Kutup iklimi
Kutup iklimi, Dünya'nın sürekli olarak karlar ve buzlarla kaplı olan kutup bölgelerinde görülen iklim tipidir. Kuzey Kutbu çevresinde, Grönland Adası'nın iç kısımlarında ve Antarktika'da etkilidir.
Sıcaklık ortalaması bütün yıl boyunca 0 °C'nin altındadır. Sıcaklık çoğu zaman -40 °C'ye, hatta daha altına iner. Yıllık sıcaklık farkı 30 °C dolaylarındadır. Güneşlenme süresi çok uzun olmasına rağmen sıcaklık yükselemez çünkü Güneş ışınları yıl boyunca bu bölgelere eğik açılarla gelir.
Sıcaklık düşük olduğundan buharlaşma ile atmosfere karışan nem azdır. Dolayısıyla yağışlar son derece az ve her zaman kar şeklindedir. Ortalama yağış yıllık 200 mm civarındadır. Bu sebeple, kutup iklimine soğuk çöl iklimi de denir. Zemin buzlarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur.[1]
Eskimolar hayvan derilerinden yaptıkları kıyafetleri kat kat giyerek soğuktan korunurlar. Ulaşım, köpeklerin çektiği kızaklarla sağlanır. Halk, geçimini balıkçılıkla sağlar. Bazı balıkları buzu kırarak çıkarırlar. Bazı Eskimolar evlerini buzdan yaparlarken ki buna igloo denir, bazıları ise soğuğa dayanıklı evler yaparlar.
Dünya üzerinde ölçülen en soğuk doğal sıcaklık −89.2 °C (−128.6 °F) olarak 21 Temmuz 1983 tarihinde Rusya'nın (eski Sovyetler Birliği'nin) Antarktika'daki Vostok İstasyonunda ölçülmüştür.[2] Bir yıl boyunca bu araştırma istasyonunda ortalama ve rekor sıcaklıklar şöyledir:
Vostok istasyonu iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | −12,2 | −22,9 | −35,6 | −33 | −41,6 | −40,1 | −34,1 | −36,1 | −38,3 | −24,5 | −23,9 | −14,1 | −12,2 |
Ortalama sıcaklık (°C) | −29 | −39,4 | −52,9 | −61,3 | −59,2 | −59,3 | −56,7 | −60,6 | −57,5 | −54,7 | −38,8 | −28 | −49,78 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −35,5 | −47,4 | −63,9 | −69,3 | −70,5 | −70,8 | −73,8 | −75,4 | −71,8 | −61,3 | −45,4 | −35,1 | −60,2 |
En düşük sıcaklık (°C) | −55,1 | −64 | −75 | −80,4 | −80,6 | −83,3 | −90,9 | −88,3 | −85,6 | −76,1 | −62,6 | −48 | −90,9 |
Ortalama yağış (mm) | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,2 | 0,3 | 0,8 | 0,8 | 0,5 | 2,6 |
Kaynak: http://www.pogodaiklimat.ru/climate2/89606.htm |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Büyük iklim tipleri 3 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016
- ^ Hudson, Gavin (14 Aralık 2008). "The Coldest Inhabited Places on Earth". Eco Localizer. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
Grönland ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Antarktika ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |