Guinea-Bissau

Republica da Guiné-Bissau Republik Guinea-Bissau
Wahlspruch: Unidade, Luta, Progresso (por., „Einigkeit, Kampf, Fortschritt“)
Amtsspraach	Portugiesisch
Hauptstadt	Bissau
Staatsoberhaupt	Umaro Sissoco Embaló
Regierigschef	Nuno Gomes Nabiam
Flächi	36.125 km²
Iiwohnerzahl	1.442.029 (Quelle: CIA 2006)
Bevölkerigsdichti	41 Iiwohner pro km²
Währig	CFA-Franc BCEAO (bis Mai 1997 Guinea-Bissau-Peso)
Unabhängigkeit	vo Bordugal am 24. September 1973 erklärt, am 10. September 1974 anerkennt
Nationalhimne	Esta é a Nossa Pátria Bem Amada
Zitzone	UTC (MEZ - 2 Stunden)
Kfz-Kennzeiche	GUB (nicht offiziell auch: GNB)
Internet-TLD	.gw
Vorwahl	+245

Guinea-Bissau [ɡiˈneːa bɪˈsaʊ̯] (port.: Guiné-Bissau [ɡiˈnɛ biˈsau]) isch e Staat z Afrika. Är lyt an dr afrikanische Weschtkischte zum Atlantik un gränzt an dr Senegal un Guinea. Noch em Human Development Index zellt Guinea-Bissau zue dr am gringschte entwicklete Länder uf dr Wält.^[1]

Guinea-Bissau lyt im Weschte vu Weschtafrika un Oberguinea zwische 13° un 17° weschtliger Lengi un 11° un 12° nerdliger Braiti. Im Norde gränzt d Republik an dr Senegal (gmainsami Gränze rund 338 km), im Oschten an Guinea (gmainsami Gränze rund 386 km), di gsamt Gränzlengi lyt bi 724 Kilometer, derzue cheme 350 Kilometer Kischte. Mit ere Gsamtflechi vu 36.125 km² (28.120 km² Landflechi un 8.005 km² Wasserflechi) isch s Land rund zeh Brozänt chlainer wie d Schwyz.^[2] Di geografische Koordinate vu dr Hauptstadt Bissau sin 11°50’ nerdliger Braiti un 15°36’ weschtliger Lengi.

An s Landesinner, wu in dr Hauptsach flach isch, schließt si ne dur marini Erosion stark schrattige Kischtestraife mit eme Sumpfbiet aa. Dr hegscht Bär gisch dr Madina do Boé mit 262 Meter iber em Meeresspiegel. Di wichtigschte Fliss sin Río Gêba, Río Cacheu un Río Corubal.

Em Feschtland vorglageret lyt dr Bissagos-Archipel (Arquipélago dos Bijagós) im Atlantik mit dr wichtigschte Insle vum Land: Ilha de Orango, Caravela, Bubaque, Roxa, Bolama, Uno un Formosa.

S Klima isch tropisch, in dr Hauptsach fycht un haiß. D Durschnittstämperatur lyt bi 24 °C. Vu Dezämber bis April het s e Druckezyt mit Harmattan-Wind us dr Wieschti. D Räägezyt goot vu Mai bis Ändi Oktober. Di räägerychschte Monet sin Juli un Augschte.^[3]

• 
  Landschaft mit Termiteböu
• 
  Landstroß
• 
  Río Gêba
• 
  Landschaft bi Varela
• 
  Strand bi Varela

S Land het no dr Volkszellig 2009 1.449.230 Yywohner ghaa, dodervu 746.404 Fraue (51,5 %) un 702.826 Manne (48,5 %). Doderunter sin 1.442.227 Staatsburger gsii (99,52 %) un 1.933 Uusländer. S Mee vu dr Zuewanderer sin us dr Region chuu (27,7 % vu Guinea, 18,7 % vu Mauretanien un 18,3 % us em Senegal), derzue 5,6 % Portugiese. 5.070 Lyt hän kaini Aagabe zue ihre Staatsaagherigkait gmacht.^[4]

