Gvineya davlat madhiyasi
 | |
 Gvineya davlat madhiyasi | |
| Soʻz muallif(lar)i |
Asl nusxasi: Korofo Moussa, 1904 yil Zamonaviy: Fodéba Keïta vaJean Cellier, 1958 yil |
|---|---|
| Bastakor |
Asl nusxasi: Korofo Moussa, Zamonaviy: Fodéba Keïta, |
| Qabul qilindi | 1958-yil 2-oktyabr |
"Ozodlik" — Gvineya davlat madhiyasi. 1958-yilda mustaqillikka erishgandan soʻng qabul qilingan, u Fodéba Keïta tomonidan aranjirovka qilingan va Korofo Moussa tomonidan 19-asrda Fouta Djallon qiroli Alpha Yayo Diallo uchun Maninka maqtov qoʻshigʻining ohangiga asoslangan holda yaratilgan.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Korofo Moussa musiqasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Madhiya musiqasi 1800-yillarning oxirlarida Fouta Djallon, Alpha Yaya Diallo (yoki Alfa Yaya)dagi Labe qiroli uchun maqtov qoʻshigʻidan olingan.[1][2] Alpha Yaya Vassulo imperiyasining asoschisi Samori Ture bilan birga gvineyaliklar tomonidan zamonaviy Gvineya millatiga asos solishda yoʻlboshchi hisoblangan, qisman mustamlakachilikka qarshi turishga urinishlari tufayli ulkan natijalarga erishgan.[3]
1904-yilda Alfa Yaya oʻz hududini mustahkamlash jarayonida hali ham davom etayotgan fransuz mustamlakachilari bilan doktrinal konferensiyaga chaqirilgan koʻplab anʼanaviy boshliqlar va qirollardan biri edi. Boshliqlarning har biri safarga oʻz mulozimlarini olib kelishdi. Alpha Yayaning mulozimlari mamlakat janubidagi Kissidugu shahridan boʻlgan Griot Korofo Moussa edi. Alpha Yaya konferensiyaga oltinchi kuni keldi va Korofo Moussa oʻzining raqqosalar va korachilar truppasi bilan birga u kelganidan keyin Alpha Yaya uchun maqtov qoʻshigʻini oʻz-oʻzidan improvizatsiya qilgani aytiladi. Qoʻshiq „Alpha Yaya, Mansa bè Manka“ („Alpha Yaya, mansas shohi“) satri bilan boshlangan. Sobiq yoshlar, sport va madaniyat vaziri Fodéba Isto Keiraning soʻzlariga koʻra, spektakl Konakrining Kalum subprefekturasidagi zamonaviy sud politsiyasi boshqarmasi binosida boʻlib oʻtgan.[4]
Korofo Moussaning ushbu sheʼri tezda mashhur boʻldi va konferensiyaning qolgan qismida barcha griotlar tomonidan kuylandi va ijro etildi va bir necha kun ichida u butun Konakri boʻylab maʼlum boʻldi. Alpha Yayaning shaxsiy grioti darhol qoʻshiqni ijro etishga oʻrgatdi. Podshohlar va ularning mulozimlari o‘z hududlariga qaytib kelgach, u butun mamlakat bo‘ylab tarqaldi.
Zamonaviy madhiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]1958-yilda mustaqillikka erishgach, Korofo Moussa qoʻshigʻi soʻzlari qayta ishlanib, rassom, xoreograf va siyosatchi Fodéba Keïta va Jean Cellier tomonidan Gvineya milliy madhiyasi uchun fransuz tilida yozilgan versiyasi paydo boʻldi. Korofo Moussaning kuyi madhiya uchun saqlanib qoldi. Keiraning soʻzlariga koʻra, Keyta musiqa bilan ishlashda solfej usulidan foydalangan. Keiraning taʼkidlashicha, milliy madhiya umidsizliklarga yoʻl qoʻymaslik va milliy birlikni saqlash uchun Fouta Djallonning biror narsasidan ilhomlantirilishi kerak.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Diallo, Thierno „Alpha Yaya Diallo“. Thierno Abdourahmane Centre for Knowledge. Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.
- ↑ Posthumus, Bram. Guinea: Masks, Music and Minerals (en). Oxford University Press, 2016. ISBN 978-1-84904-455-4.
- ↑ Sano, Mambo „Mélodie Alpha Yaya-Hymne national Liberté“ (fr-FR). WebGuinee.Net (2015-yil 24-iyun). Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.
- ↑ „L'hymne national de Guinée a été inspiré du Foutah, selon Fodéba Isto Keira“ (fr-FR). Vision Guinee (2016-yil 25-may). 2022-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.