicada pol besu del amor, Canova.
•  
  Arte africano, escultura Yombe, sieglu XIX

• La escriba sentáu, autor anónimu (2480–2350 e.C.).
• Códigu d'Hammurabi, de Mesopotamia (1760 e.C.).
• Venus de Milo, autor anónimu.
• Victoria alada de Samotracia, probablemente Pithókritos de Rodas (h. 190 e.C.).
• Psique alicada pol besu del amor, Antonio Canova, escultura de 1797.

 

Vista panorámica del Muséu de Louvre en 2007

• Monreal, L., Grandes museos, vol. 2, Planeta, 1975. ISBN 84-320-0460-X (obra completa)

•   Wikimedia Commons tien conteníu multimedia sobre'l Muséu del Louvre.
• Sitio web oficial del Muséu del Louvre (en francés ya inglés)
• Páxina web oficial sobre la sede del Louvre en Abu Dhabi (en francés)
• Galería de panorámiques esfériques del Muséu del Louvre (n'inglés)
• Louvre Panorama 360°