Iber 25 ethnischi Gruppe lääben im Land, wz si vu dr Sproch, dr Kultur un dr Sozialstruktur här mee oder weniger unterschaide. D Resultat vu dr letschte Volkszellig hän des Bild vu dr yyhamische Velker gee:

Dr grescht Dail vu dr Bevelkerig (ca. 83 %) setzt si us däne fimf Volksgruppe zäme:

• Fulbe 410.560 Lyt (28,33 %) (Regione: Gabú 79,6 %, Bafatá 60,0 %, Tombali 20,9 %, Bissau 18,0 %)
• Balanta 323.948 Lyt (22,35 %) (Regione: Tombali 46,9 %, Oio 43,6 %, Quinara 35,2 %, Cacheu 28,8 %, Bissau 20,5 %)
• Mandinka 212.269 Lyt (14,65 %) (Regione: Oio 32,9 %, Bafatá 22,9 %, Gabú 14,2 %)
• Pepel 130.651 Lyt (9,02 %) (Regione: Biombo 64,7 %, Bissau 15,7 %)
• Manjaco 119.808 Lyt (8,27 %) (Region Cacheu 36,8 %)

Anderi wichtigi Volksgruppe sin:

• Biafada 50.543 Lyt (3,49 %) (Region Quinara 36,7 %)
• Mancanha 44.829 Lyt (3,09 %) (Region Cacheu 36,8 %)
• Bidjogo 30.294 Lyt (2,09 %) (Region Bolama/Bissagos-Archipel 64,3 %)
• Felupe 24.892 Lyt (1,72 %) (Region Cacheu 9,1 %)
• Mansoanca Balante 20.456 Lyt (1,41 %)

Derzue git s d Balanta Mane (14.460 Lyt; Region Bolama), Nalu (13.420 Lyt; an dr sidweschtlige Gränze zue Guinea), Saracule, Sosso un Diola (an dr nerdlige Grenze zue Casamance).

32.098 Staatsburger hän aagee, ass si zue kaire vu däne afrikanische Volksgruppe ghere. Un 1.274 Lyt hän kaini Aagabe gmacht zue ihre Volkszuegherigkait.

S het au chlaini Minderhaite vu Uusländer:

• Kapverdier
• Portugiese
• Syrer/Libanese

• 
  Frau mit Chind
• 
  Fraue am Ryys stampfe
• 
  Fischer
• 
  z Bissau
• 
  z Quinhamel
• 
  Jugendbibliothek

SIL International fiert insgsamt 23 Sproche uf, wu z Guinea-Bissau gschwätzt wäre^[5]:

Di yyhaimische Sproche ghere alli zue dr Niger-Kongo-Sproche. Hit no gschwätzt wäre di atlantische Sproche Badyara (5.110 Sprächer), Bainouk-Gunyuño (8.520), Balanta-Kentohe (354.000), Bassari (500), Bayot (5.110), Biafada (51.000), Bidyogo (33.400), Jola-Felupe (6.000), Jola-Fonyi (500), Kobiana (700), Mandjak (215.000), Mankanya (50.000), Mansoanka (17.600), Nalu (8.520), Papel (158.000), Pulaar (310.000), Pular (1.200). Fascht uusgstorbe isch s Kasanga. Derzue git s d Mandesproche Mandinka (174.000), Soninke (5.110) un Jahanka.

D Sproch vu dr ehmolige Kolonialherre, Portugiesisch, isch bis hite di ellainig Amtssproch.

No Aagabe vu dr letschte Volkszellig 2009 sin 45,1 % Muslim, 22,1 % Chrischte (zmaischt Kadolike) un 14,9 % Aahänger vu traditionälle Religione. 15,9 % vu dr Yywohner hän kaini Aagabe zue ihre Religion gmacht, dodrunter sin wahrschyns no mee Aahänger vu traditionälle Religione. 2 % hän aagee, ass si konfässionslos sin.

