Istoria

La storia ła xe ła disiplina che se intaresa de studiar coeło che xe capità pa'l pasà a i omani e a łe so comonetà, doparando łe testimonianse scrite che ghe xe, łe conte tramandà par voxe e anca i contribui de altre arte, par exenpio l'archiołogia ma no soło.

La parola ła riva dal greco "ἱστορία" (in latin historia) e voria dir "quel che uno el gà o el gavaria visto". I storici i dòpara fonti, scrite o stampade, interviste (storia oral) e archeologia. Par ogni epoca ghe xe bisogno de metodi de studio difarenti, e in ogni epoca el studio steso de la storia el ga canbià drio de łe mode e de łe manie. Contar ła storia no xe cusì façiłe e in particołar contar na storia che ghe vaga ben a tuti o a tanti: in tuti i tenpi ła storia no ła xe mai coeła de tuto o de tuti ma ła xe senpre vista da na parte o da l'altra. Ła storia de ła storia, che saria el studiar come che xe sta contà ła storia, ła se ciàma storiografia o anca storigrafia. Se dixe che sípia stà Erodoto (on grego de na ‘olta) a inventar ła storiografia.

I tenpi indrio, che gà łasà poche testimonianse, che no ne łasa prasiò contar ben ła storia, i vien ciamà preistoria o anca vantistoria.

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so istòria