Pierre l'Ermite

Pierre L'Ermite veya Keşiş Pierre; (Piyer Lermit) (1050-1115), Amiens'li Fransız bir keşiş. Hıristiyanları, Müslümanlara karşı savaşa sürükleyen Fransız vaizdir.^[1]

Keşiş Pierre Clermont Konsili'ne katıldı ve Papa II. Urbanus'un verdiği vaizden sonra hemen Haçlıları organize etmeye başladı. Bütün batı Avrupa'yi dolaşarak Haçlı Seferlerini savunan vaizler verdi. Etkili konuşmalarıyla düzensiz halk topluluklarını kendinin başına geçtiği bir düzensiz Haçlılar Seferi'ne katılmalarını sağladı.

Birinci Haçlı Seferi'nin düzenli olarak başlamadan önce asillerin genel olarak katılmadığı beş büyük gruptan oluşan ilk Haçlılar ordusunun bir grubunun başına geçti. Bu düzenli ve baron asiller tarafından idare edilen Birinci Haçlı seferi'nde önce yapılan sefere asillerin aralarında eksikliğinden dolayı Halkın Haçlı Seferi ve hatta Fakirlerin Haçlı Seferi adı da verilmektedir.

Bu büyük güruh Önce Almanya'da toplandı. Bu grubun içinde Fransa'dan gelen birçok asıl olmayan Haçlı ve Almanya'dan toplanan ve sonra İtalya'dan takviyeler alan iki genel kısım bulunmaktaydı. Bunlar daha Bizanslılar menzilleri tam organize edemeden Balkanlar üzerinden yürüyerek Konstantinopolis'e yöneldiler. Fakat büyük erzak ve yiyecek eksiklikleri bulunmaktaydı ve güzergâh üzerinde iaşe bulamazlarsa yerli halk ile çatışmalar yapmaktaydılar. Ren bölgesinde 1096'da Keşiş Pierre'in başında olduğu Haçlılar grubu Yahudileri toplayarak onlara saldırılarda bulunup bir pogram uyguladılar.^[2]

Nisan 1096'da Köln'de bu ilk Halkın Haçlı Seferi ordusu 40.000 kişiden oluşmaktaydı. Bu orduda bulunan fakirler yolda bulunan kiliseler ve Hristiyan ahalinin bağışları ile iaşe edilmeyi beklemekteydiler. Ama çok kere bu gerçekleşmedi ve Haçlılar ya geri dönmek zorunda kaldilar ve çoğu da açlıktan hayatlarını kaybettiler. Ayrıca Balkanlardaki eşkiyalar bu fakirleri esir alip köle olarak satmaya da başlamıştı. Bu güruh Konstantinopolis'e Temmuz sonunda eriştiği zaman 30.000 kişiye düşmüştü. Diğer bir fakirlerden oluşan Almanyalı Haçlılar Parasız Walter adli bir kesişi in idaresi altında Konstantinopolis'e gelmişti. Avrupa'dan Türklere karşı yardım için asker isteyen Bizans İmparatoru I. Aleksios bu "orduları" görmekten hiç hoşlanmamıştı.

İmparator Aleksios bu halk ordusunu hiç gecikmeden Ağustos başında hemen Boğaz'dan karşıya geçirdi İmparator Bizans ordusunun desteğini vereceğini de bunlara bildirdi. Fakat bu Haçlılar onun öğütlerini dinlemeyip kendi bildiklerini yapmaya koyuldular. Önce Nicomedia'yı (modern İzmit) ele geçirip idareyi Bizanslılara verdiler. İzmit'te Fransız asıllı olan ve Keşiş Pierre'e bağlı olan Haçlılar ile Alman-İtalyan asıllı Haçlılar ordularının araları açıldı. İki ayrı grup halinde İzmit Körfezi güneyinden modern Yalova üzerine yöneldiler. Haçlılar Anadolu Selçuklu başkenti İznik (o zamanki Nikea) üzerine hücum etmek istemekteydiler.^[3]

Alman-İtalyan asıllı ordular Nikea'nın kenarından geçip Kserigordos adlı bir kaleyi zapt edip o kaleye yerleştiler. Keşiş Pierre idaresindeki Fransız asıllı Haçlılar hemen İznik'e karşı hücuma başlayıp, yoldaki yerleşkeleri talana, yerli ahaliye (Müslüman ve Hristiyan ayrılığı yapmadan) tecavüz edip onları vahşice katletmeye başladılar.^[1][3]

Eylül sonunda Sultan I. Kılıç Arslan bir ordusunu Kserigordos Kalesine yöneltti. Kserigordos Kuşatması sonunda kale Selçuklular eline geçti. Burada bulunan Haçlıların kılıç artıkları Yalova civarında bulunan ordu kampında kalan Fransız Haçlılara sığındılar.^[3]

Bu kamptan çıkıp Kserigordos kalesine destek için gitmeye hedeflenen 20.000 kadar Haçlılar ordusu ise Selçuklu ordusunun bir sürpriz tuzağı olan Kırkgeçit Muharebesi'nde yenilip elimine edildiler. Selçuklular sonra da Yalova'daki kampta kalan artçılar ve Haçlı ordusunu takip eden sivillerin hepsini elimine ettiler. Böylece Halkın Haçlı Seferi sona erdirildi.^[1][3]