E muslimisch Mee git s in dr Regionen Gabú (86,5 %) un Bafatá (77,1 %). D Chrischte sin in dr Regione Bissau (40,2 %), Cacheu un Bolama (je iber 30 %) stark verdrätte, Aahänger vu afrikanische Religionen in dr Regione Biombo (40,6 %) un Cacheu (34,0 %).

Di arabisch-islamisch Kultur het im 7. Johrhundert Yyfluss ghaa uf d Berber im Norde vu Afrika. S Chenigrych Ghana, wu im 8. Johrhundert grindet woren isch, isch sim sidlige Gränzbiet zwisch em hitige Mauretanien un Mali gläge. Wäge Iberfäll vu arabisch bregte, nordafrikanische Berberstämm uf s Rych on Ghana het di afrikanisch Bevelkerig Zueflucht im hitige Biet vu Guinea-Bissau gsuecht.

Um 1200 sin d Mandinka in dr Gegnig yygwanderet, d Balanta zwisch em 10. un 14. Jh. Zwische 1230 un 1240 isch d Region vum Tirmakhan Traore, eme General vum Sundiata Keïta, em Herrscher (Mansa) vum Mali-Rych eroberet wore. D Gegnig isch zur Brovinz Kaabu vum Mali-Rych unter em Farim Kaabu wore. All mee Mandinke sim yygwanderet, di vorhärig Bevelkerig isch assimiliert oder in d Sklaverei verchauft wore. Um 1500 isch s Mali-Rych ussenandergheit. Vu Gao im hitige Mail uus het sy s Rych vu dr Songhai bis an dr Atlantik uusbraitet.

Anne 1537 het si dr Sami Koli, dr Farim Kaabu vu dr Brovinz, s Unabhängigkait verchindet un het si dr Titel Titel Kaabu Mansaba zueglait. Hauptstadt isch Gabú wore. D Kultur vum Mali-Rych isch vu dr Oberschicht vu Kaabu furtgfiertwore. D Herrscherklasse vu dr Nyancho sin Elite-Chrieger gsii, wu vyl Mänsche versklavt un si an d Portugiese z Cacheu verchauft hän. Währig im Land sin Kaurischnäcke gsii. Im 19. Jh. hän islamischi Fulbe gege di nit-islamische Staate z Weschtafrika kämpft. Anne 1866 het dr Alfa Yaya vu Labé, dr Herrscher vu Futa Djalon, zäme mit Druppe vum Hadschi Omar Gabú belageret. Wu dr Mansa Dianke Walli 1867 ghaiße het, ass Schießbulver-Lager vu dr Stadt gsprängt wäre, sin di maischte Verdaigiger un au Aagryfer gstorbe, Kaabu isch derni untergange.

Uf ihre Suechi no Bodeschätz, dr Jagd no Sklave, aber au uf dr Suechi noch ere Megligkait d Zollsischtemim im Norde vu dr Sahara im Handel mit em afrikanische Hinterland z umgoo, hän d Portugiese im dr Zyt vu Regäntschaft vum Chenig Alfons V. us em Huus Avis un im Ufdrag vum Heinrich em Seefahrer scho vor dr Entdeckig vu Amerika Schiff in d Kischteregion vu Weschtafrika gschickt.

