2012-verskynsel

Die 2012-verskynsel was 'n reeks eskatologiese gelowe dat katastrofiese of transformerende gebeure op of omstreeks 21 Desember 2012 sou plaasvind. Hierdie datum is beskou as die einddatum van 'n 5 126-jaar lange siklus in die Mesoamerikaanse Langtelling-kalender, en feeste het op 21 Desember 2012 in die lande wat deel was van die Maja-beskawing (Meksiko, Guatemala, Honduras, en El Salvador) plaasgevind om die gebeurtenis te gedenk, met belangrike gebeure by Chichén Itzá in Meksiko en Tikal in Guatemala.

Verskeie astronomiese belynings en numeriese formules is voorgestel vir hierdie datum. 'n Nuwe Era-interpretasie het beweer dat die datum die begin van 'n tydperk gemerk het waarin die Aarde en sy inwoners 'n positiewe fisiese of spirituele transformasie sou ondergaan, en dat 21 Desember 2012 die begin van 'n nuwe era sou aandui. Ander het voorgestel dat die datum die einde van die wêreld of 'n soortgelyke katastrofe sou aandui. Scenario's wat voorgestel is vir die einde van die wêreld, het die aankoms van die volgende sonnemaksimum, 'n interaksie tussen die Aarde en Sagittarius A*, 'n supermassiewe swartkolk in die Galaktiese Sentrum van die Melkweg, die Nibiru-katastrofe waarin die Aarde met 'n mitiese planeet genaamd Nibiru sou bots, of selfs die verwarming van die Aarde se kern, ingesluit.

Geleerdes uit verskeie dissiplines het vinnig voorspellings van katastrofiese gebeure van die hand gewys toe dit ontstaan het. Maja-geleerdes het verklaar dat geen klassieke Maja-verslae naderende onheil voorspel het nie, en die idee dat die Langtelling-kalender in 2012 eindig, het Maja-geskiedenis en -kultuur verkeerd voorgestel. Sterrekundiges het die verskeie voorgestelde doemscenario's as pseudowetenskap verwerp omdat hulle deur elementêre sterrekundige waarnemings weerlê is.

Desember 2012 het die einde van 'n bʼakʼtun aangedui - 'n tydperk in die Mesoamerikaanse Langtelling-kalender, wat in Mesoamerika gebruik is voor die aankoms van die Europeërs. Alhoewel die Langtelling waarskynlik deur die Olmeke uitgevind is, het dit nou verband begin hou met die Maja-beskawing, waarvan die klassieke tydperk van die jaar 250 tot 900 geduur het. Die skryfstelsel van die klassieke Maja is grotendeels ontsyfer, wat beteken dat 'n tekskorpus van hul geskrewe en ingegraveerde materiaal oorleef het van voor die Spaanse verowering van Yucatán.

In teenstelling met die 260-dag tzolkʼin wat vandag nog onder die Maja gebruik word, was die Langtelling lineêr eerder as siklies, en het tyd min of meer in eenhede van 20 gehou: 20 dae het 'n uinal gevorm, 18 uinals (360 dae) het 'n tun gevorm, 20 tuns het 'n kʼatun gevorm, en 20 kʼatuns (144 000 dae of ongeveer 394 jaar) het 'n bʼakʼtun uitgemaak. Dus verteenwoordig die Maja-datum 8.3.2.10.15 8 bʼakʼtuns, 3 kʼatuns, 2 tuns, 10 uinals, en 15 dae.

Daar is 'n sterk tradisie van "wêreld-tye" in Maja-literatuur, maar die rekord is versteur, wat verskeie moontlikhede vir interpretasie ooplaat. Volgens die Popol Vuh, 'n samestelling van die skeppingsverhale van die Kʼicheʼ Maya van die hooglande tydens die Koloniale-era, is die huidige wêreld die vierde. Die Popol Vuh beskryf hoe die gode aanvanklik drie mislukte wêrelde geskep het, gevolg deur 'n suksesvolle vierde wêreld waarin die mensdom geplaas is. In die Maja-Langtelling het die vorige wêreld na 13 bʼakʼtuns, of sowat 5 125 jaar, geëindig. Die "nuldatum" van die Langtelling is vasgestel op 'n punt in die verlede wat die einde van die derde wêreld en die begin van die huidige een aandui, wat ooreenstem met 11 Augustus 3114 v.C. in die proleptiese Gregoriaanse kalender. Dit beteken dat die vierde wêreld die einde van sy 13de bʼakʼtun, of Maja-datum 13.0.0.0.0, op 21 Desember 2012 bereik het. In 1957 het die Majanis en sterrekundige Maud Worcester Makemson geskryf dat "die voltooiing van 'n Groot Tydperk van 13 bʼakʼtuns van die uiterste belang vir die Maja sou wees." In 1966 het Michael D. Coe in The Maya geskryf dat "daar 'n aanduiding is ... dat Armageddon die ontaarde volke van die wêreld en die hele skepping op die laaste dag van die 13de [bʼakʼtun] sou inhaal. Dus ... sou ons huidige heelal vernietig word ... wanneer die Groot Siklus van die Langtelling voltooi word."

• Argüelles, José (1992). The Transformative Vision: Reflections on the Nature and History of Human Expression (1st uitg.). Flagstaff, AZ: Light Technology Publications. ISBN 978-0-9631750-0-7.
• Argüelles, José (1987). The Mayan Factor: Path Beyond Technology. Rochester, VT: Inner Traditions/Bear and Company. ISBN 978-0-939680-38-2.
• Aveni, Anthony; Hartung, H. (2000). "Water, Mountain, Sky: The Evolution of Site Orientations in Southeastern Mesoamerica". In Keber, E. Quiñones (red.). Precious Greenstone Precious Feather. Lancaster, CA: Labyrinthos.