Fakat bu muharebelere ve baskına Keşiş Pierre katılmamıştı ve Yalova civarındaki kampta bulunmadığı için hayatını kurtarmıştı. Konstantinopolis'e dönen Keşiş Pierre sonradan arkadan gelen düzenli Baronlar Haçlı Seferi'ne Godfrey de Bouillon'un komutasındaki grubuna dahil olup onlara katıldı ve onlarla birlikte Anadolu'dan yürüyerek geçti.^[1][3]

Keşiş Piere Antakya Kuşatması sırasında yeniden tarihlerde görülmektedir. Antakya'yı kuşatan Haçlılar kışın ortasında büyük açlık çekmekte iken bir soğuk Ocak gününde Keşis Pierre'in Avrupa'ya dönmek için kuşatma ordusundan Samandağı'ndaki limana kaçtığı belirtilmektedir. Tancred bu kaçakları toplamak için gönderilmişti. Keşiş Pierre ve onunla birlikte kaçan "Parasız Giyom" adlı bir diğer bir keşiş yolda yakalanıp tekrar Antakya önündeki ordugâh geri getirilmişti. Keşiş Pierre I. Boemondo tarafından hiç cezasız affedilmişti; Keşiş Giyom ise tüm soğuk gece Boemondo'nun çadırı önünde açıkta bekletilmiş ve ertesi sabah Boemondo'dan sert bir nasihat, ihtar ve ikaz almıştı.^[1]

Musul Atabeyi Gürboğa'nin takviyeli ordusu ile kale önüne gelip Antakya Kalesini ellerine geçirmiş olan Haçlılar ordusuna karşı başlattığı kuşatma sırasında 27 Haziran'da Haçlılar onu bu kuşatmadan caydırmak için Arapça bilen iki elçi göndermiş ve onunla müzakereye girişmişlerdi. Bu iki elçinin birisinin iyi Arapça bildiği ve bu kişinin Keşiş Pierre olduğu bildirilmektedir. Bazı kronik-tarihçiler Keşiş Pierre'in Gürboğa'ya götürdüğü çözüm tarzının bu kuşatmanın sonucunun iki tarafın seçtiği iki şampiyonun teke tek savaşması ile karara bağlanması olduğunu yazmaktadırlar. Gürboğa ise Haçlıların kayıtsız şartsız teslim olmalarını isteyip bu elçilerin elleri boş kuşatma altındaki Antakya'ya dönmelerine neden olduğu da yazılmaktadır.^[1]

Kudüs Haçlılar eline geçtikten sonra Fatımiler veziri El-Efdâl Şehinşâh'ın onları Kudüs kalesinden söküp atmak için Aşkelon'da topladığı orduyu geri püskürtmek için organize olan Haçlı ordusu Kudüs'ten ayrılıp Aşkelon'a gitti.Bu sırada Kudüs'te geri kalan çok ufak bir askeri garnizonun moralini yüksek tutmak için Kudüs'te kalan Keşiş Pierre'den onlar için ayinler yapması, dualar okuması ve vaizlar vermesi istenmişti.^[1]

12 Ağustos 1099'da yapılan Aşkelon Muharebesi sonucunda Haçlılarin galip gelip Kudüs'ü ellerinde tutmayı garantilemelerinden sonra bazı kronik-tarihçilere göre o yıl sonunda Keşiş Pierre'in Latakya'ya gittiği ve oradan da Batı Avrupa'ya gemi ile geçtiği belirtilmiştir.

Bundan sonra Keşiş Pierre hemen hemen belgelerden kaybolmuştur. Yalnız Alberet Aix'li adlı bir kronik tarihçi onun Fransa'da kurmuş olduğu "Kutsal Mezar" adlı bir kilise-manastırının başkesişi olduğunu ve 1115'te bu görevde iken öldüğünü belirtmektedir.

Jacques de Vitry adlı bir "trubador" şair ise Katarlara karşı Haçlı seferlerine asker toplamak için yazdığı bir efsanede onun nerede olduğunu belirtmektedir. Bu efsaneye göre Keşiş Pierre 1100'da Huy'da Neufmeister adlı bir manastır kurmuş ve bu manastırda 1115'te ölmüştür.

Katolik Kilisesi Keşiş Pierre'i Aziz unvanı ile kutsallaştırıp şereflendirmiştir.

Keşiş Pierre Haçlı Seferleri hakkında Fransız edebiyatında yazılmış mitik efsanevi şiirlerde de bulunmaktadır. Bunlar başında şu gelir:

• Jeahan Le Bouteiller'in şarkısı: 15. yüzyılda yazılmış bir efsane şarkısı.

• Birinci Haçlı Seferi
• Halkın Haçlı Seferi
• Kırkgeçit Muharebesi

Wikimedia Commons'ta Pierre l'Ermite ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Demirkent, Işın (2014). Türkiye Selçuklu Hükümdarı Sultan I. Kılıç Arslan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 978-975-16-2673-8. 
• Runciman, Steven (Tr. çev.: Fikret Işıltan) (1998), Haçlı Seferleri Tarihi: I. Cilt Birinci Haçlı Seferi ve Kudüs Krallığının Kuruluşu, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-16-0678-0
• Serhat Yayınları Genel Kültür Ansiklopedisi Pierre Hermite 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.