Anne 1446 isch dr Nuno Tristão an d Kischte vum spetere „Portugiesisch-Guinea“ chuu. Go dr Määrt z Lagos an dr Algarve mit Sklave vu Weschtafrika z versorge, het Portugal schrittwyys Stitzpinkt in dr Region ufböue. Anne 1614 isch d Kolony Cacheu grindet wore, wu vu dr Kapverden uus verwaltet woren isch. Im Johr 1753 isch d Kolony Bissau grindet wore. Do isch 1765 derno dr Ort Bissau as Zäntrum fir dr Sklavehandel grindet wore. S Biet het sy Bedytig verlore, wu Portugal 1836 dr Sklavehandel un 1858 d Sklaverei sälber verbote het. Anne 1879 isch s Land offiziäll zur Kolony Portugiesisch-Guinea un vu dr Kapverde drännt wore. Dail vum Territorium, wu Portugal druf Aasprich gstellt ghaa het, sin vu Frankrych sym aigene Kolonialrych yyverlyybt wore. Di boode Kolonialmächt Frankrych un Portugal hän no dr Berliner Kongokumferänz dr gnau Gränzverlauf zwische ihrem Bsitz in eme Verdrag vum 15. Mai 1886 feschtglait.^[6] Di portugiesisch Kuntroll iber s Hinterland isch seli schwach blibe, bis 1915 het Portugal di bishär unabhängige Stämm aber chenne unterwärfe. In dr 1940er-Johr het Bissau, syter anne 1941 Hauptstadt, e gwiisi Bedytig as Uuswychflughafe fir dr Panamerican-Clipper chenne gwinne.

Anne 1951 isch Guinea-Bissau wie di ibrige Bsitzige e portugiesischi Iberseeprovinz wore, also Dail vum Mueterland mit ere yygschränkte Sälbschtverwaltig. Um die Zyt het Portugiesisch-Guinea rund 510.000 Yywohner ghaa, um 1960 isch d Yywohnerzahl uf 600.000 gschetzt wore, dodervu villicht 2.600 Europäer. D Assimilado-Regle het s dr Schwarzafrikaner in dr Theory megli gmacht, glychbrächtigti Burger vu Portugal z wäre. Z Portugiesisch-Guinea hän um 1960 aber nume 1.478 Afrikaner där Status gschafft ghaa. Portugiesisch-Guinea het as Armehuus vum portugiesische Kolonialrych gulte, wie s Mueterland sälber im Verglych zue dr andere weschtli orientiert Staate vu Europa.

In dr Praxis ihet d Glychbrächtigung im Fall vu Portugal nur e gringi Bedytig ghaa, wel in dr Ära vum António de Oliveira Salazar s Mueterland un d Iberseebiete glychermaße autoritär regiert wore sin un bolitischi Aktivitete dur di portugiesisch Bolizeiorganisation Polícia Internacional e de Defesa do Estado (PIDE) im Große un Ganze unterbunde woren isch.

Im Johr 1955 het Portugiesisch-Guinea en aigeni Verfassig un au Finanz- un Verwaltigsautonomy iberchuu. Die bscränkt Autonomy het aber d Bildig vu dr Unabhängigkaitsbewegig Partido Africano da Independência da Guiné e Cabo Verde (PAIGC) 1956 nit chenne verhindere. Unter dr Fierig vum Amílcar Cabral het si si zum Widerstand gege di portugiesisch Herrschaft formiert. Wu 1959 Soldaten uf straikendi Hafenarbaiter im Hafe vu Pidjiguti gschosse hän un s rund 50 Doti gee het, het d PAIGC e starke Zuelauf kriegt.

Dur d Unabhängigkait vu dr Nochbarstaate Guinea 1958 un Senegal 1960 het d PAIGC uf Unterstitzig vu dr dertigei Regierige, vor allkem dur dr Ahmed Sékou Touré chenne böue. S Hauptquartier vu dr PAIGC isch z Conakry gsii. Dernäbe het s en ängi Zämenarbet mit dr Unabhängigkaitsbewegigen in dr andere portugiesische Territorie gee, do vor allem mit dän z Angola un z Mosambik. Derzue het d PAIGC materiälli Unterstitzig vu dr Staate vum Oschtblock kriegt, e Hufe vu ihre Aafierer sin dert uusbildet wore.

