Johannes Gutenberg
Johannes Gensfleisch zur Laden Gutenberg | |
|---|---|
 | |
| Gebore | c. 1400 |
| Sterf | 3 Februarie, 1468 (ouderdom 70) |
| Nasionaliteit | Duits |
| Beroep | Grafeerder, Uitvinder, en drukker |
| Bekend vir | Die uitvinding van die skuifbare-tipe drukpers |
| Eggenoot | Else Wirick zum Gutenburg |
Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg (c. 1400 – 3 Februarie, 1468) was 'n Duitse smid, goudsmid, drukker, en uitgewer wat drukwerk aan Europa bekendgestel het. Sy uitvinding van meganiese skuifbare tipe drukpers het die begin van die Druk Rewolusie veroorsaak en word wyd beskou as die belangrikste gebeurtenis van die moderne era.[1]
Dit het 'n belangrike rol gespeel in die ontwikkeling van die Renaissance, hervorming, die Era van Verligting en die Wetenskaplike rewolusie. Dit het ook die materiële basis gelê vir die moderne kennis-gebaseerde ekonomie en die verspreiding van kennis na die massas.[2]
Lewe
[wysig | wysig bron]In sy jeug was daar 'n opstand in Mainz en sy familie is blykbaar verplig om na Straatsburg te verhuis. In 1438 het hy 'n vennootskap met drie ander mans gesluit met die oogmerk om nuwe idees te benut. In ruil vir geldelike steun moes Gutenberg sy vennote in hierdie nuwe kunste oplei. Een van hulle, Andreas Dritzehn, het kort na die vorming van die vennootskap gesterf.
Sy erfgename het 'n hofgeding teen Gutenberg aanhangig gemaak in 'n poging om hom te dwing om 'n deel van die geld wat Dritzehn in die onderneming belê het terug te betaal of hulle as vennote in Dritzehn se plek te aanvaar. Die hof het egter ten gunste van Gutenberg beslis. In rekords van die hofverrigtinge het een getuie die Duitse woord drucken gebruik; hiervan word gewoonlik afgelei dat die drukkuns die werklike oogmerk van die vennootskap was.
Daar word ook vermoed dat fragmente van 'n gedig en 'n kalender wat vandag in 'n museum bewaar word, in hierdie periode gedruk is. Volgens sterrekundiges was die kalender vir die jaar 1448 bedoel. As dit korrek is, sou dit beteken dat Gutenberg in 1447 of nog vroeër reeds met los drukletters gedruk het. Omstreeks hierdie tyd het Gutenberg groot somme geld geleen, veral van 'n bekende regsgeleerde van Mainz, Johann Fust.
Die rede vir hierdie lenings was om hom in staat te stel om die Bybel te druk. Hy was egter reg van die begin af in geldelike moeilikhede, en nadat hy die eerste tien bladsye gedruk het, het hy probeer om die papierkoste te verminder deur 42 pleks van 40 lyne drukwerk op 'n bladsy te gebruik. In 1455, voordat hierdie groot werk voltooi was, het Fust Gutenberg gedagvaar vir die terugbetaling van die lenings.
In party kringe word die mening gehuldig dat hy Gutenberg se drukpers wou oorneem, en saam daarmee ook die byna voltooide Bybels. Indien dit die geval was, het hy daarin geslaag, want hy het met die hulp van een van Gutenberg se assistente, Peter Schoffer, sy eie drukpers opgerig, die Bybels klaar gedruk en hulle verkoop.
Die vermoede is dat Gutenberg daarin geslaag het om party van sy besittings te red en hy het weer eens begin om 'n Bybel met 36 lyne drukwerk per bladsy en 'n panasee ('n soort woordeboek) te druk. Blykbaar het hy na 1460 die drukkuns laat vaar, en in 1465 het hy 'n pensioen van aartsbiskop Adolf van Mainz ontvang. Gutenberg is in 1468 oorlede.
Bronne
[wysig | wysig bron]- KENNIS, 1980, ISBN 0798108258, volume 3, bl. 616
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Sien People of the Millenium Geargiveer 3 Maart 2012 op Wayback Machine vir die oorsig van die wydverspreide erkenning. In 1999, die A&E Network gelys as Gutenberg no. 1 op hulle "People of the Millennium" aftelling Geargiveer 29 Augustus 2010 op Wayback Machine. In 1997, Time–Life tydskrif het Gutenberg se uitvinding as die belangrikste van die tweede millennium Geargiveer 10 Maart 2010 op Wayback Machine gekies; so ook vier prominente VSA joernaliste in hul 1998 resume 1,000 Years, 1,000 People: Ranking The Men and Women Who Shaped The Millennium Geargiveer 3 Maart 2012 op Wayback Machine. Die Johann Gutenberg inskrywing van die Katolieke Ensiklopedie beskryf dat sy uitvinding 'n prakties ongeëwenaarde impak in die Christelike era gehad het.
- ↑ McLuhan 1962; Eisenstein 1980; Febvre & Martin 1997; Man 2002
Normdata  |
|
|---|