განა
| განაშ რესპუბლიკა Republic of Ghana განა |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| დევიზი: Freedom and Justice | ||||||
| ჰიმნი: God Bless Our Homeland Ghana |
||||||
 |
||||||
| ნანანოღა | აკრა / | |||||
| უკაბეტაში ნოღა | აკრა, კიმალე, ტამასი, ბოლგატანგა | |||||
| ოფიციალური ნინა(ეფი) | ინგლისური | |||||
| თარობა | უნიტარული საპრეზიდენტე რესპუბლიკა | |||||
| - | პრეზიდენტი | ნანა აკუფო-ადო | ||||
| - | ვიცე-პრეზიდენტი | ბაჰამუდუ ბავუმია | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | გვალო | 239,567 კმ2 (77-ა) | ||||
| - | წყარი (%) | 4.61 | ||||
| მახორობა | ||||||
| - | 2023 ფასებათ | 34,237,620 (80-ა) | ||||
| - | მეჭედალა | 101.5 ად/კმ2 (103-ა) | ||||
| ედპ (ჸუპ) | 2023 ფასებათ | |||||
| - | გვალო | $227.189 მილიარდი (68-ო) | ||||
| - | ართ მახორუშე | $6,905 (136-ა) | ||||
| აგი (2021) | 0.707 (მაღალი) (133-ა) | |||||
| ვალუტა | სედი (GHS) |
|||||
| ბორჯიშ ორტყაფუ | (UTC+0) | |||||
| ქიანაშ კოდი | GHA | |||||
| Internet TLD | .gh | |||||
| ოტელეფონე კოდი | +233 | |||||
განა — სახენწჷფო ბჟადალ აფრიკას. მიშმურს ბრიტანეთიშ ერეფიშ წორომაჸალობაშა. ბჟადალშე უხურგანს - კოტ-დ’ივუარი, ოორუე-ბჟადალშე დო ოორუეშე — ბურკინა-ფასო, ბჟაეიოლშე — ტოგო, ობჟათეშე — გვინეაშ ჸუჯი. ნანანოღა - აკრა.
ორთა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]განაშ წყარპიჯიშ ღოზი (დოხოლაფირო 535 კმ) დაღარასიე დორთილი, ორთაშობური ონიშოლეფი ვაუღუ. ტერიტორიაშ დიდი ნორთი ვე რე. წყარპიჯიშ მანგას 15 კმ-შახ სიგანაშ ზუღაშპიჯიშ რზენიე. ცენტრალურ ნორთის გჷნოფაჩილიე აშანტიშ ფართო პლატო (სიმაღალა 300 მ-შახ); ოორუე-ბჟადალშე ობჟათე-ბჟაეიოლშა 200 კმ-ს გოძჷ კვაჰუშ პლატო. ოორუე ნორთი ველეფს უკებჷ.
ჰავა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ჰავა ეკვატორულ-მუსონურიე, ობჟათე-ბჟადალშე ეკვატორულშა გჷნმალი. არძაშე ტჷბუ თუთაშ (მელახი) ოშქაშე ტემპერატურა რე 27°C-შე (ობჟათე) 32°C-შახ (ოორუე). არძაშე რგილი თუთაშ (მარაშინათუთა), 23°C-შე 26°C-შახ. ნოლექეფი წყარპიჯიშ ბჟადალ ნორთის დო აშანტიშ პლატოს 1 500 - 2 000 მმ წანმოწანას, აკრაშ რაიონს დო წყარპიჯიშ ბჟაეიოლ ნორთის - 650 - 750 მმ, ქიანაშ ოორუეს - 1 000 - 1 200 მმ. გერგობათუთა-მარაშინათუთას საჰარაშ ტიოზიშე უბარს სქირე დო ჩხე ბორია ჰარმატანი.
დინოხოლენი წყარეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]წყარმალუეფიშ რშვილი შხირიე. უდიდაში წყარმალუშ - ვოლტაშ ღანჩოს ქიანაშ ტერიტორიაშ გვერდშე მეტი უკებჷ. წყარმალუეფი - პრა, ანკობრა დო ტანო ჭორომიანიე, ჭვემაშ სეზონს იძინანს დო ონიშეთ გჷმირინუაფუ. განას აკა ტობა რე - ბოსუმტვი.
ფლორა დო ფაუნა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ტერიტორიაშ დიდი ნორთი სავანაშ ტყალეფით დო მაღალოდიარებამი სავანათიე ფორილი. ობჟათეშე დო ობჟათე-ბჟადალშე თენეფს ნოტიო სუბტროპიკული ტყალეფი თირანს. ტყალეფს ქვიანაშ ფართობიშ დოხოლაფირო 10% უკებჷ. ოკიანეშ წყარპიჯ ღოზის ქვერჩხამი ჩანარეფიე, ბრელიე ზეთიშ დო ქოქოსიშ პალმა. დიხეფი უმენტაშო ლატერიტულიე. ჩხოლარეფშე სავანაშ ტყალეფს მჷკოსქილადირიე - მუნჭყვი, სავანას - ნჯილო. თაშნეშე ხე კამბეში, ბეჰემოთი, ჯიქი, მაიმუნი, ანტილოპა დო შხვა. მიარეფერუამიე მაფურინჯეეფიშ დო მახოხინალეფიშ ოქიანუ.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 2, ხს. 669-671, ქართი, 1977 წანა.