Anne 1961 het Portugal s sognännt Yygeborenestatut^[7] vu 1954 ufglupft. D Bevelkerig isch doderdur zue portugiesische Staatsburger wore.

Syter anne 1963 het s e Guerilla-Chrieg gee, wu aber wäg dr Isolation vum Land international weniger druf Achtig gee woren isch. D PAIGC het doderby as gmainsami Unabhängigkaitsbewegig fir Portugiesisch-Guinea un d Kapverden agiert. D Sterki vu dr portugiesische Druppe soll Ändi vu dr 1960er-Johr bi rund 35.000 gläge syy. D PAIGC het im Lauf vu dr Zyt dr grescht Dail vum Land unter ihri Kontroll chenne bringe un en aingeni Verwaltig chenne etabliere. Am 24. Septämber 1973 het Guinea-Bissau aisytig sy Unabhängigkait vu Portugal verchindet, im Johr dervor isch z Conakry en Exilregierig bildet wore. Provisorischi Hauptstadt isch Madina do Boé wore. Där Schritt isch vu dr UN-Generalversammlig mit 93 zue 7 Stimme unterstitzt wore. Dr portugiesische Gouverneur un Oberbefählshaber isch vu 1968 bis 1972 dr António de Spínola gsii. Däm sy Buech Portugal e o Futuro („Portugal un d Zuechumft“), wun er si au mit dr Kolonialchrieg din bscheftigt het, het d Bewegig in Gang gsetzt, wu am 25. April 1974 in d Nägelirevolution z Portugal gmindet het. As Oberbefählshaber het er wie d USA im glychzytige Vietnamchrieg uf dr Yysatz vu Napalm un Agent Orange gsetzt. Dernäbe het s Aagriff gege d Base vu dr PAIGC z Guinea gee. Dr Amílcar Cabral isch am 20. Jänner 1973 z Conakry verschosse wore. Eb do Konflikt in dr aigene Raie daa schudl gsii sin oder eb er vu portugiesische Agänt umbrocht woren isch, isch nit sicher.

No dr Nägelirevolution hän si boodi Syte schnäll uf en Änd vum Chrieg gainigt un Portugal het d Unabhängigkait vu Guinea-Bissau am 10. Septämber 1974 anerkännt. In däm elfjehrige Chrieg sin 1.875 portugiesischi Soldate un rund 6.000 vu insgsamt 10.000 Kämpfer vu dr PAIGC gfalle.

Em Amilcar Cabral sy Halbbrueder Luís Cabral, wu au d Fierig vu dr PAIGC ibernuu het, isch erschte Bresidänt vum Land wore. Guinea-Bissau het si derno äng an d Sowjetunion aagläänt, het aber au gueti Beziehige bflägt zue dr Volksrepublik China un zue Portugal, d PAIGC isch Ainhaitsbartei gsii, anderiBartei n´sin nit zuegloo wore. Am 28. Septämber 1978 isch dr PAIGC-Veteran João Bernardo Vieira neie Bremierminischter wore, wu 1980 dr Cabral dur s Militeer us em Amt het butsche loo un derno am 14 Novämber sälber Bresidänt woren isch. Alli Mitglider vum nei bildete Revolutionsrot sin vu Guinea-Bissau gstammt, di bishär stakr verdrättene Kapverder sin entmachtet wore, e blanti Veranigung vu dr baide Länder isch wäge däm nimt zstand chuu. Dr Cabral isch wäg em Mord an 500 bolitische Gfangene in syre Amtszyt aagchlagt wore un no 13 Monet Gfängnis ins Exul uf Kuba gschickt wore. 1984 isch e neii Verfassig verabschidet wore, Guinea-Bissau isch e Bresidialrepublik wore mit eme Vorsitzer vum nei bildete Staatsrot as Bresidänt un Regierigsschef in aire Person.

