Omsk-oblast

Omsk-oblast Омская область
Die ligging van Omsk-oblast in Rusland.
Politieke status
Land	Russiese Federasie
Federale distrik	Siberiese
Ekonomiese streek	Wes-Siberiese
Stigting	7 Desember 1934
Regering
Hoofstad	Omsk
Leier	Wiktor Nazarof
Amp	Goewerneur
Wetgewer	Wetgewende Raad
Bevolking
Sensus	2010
Totaal	1 977 665
Volgorde	24ste
Digtheid	14,16/km2
Stedelik	71,5%
Plattelands	28,5%
Statistiek
Oppervlakte	139 700 km2
Volgorde	82ste
Tydsone	UTC+07:00
Registrasienommer	55
Amptelike tale	Russies
Webtuiste	http://www.omskportal.ru/
Wapen en vlag
Portaal    Rusland

Omsk-oblast (Russies: О́мская о́бласть, Omskaja oblast) is ’n deelgebied van Rusland. Dit lê in die Siberiese Federale Distrik en die hoofstad is Omsk.

Die oblast het ’n oppervlakte van 139 700 km² en het volgens die Russiese sensus van 2010 altesaam 1 977 665 inwoners.^[1]

Volgens argeologiese bewyse word die gebied al die afgelope 14 000 jaar bewoon. Neolitiese gemeenskappe het hier bestaan deur vis te vang en te jag. Sowat 3 000 jaar gelede het landbou gevestig geraak. ’n Been van die Man van Oest-Isjim, wat 45 000 jaar gelede geleef het, is in 2008 in Omsk-oblast ontdek.^[2]

Verskeie Turkse state het die gebied deur die Middeleeue oorheers, waarvan die belangrikstes die Wes-Turkse Khaganaat en die Siberiese Khanaat was. Siberiese Tatare, Mongole, Chanti- en Mansi-stamme en ander het die gebied bewoon.

Die Russiese geskiedenis van Omsk het in 1584 begin met die aankoms van ’n Kosakmag onder Jermak wat die plaaslike heersers verslaan en nominale Russiese beheer oor die gebied gevestig het. Om verdere uitbreiding te verseker het die tsaars Fjodor I en Boris Godoenof gefortifiseerde nedersettings en militêre buiteposte in die suide van Siberië laat bou om die burgers teen aanvalle deur nomadiese stamme te beskerm en gesag oor die plaaslike bevolkings uit te oefen, veral oor die Tatare, wat heffings betaal het. Die eerste permanente Russiese nedesetting in die streek, die stad Tara, is in 1594 gestig. Dit het gou ’n belangrike rol gespeel in die pelshandel wat Rusland met Sentraal-Asië en China verbind het.

In 1716 is ’n fort by die samevloei van die Om- en Irtisjrivier laat bou en dit het die kern gevorm van die ontwikkeling van die toekomstige stad Omsk. Teen die tweede helfte van die 18de eeu was die fort die grootste gebou in die oostelike deel van Rusland.

Namate die Russiese nedersettings in die 18de eeu om die Jenisei, Tobol en Irtisjrivier begin versprei het, het die Omsk en die omliggende gebied ontwikkel. In 1764, toe die Siberiese provinsies van Rusland in twee goewernate georganiseer is, met die hoofstede in Irkoetsk en Tobolsk, het die stad Tara en die fort van Omsk in laasgenoemde geval. In 1780 is die fort op bevel van Katharina die Grote aan die Koliwan-oblast oorgedra.

In 1804 is die gebiede om Omsk in die Omsk-okroeg georganiseer. Die stad het belangrik geword toe Siberië in 1822 weer herorganiseer is en Omsk die administratiewe hoofstad van die Goewernaat van Oos-Siberië geword het. Dit het daarna verskeie naamsveranderings ondergaan voordat dit in 1918 die Omsk-goewernaat geword het.

In die 19de eeu het Omsk vanweë sy sterk stelsel van grensforte berug geword as die bestemming van politieke bannelinge en gevangenes uit die Europese deel van die Russiese Ryk. Desembriste, Poolse rebelle, Franse oorlogsgevangenes en politieke aktiviste het almal in Siberië beland. Een van hulle was Fjodor Dostojefski, wat vier jaar in die Omsk-tronk deurgebring het (van 1850 tot 1854).^[3]

In die vroeë 19de eeu het nywerheid in die stad en die res van die Irtisj-bekken vooruitgegaan. Die Siberiese Kosakleër se hoofkwartier was ná 1808 in Omsk en hulle het bygedra tot die ontwikkeling van die stad. In die 18de en 19de eeu het baie Duitsers na die gebied getrek, vanaf beide die Wolgastreke en oorsee.

In 1925 is die Omsk-goewernaat ontbind en die nuwe Siberiese Krai is gevorm. In 1934 is dit weer herorganiseer, dié keer as ’n oblast. Nog herorganisasies het daarna plaasgevind.

In die 1950's is die petroleumbedryf gevestig en verskeie tegnologiese geriewe gebou, en dit het die ekonomie van die oblast vir die res van die eeu gedefinieer.

Met die vebrokkeling van die Sowjetunie het die oblast deel van die nuwe, onafhanklike Russiese Federasie geword. Met die onafhanklikwording van Kasakstan het Omsk ’n internasionale grens in die suide gekry. Op 19 Mei 1996 het die oblast ’n magdelingsooreenkoms met die federale regering gesluit waarvolgens outonomie aan hulle toegeken is.^[4] Die ooreenkoms is op 21 Desember 2001 afgeskaf.^[5]

In 2010 het die oblast ’n bevolkingsyfer van 1 977 665 gehad.^[1] Daarvan was 85,8% Russe, 4,1% Kasakke, 2,7% Oekraïners, 2,6% Duitsers en 2,2% Tatare. Ander groepe het almal minder as 1% van die bevolking uitgemaak.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Omsk-oblast.

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.

56°13′N 73°16′O / 56.217°N 73.267°O / 56.217; 73.267