Sikokuchuo

Sikokuchuo 四国中央市
Shahar
Bayroq Gerb
33°58′50.6″N 133°32′57.0″E / 33.980722°N 133.549167°E / 33.980722; 133.549167
Mamlakat	Yaponiya
Hudud	Sikoku
Prefektura	Ehime
Hukumat
• Mer	Minoru Shinohara (2013-yil aprel oyidan beri)
Maydon	421.24 km2 (162.64 kv mi)
Aholisi  (2022-yil 31-avgust)	83,635
Sikokuchuo

Sikokuchuo (yaponcha: 四国中央市 Sikokuchuo-si^?) Yaponiyaning Ehime prefekturasida joylashgan shahar. 2022-yil 31-avgust holatiga koʻra, shaharda hisob-kitoblarga koʻra, 28876 ta xonadonda 83635 nafar aholi istiqomat qilgan va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 200 nafarni tashkil qilgan^[1]. Shaharning umumiy maydoni 421,24 kvadrat kilometr (162,64 mi²).

Sikokuchuo Ehime prefekturasi sharqidajoylashgan. Shaharni Hoo togʻlari janubdan, Seto ichki dengizining Hiuchi koʻrfazi shimoldan oʻrab turadi. Tekisliklar tor boʻlgani uchun togʻlardan dengizga qarab „Yamadzi“ nomli mahalliy shamol esib turadi. Hoo togʻlarining janubida, Yosino daryosining irmoqlaridan biri boʻlgan Doudzan daryosi sharqqa tomon oqib oʻtadi, janubda esa Kochi prefekturasi bilan chegaradagi Sikoku togʻlari joylashgan. Yaponiya median tektonik chizigʻi Hoo togʻlari etagidan sharqdan gʻarbga tomon choʻzilgan. Shahar Kochi shahridan 60 kilometr, Takamatsudan 70 kilometr, Matsuyamadan 80 kilometr va Tokusimadan 100 kilometr uzoqlikda joylashgan.

Ehime prefekturasi

• Niihama

Kagava prefekturasi

• Kanondzi

Tokusima prefekturasi

• Miyosi

Kochi prefekturasi

• Okava
• Tosa
• Otoyo
• Motoyama

Sikokuchuoda nam subtropik iqlim shakllangan, yozi issiq va qishi salqin, qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Sikokuchuoda oʻrtacha yillik harorat 12,5 °C. Oʻrtacha yillik yogʻingarchilik yiliga 2030 mm, sentyabr esa eng nam oy hisoblanadi. Eng yuqori harorat yanvarda 23,7 °C ni, eng pasti ham yanvarda boʻlib 1,3 °C ni tashkil etadi^[2].

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra^[3], Sikokuchuo aholisi 1960-yillardan beri asta-sekin kamayib kelmoqda.

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1920	67 329	—
1930	71 067	+5.6%
1940	74 134	+4.3%
1950	101 575	+37.0%
1960	100 209	−1.3%
1970	92 663	−7.5%
1980	95 168	+2.7%
1990	97 215	+2.2%
2000	94 326	−3.0%
2010	89 598	−5.0%

Sikokuchuo hududi avvalgi Iyo viloyatining bir qismi boʻlgan. Shahar hududidan topilgan xarobalar bu hudud 12 000 yil avval paydo boʻlganligini koʻrsatadi. Odamlar dastlab Kinugava daryosi boʻyidagi tepaliklarda yashab kelgan, soʻngra Dzyomon davridan Yayoi davrigacha mavjud boʻlgan qirgʻoq tekisliklariga tarqalgan. Kofun davrining oʻrtalarida shahzoda Kinasi Karu qabri joylashgan Toguyama Kofun maqbarasi qurilgan. Kofun davrining oxirlarida, VI asrda tepaliklarda qabrlar qurila boshlangan. VII asrning birinchi yarmida Sikokudagi eng katta tosh qabristonlardan biriga ega Umamukaiyama Kofun qurilgan. Nara davridan keyin Taika islohotlari davrida, bu hudud Uma tumani deb atala boshlangan. Oʻsha paytdagi Uma tumani va zamonaviy Sikokuchuoning shahar chegaralari deyarli bir xil. Uma Sikoku markazida joylashganligi sababli, tarixan Sikokuning yirik shaharlari orasidagi transport markazi boʻlgan. Oʻzining strategik ahamiyati tufayli Sengoku davrida Uma bir necha bor qoʻshni sarkardalar tomonidan bosib olingan. Edo davrida Iyo-Matsuyama domeni tomonidan Tokugava syogunligi nomidan boshqariladigan Imabari, Saydzyo domenlari va tenryo hududlari oʻrtasida boʻlingan. Edo davrida Umada sanoat rivojlana boshlagan va shahar port shaharchaga aylangan. Tosa kaido janubdagi Tosa provinsiyasiga borishni taklif qilgan, shuning uchun Uma ham Tosa Daimyo va Tosaga boradigan sayohatchilar uchun toʻxtash joyi yoki „pochta stantsiyasi“ vazifasini bajargan^[4]. Qogʻoz ishlab chiqarish taxminan 1750-yilda Uma shahrida boshlangan^[5] va keyinchalik mintaqaning asosiy sanoat mahsulotiga aylangan.

Sobiq Kavanoe va Iyomisima shaharlari yangi shahar ustidan siyosiy nazorat uchun kurashgan^{[manba kerak]}.

Sikokuchuo toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 22 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Sikokuchuo Ehime prefekturasi assambleyasiga uchta aʼzoni qoʻshadi. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Ehime 3-okrugi tarkibiga kiradi.

Sikokuchuo Ehime va Sikoku mintaqalaridagi yirik sanoat shaharlaridan biri boʻlib, Yaponiyaning qogʻoz ishlab chiqarish boʻyicha yetakchi hududlaridan biridir.

Sikokuchuoda 18 ta davlat boshlangʻich va oltita oʻrta maktablari hamda shahar hukumati tomonidan boshqariladigan bitta umumiy boshlangʻich/oʻrta maktab mavjud. Shaharda Ehime prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan uchta davlat oliy maktabi mavjud.

Sikoku temir yoʻl kompaniyasi – Yosan liniyasi

• Kavanoe – Iyo-Misima – Iyo-Sangava – Akabosi – Iyo-Doi – Sekigava

• Matsuyama avtomagistrali
• Kochi avtomagistrali
• Takamatsu avtomagistrali
• Tokusima avtomagistrali

• Misima-Kavanoe porti

2010-yil Vatasi-tachi, Kosiyen no filmi Sikokuchuo shahrida suratga olingan. Film „Shodo Girls Kosiyen“ musobaqasida qatnashishga tayyorgarlik koʻrayotgan yuqori maktab xattotlik klubi haqida xattotlik tadbiri. Shodo Girls haqiqiy voqealarga asoslangan.

• Ken Kamakura, beysbolchi
• Minoru Siraisi, dublyaj aktyori
• Yosikadzu Sirakava, fotograf
• Kumiko Takahasi, barabanchi (chatmonchi)
• Syukuro Manabe, meteorolog

Vikiomborda Sikokuchuo haqida turkum mavjud

• Shikokuchuo City official website (yaponcha)
• Shikokuchuo City official website (Wayback Machine saytida 2007-08-22 sanasida arxivlangan)

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Sikokuchuo&oldid=4712373" dan olindi