Mit dr Uflesig vum Oschtblock syt Ändi 1980er Johr het si si Guinea-Bissau schrittwys vu syre sozialistische Wirtschaftsbolitik un Aibarteieherrschaft glest. Syt 1991 sin au anderi Barteie zuegloo wore, Regierigsschef isch dr Carlos Correia wore. Anne 1994 het s Bresidäntschaftswahle gee, näb em Vieira im erschte Wahlgang sibe Gegekandidate gee, dr zweet Wahlgang het er derno mit 50,2% vu dr Stimme gwunne. Syt em 2. Mai 1997 ghert Guinea-Bissau zur Weschtafrikanische Wirtschafts- un Wehrigsunion un het au dr CFA-Franc as Wehrig ibernuu.

Wu dr Generalstabsschef Ansumané Mané noch em Vorwurf vu Waffeliferige an senegalesischi Separatischten entloo woren isch, het s Militeer am 7. Juni 1998 gege dr Vieira rebelliert. D Nochberstaate Seneal un Guinea hän dr Bresidänt mit Druppe unterstitzt. Rund 3.000 Uusländer sin evakuiert wore un 150.000 Yywohner vu dr Hauptstadt Bissau sin in s Umland gflichtet. Drotz eme Friidesabchuu am 26. Augschte un dr Bildig vun ere unabhängige Ibergangsregierig am 3. Dezämber 1998 sin d Kämpf als wytergange.Im Mai 1999 isch dr Vieira gstirzt wore. Är isch uf Portugal gflichtet un het dert Asyl iberchuu. Ab 7. Mai 1999 het dr Mané fir sibe Däg as provisorisch Staatsoberhaupt regiert, bis dr Barlemäntsbresidänt Malam Bacai Sanhá as Ibergangsbresidänt yygsetzt woren isch.. Bi dr Stichwahl zue dr Bresidäntschaftswahle am 16. Jänner 2000 het derno dr Kumba Ialá mit rund 72 % vu dr Stimme gwunne. Im Novämber 2000 het s nomol e churze Burgerchrieg zwische dr Aahänger vum Ansumane Mané un dr Druppe vum Bresidänt Ialá gee. Am 30. Novämber isch dr Mané vu Regierigsdruppe gstellt im Lauf vum Gfächt oder no syre Gfangenahm verschosse wore.

Im Novämber 2002 het dr Kumba Ialá s Balemänt uslese loo. Är het als autoritärer agiert un isch mit Korruptionsvorwirf konfrontiert wore. Ussebolitisch hets Spannige mit Gambia gee. Am 14. Septämber 2003 isch dr Ialá vum Veríssimo Correia Seabra, em Stabschef vu dr Armee un langjehrig PAIGC-Mitglid, gstirzt wore, dr Lalá un sy Minischter sin verhaftet wore.

D Militerregierig het am 28. Septämber dr Gschäftsmann Henrique Pereira Rosa as Ibergangsbresidänt yygsetzt. Am 28. Merz 2004 het s freii Barlemäntswahle gee un ai Johr speter Bresidäntschaftswahle. Dr ehmolig Bresiänt Vieira, wu churz vor dr Wyhl us em Exil retuurchuu isch, het d Stichwahl am 24. Juli 2005 gwunne. Im Lauf vu dr Johr het als furt chlaineri Ufständ vum Militer gee, am 1. Merz 2009 isch dr Armeeschef, dr General Batista Tagme Na Wai, bi me Attentat verschosse wore, ai Dag speter isch dr Bresidänt Vieira vu Aahänger vum Na Wai umbrocht wore. Ibergangsbresidänt isch fir e churzi Zyt dr Raimundo Pereira wore, syt 2008 dr Bresidänt vu dr Nationalversammlig.

