Rahmân

Rahmân (Arapça الرحمن), İslam'da bir kavram olan ve Kur'an'da geçen Allah'ın 99 isminden biridir.

Raḥmān; Allah'ın bir sıfatı, İbranice ve Aramice "merhamet", fiil olarak sevme, acıma, merhamet etme, bağışlama, rahmet anlamlarına gelir. Aynı fiil kökü Arapçada da mevcut olduğu halde, sıfat biçimi Aramcadan alıntıya işaret eder.^[1]

Rahman Kur'anda geçen Arapça olmayan kelimeler arasında sayılır.^[2][3] Rahman ve Rahim kelimelerinin kaynağını aldığı RHM kökü Akadca gibi antik diller başta olmak üzere birçok Ortadoğu, İran ve Hint dillerinde ortak kullanımlara sahiptir. Kelimenin hangi dilden kaynaklandığı ve diğer dillere geçtiği konusunda dillerin gelişim evreleri, tarih ve kronoloji bilimlerinden faydalanılabilir. Rahman, Rahim ve İbrahim gibi kelimelerin kökenleri konusunda ilahiyatçı yazar İhsan Eliaçık’ın açıklamaları: “Bu kökten gelen kelimelerin eski dünya dillerinde meşhur ve yaygın olduğunu görüyoruz; Akadcada dölyatağı, rahîm (remu), merhamet eden tanrı (remânu), Aramice rahîm, merhamet (rhm), İbranîce rahîm, merhamet (raham), Hindçe iyilik tanrısı (Brahma) hep aynı kökten… Sevginin ve merhametin babası anlamına gelen Eb-Raham’ın bütün Sami dillerinde ve hatta Hindçede bile kullanıldığını görüyoruz. Buralardan evrilerek Arapçaya İbrahim olarak geldiği anlaşılıyor.”^[4] Bu yaklaşım diğer kaynaklarca da desteklenmektedir.^[5][6]

Bu sıfat terimi (Rahmanan/Rahman) nin bilinen en eski kullanımı, Akadca ve Aramice yazılmış ve Hadad'a adanmış bir yazıtta bulunuyor.^[7]

Tek tanrı inancını esas alan ve bütün savını bu bu temel etrafında örgüleyen İslam'ın kendisinden önceki dönemlerin değişik bölgelerdeki farklı tanrı isimlerini tek bir tanrı üzerinde birleştirmiş olduğu bazı araştırmacılar tarafından ulaşılmış sonuçlardandır.^[8] Arapça dışından gelen Rahman ismi de bu kapsamda değerlendirilen ve eleştirilen isimler arasında yer almaktadır.

• Esmâ-ül Hüsnâ
• İbrahim
• Brahma