Enges
Enges (frankoprovenzalisch [a næːdʒ]) isch e bolitischi Gmai vom Kanton Nöueburg.
| Enges | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Nöieburg (NE) |
| Bezirk: | (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.) |
| BFS-Nr.: | 6453 |
| Poschtleitzahl: | 2073 |
| Koordinate: | 567626 / 212012 |
| Höchi: | 816 m ü. M. |
| Flächi: | 9.59 km² |
| Iiwohner: | 270 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | enges.ch |
 Kapäll Notre Dame des Anges (1678) | |
| Charte | |
 | |
Geografi
ändereZue Enges ghere näbe dr glychnamige Ortschaft s nei Wohnquartier Brisecou un dr Wyler Lordel, 912 m ü. M..
Dr Bann, wo am Hang vom Jura under em Chaumont lyt, umfasst 37 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 57,8 Prozänt Wald, 2,7 Prozänt Sidligsflechi un 2,4 Prozänt sunschtigi Flechi. Nochbergmaine vu Enges sin Lignières, Le Landeron, Cressier, Neuenburg un Val-de-Ruz.
Gschicht
ändereEnges isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1178 as en Enge, 1212 Einge.
Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.
Bevelkerig
ändereQuälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Yywohner | 230 | 238 | 200 | 176 | 189 | 204 | 171 | 188 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Yywohner | 198 | 161 | 143 | 152 | 154 | 145 | 273 | 289 |
Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 7 Prozänt gläge.
Religion
ändere52 % vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 21,3 % sin römisch-katholisch (Stand 2000).
Bolitik
ändereBi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 0,0 %, CVP 2,2 %, FDP 20,6 %, Grüeni 15,2 %, PdA 1,4 %, SP 13,4 %, SVP 33,8 %.
Wirtschaft
ändereEnges isch früener es Puuredorf gsi. Jetz isch es meh und meh e Woongmeind worde.
Sproch un Dialäkt
ändereBi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 289 Yywohner 91,1 % Franzesisch as Hauptsproch aagee, 7,1 % Dytsch, 0,4 % Italienisch un 1,4 % anderi Sproche.
Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.[3][4]
Literatur
ändere- Olivier Girardbille: Enges. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink
ändereFueßnote
ändere- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
- ↑ Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176