Bi dr Wahl im Juli 2009 isch dr Malam Bacai Sanhá zum neie Bresidänt gwehlt wore. Wun er an dr Wynääche fir e medizinischi Behandlig z Paris gsii isch, het s e Butschversuech gege ne gee. Är isch derno aber aafangs Jänner 2013 z Paris gstorbe. Ibergangsbresidänt isch wider dr Raimundo Pereira wore. D Ibergangsregierig isch am 12. April 2012 bi me Butsch gstirzt wore, dr General Mamadu Turé Kuruma het de facto s Amt vum Staatsschef ibernuu, bis im Mai 2012 dr Manuel Serifo Nhamadjo, dr Bresidänt vu dr Nationalversammig as Ibergangsbresidänt yygsetzt woren isch. Bi dr negschte Bresidäntschaftswahle anne 2014 isch derno dr José Mário Vaz zum neie Bresidänt vu Guinea-Bissau gwehlt wore.

Guinea-Bissau isch glideret in drei Provinze mit insgsamt acht Regione, derzue en autonome Sektor um d Hauptstadt Bissau. D Regione sin glideret in insgsamt 37 Sektore.

• Província Leste (Oscht-Provinz), mit dr Region Bafatá un dr Region Gabú
• Província Norte (Nord-Provinz), mit dr Region Biombo, dr Region Cacheu un dr Region Oio
• Província Sul (Sid-Provinz), mit dr Region Bolama, dr Region Quinara un dr Region Tombali

Di greschte Stedt sin Bissau (387.909 Yywohner, Stand Zänsus 3. Merz 2009), Gabú (43.556), Bafatá (29.556 , Canchungo (12.044, Bissorã (9.898 un Bula (9.010).^[8]

• 
  z Bissau
• 
  Kathedrale vu Bissau
• 
  Gabu
• 
  Canchungo
• 
  uf Caravela

• Walter Hawthorne: Planting rice and harvesting slaves. Tranformations along the Guinea-Bissau coast. Heinemann, Portsmouth 2003, ISBN 0-325-07050-4
• Incanha Intumbo: Estudo comparativo da morfossintaxe do crioulo guineense, do balanta e do português (Étude comparative de la morphosyntaxe du créole guinéen, du balante et du portugais), Faculdade de Letras, Universidade de Coimbra, 2007. (Online)
• Carlos Lopes: Ethnie et rapports de pouvoir en Guinée-Bissau. Institut Universitaire d’Études du Développement, Genf 1983
• Eric Morier-Genoud: Sure road? Nationalisms in Angola, Guinea-Bissau and Mozambique. Brill, Leiden 2012, ISBN 978-90-04-22601-2
• René Pélissier: Naissance de la Guinée: Portugais et africains en Sénégambie (1841–1930). Selbstverlag, Montamets/Orgeval 1986
• Lars Rudebeck: Problèmes du pouvoir populaire et du développement: Transition difficile en Guinée-Bissau. Nordiska Afrikainstitutet, Uppsala 1982
• Ulrich Schiefer: Guiné-Bissau zwischen Weltwirtschaft und Subsistenz: transatlantisch orientierte Strukturen an der oberen Guinéküste, Wissenschaftliche Reihe der Informationsstelle Südliches Afrika, Bonn 1986 ISBN 3-921614-56-2
• Ulrich Schiefer: Dissipative Ökonomie und Entwicklungszusammenarbeit und der Zusammenbruch afrikanischer Agrargesellschaften am Beispiel Guinea-Bissaus IAK, Hamburg 2002. ISBN 3-928049-83-6.

 Commons: Guinea-Bissau – Sammlig vo Multimediadateie

• Datebank vu Literatur zue dr gsellschaftliche, politische un wirtschaftliche Situation z Guinea-Bissau
• Guinea-Bissau im World Fact Book vum CIA
• Länderinformatione vum Uuswärtigen Amt vu dr BRD zue Guinea-Bissau
• Informationen uf guinee-bissau.net

1. ↑ 2015 isch Guinea-Bissau uf em 178. Blatz vu 188 ufglischtete Länder gläge. Lueg PDF uf undp.org.
2. ↑ Guinea-Bissau im World Fact Book des CIA.
3. ↑ Klimaaagabe vum Raisefierer vu Columbus Publishing (Memento vom 13. Dezämber 2015 im Internet Archive).
4. ↑ Ergebnis vu dr Volkszellig 2009. Archiviert vom Original am 5. November 2017; abgruefen am 9. Januar 2018. 
5. ↑ Ethnologue report for Guinea-Bissau
6. ↑ Guinea. In: Meyers Konversations-Lexikon. 4. Uflag. Bd. 7, Bibliographisches Institut, Leipzig 1885–1892, ‎ S. 916.
7. ↑ Estatuto dos Indígenas Portugueses das Províncias da Guiné, Angola e Moçambique, Decreto-Lei nº 39.666, 20 de Maio de 1954.
8. ↑ Guinea-Bissau: Regionen, Städte & urbane Orte - Einwohnerzahlen in Karten und Tabellen. Abgruefen am 10. Dezember 2017. 

Koordinate: 12° 7' N, 14° 55' W

Schdaate in Afrika Ägypte1 | Algerie | Angola | Äquatorialguinea | Äthiopie | Benin | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Dschibuti | Elfebeichüschte | Eritrea | Gabun | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenia | Komore | Kongo (Dem. Rep.) | Kongo (Rep.) | Lesotho | Liberia | Libye | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretanie | Mauritius | Mosambik | Namibia | Niger | Nigeria | Ruanda | Sambia | São Tomé und Príncipe | Senegal | Seychelle | Sierra Leone | Simbabwe | Somalia | Südafrika | Sudan | Südsudan | Swasiland | Tansania | Togo | Tschad | Tunesie | Uganda | Zentralafrikanischi Republik Anderi Gebiet:  Ceuta | Îles Éparses | Kanarischi Insle | Madeira | Mayotte | Melilla | Réunion | St. Helena | Weschtsahara 1 Lit zum Deil au in Asie.

Mitgliidschdaate vo der Afrikanische Union (AU) Ägypte | Algerie | Angola | Äquatorialguinea | Äthiopie | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Dschibuti | Elfebeichüschte | Eritrea | Gabun | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenia | Komore | Kongo, Demokratischi Republik | Kongo, Republik | Lesotho | Liberia | Libye | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretanie | Mauritius | Mosambik | Namibia | Niger | Nigeria | Ruanda | Sambia | São Tomé und Príncipe | Senegal | Seychelle | Sierra Leone | Simbabwe | Somalia | Südafrika | Sudan | Südsudan | Swasiland | Tansania | Togo | Tschad | Tunesie | Uganda | Zentralafrikanischi Republik Anderi Gebiet: Demokratischi Arabischi Republik Sahara |

Mitgliidschtaate vo dr Organisation vo dr Islamische Konferänz (OIC) Afghanistan | Ägypte | Albanie | Algerien | Aserbaidschan | Bahrain | Bangladesch | Benin | Brunei | Burkina Faso | Dschibuti | Elfebeichüschte | Gabun | Gambia | Guinea | Guinea-Bissau | Guyana | Indonesie | Iran | Irak | Jemen | Jordanie | Kamerun | Kasachstan | Katar | Kirgisistan | Komore | Kuwait | Libanon | Libye | Malaysia | Maledive | Mali | Marokko | Mauretanie | Mosambik | Niger | Nigeria | Oman | Pakistan | Paleschtina | Saudi-Arabie | Senegal | Sierra Leone | Somalia | Sudan | Suriname | Syrie | Tadschikistan | Togo | Tschad | Tunesie | Türkei | Turkmenistan | Uganda | Usbekistan | Vereinigti Arabischi Emirat

Mitgliidländer vo der CPLP Mitglieder: Angola | Brasilie | Kap Verde | Guinea-Bissau | Moçambique | Portugal | São Tomé und Príncipe | Oschttimor Beobachterstatus: Äquatorial-Guinea | Mauritius | Macau