Kalevala
Kalevala, Elias Lönnrot'un 19. yüzyılda Fin halk hikâyelerinden ve mitolojisinden derleyip kaleme aldığı epik destan. Finlerin ulusal epik destanı olan Kalevala, aynı zamanda Fin edebiyatının en önemli eserlerinden biridir.
''Kalevala''nın kelime anlamı "Kaleva'nın Diyarı"dır (Fince -la/lä soneki yer gösterir). Destan 50 bölüme (Fince: runot) ayrılmış toplam 22.795 mısradan oluşur.
Kalevala'nın kaleme alınması
[değiştir | kaynağı değiştir]Asıl uzmanlık alanı tıp olan Elias Lönnrot, Finlandiya'nın değişik bölgelerinde gerçekleştirdiği gezilerinde, Fin halk hikâyelerini kaydetti. Şiirlerin çoğunu Karelya bölgesinde toplayan Lönnrot, 1829'da başladığı yolculuğu ardından Kalevala'nın "eski" halini tamamladı. Araştırmalarına devam eden Lönnrot, 1849'da Kalevala'nın bugünkü halini topladı.
Çevirileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şimdiye kadar Kalevala kırk dokuz dile çevrilmiştir. Dile göre çevirilerin kronolojik kısmi listesi Rauni Puranen'in listesi temel alınarak aşağıdaki gibidir:
| Dil | Yıl | Çevirmen | Not |
| İsveççe | 1841 | M. A. Castrén | Eski Kalevala (1835 kopyası) |
| 1864–1868 | Karl Collan | Yeni Kalevala (1849 kopyası) | |
| 1884 | Rafaël Hertzberg | ||
| 1944 | Olaf Homén | Kısaltılmış İsveççe Baskı | |
| 1948 | Björn Collinder | Tüm Kalevala | |
| 1999 | Lars Huldén ve Mats Huldén | Tüm Kalevala | |
| Fransızca | 1845 ve 1867 | Louis Léouzon le Duc | |
| 1927 | Jean Louis Perret | ||
| 1991 | Gabriel Rebourcet | Eski Fransızca kelimelerle tüm Kalevala | |
| Almanca | 1852 | Franz Anton Schiefner | |
| 1885-1886 | H. Paul | ||
| 1967 | Lore Fromm, Hans Fromm | ||
| 2004 | Gisbert Jänicke | ||
| İngilizce | 1868 | John Addison Porter | Kısmen çeviri, Franz Anton Schiefner'ınkinden |
| 1888 | John Martin Crawford | Tam çeviri, Franz Anton Schiefner'ınkinden | |
| 1907 | William Forsell Kirby | Finceden ilk direkt çeviri | |
| 1963 | Francis Peabody Magoun, Jr. | Nesir şeklinde çeviri | |
| 1989 | Eino Friberg | George C. Schoolfield'ın düzenleme ve önsözüyle | |
| 1998 | Keith Bosley | Mısra mısra çeviri. | |
| Macarca | 1871 | Ferdinánd Barna | |
| 1909 | Béla Vikár | ||
| 1971 | Kálmán Nagy | ||
| Rusça | 1888 | Leonid Petrovic Belsky | [1] 9 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
| Estonca | 1891–1898 | M. J. Eisen | |
| Çekçe | 1894–1895 | J. Holecek | |
| Ukraynaca | 1901 | E. Timcenko | |
| Danca | 1907 | Ferdinand Ohrt | Seçilmiş bölümler |
| 1994 | Hilkka ve Bent Søndergaard | ||
| İtalyanca | 1909 | I. Cocchi | |
| 1910 | Paolo Emilio Pavolini | ||
| Japonca | 1937 | Kakutan Morimoto | |
| 1976 | Tamotsu Koizumi | ||
| İbranice | 1954 | Saul Tschernichovsky | |
| 1978 | Sarah Tubia | ||
| Yidiş | 1954 | Hersh Rosenfeld | |
| Rumence | 1959 | Iulian Vesper | |
| Çince | 1962 | Shih Hêng | |
| 1985 | Sun Yong | ||
| Esperanto | 1964 | Johan Edvard Leppäkoski | |
| Türkçe | 1965 | Hilmi Ziya Ülken | Kısmî çeviri |
| 1965-1966 | Lale ve Muammer Obuz | İlk tam çeviri[1][2] | |
| 2017 | Riitta Cankoçak | [3] | |
| Norveççe | 1967 | Albert Lange Fliflet | "i attdiktning ved" (nynorsk) |
| Lehçe | 1974 | Józef Ozga-Michalski, Karol Laszecki'in çevirisi üzerine | Tam metin çevirisi |
| 1998 | Jerzy Litwiniuk | Tam metin çevirisi | |
| Fulani | 1983 | Alpha A. Diallo | |
| Felemenkçe | 1985 | Maria Mies le Nobel | |
| Tulu | 1985 | Amrith Someshwar | |
| Latince | 1986 | Tuomo Pekkanen | |
| Vietnam dili | 1986 | Cao Xuân Nghiêp | |
| 1991 | Hoàng Thái Anh | ||
| 1994 | Búi Viêt Hòa's | ||
| Hintçe | 1990 | Vishnu Khare | |
| Arapça | 1991 | Sahban Ahmad Mroueh | |
| Slovence | 1991 | Jelka Ovaska Novak | Kısmi çeviri |
| 1997 | Jelka Ovaska Novak | Tam metin çevirisi | |
| Swahili | 1991 | Jan Knappert | |
| Bulgarca | 1992 | Nino Nikolov | |
| Yunanca | 1992 | Maria Martzouk | |
| Faroe dili | 1993 | Jóhannes av Skarði | |
| Tamilce | 1994 | R. Sivalingam (Uthayanan) | Tam Çeviri |
| Katalanca | 1997 | Ramon Garriga i Marquès, Pirkko-Merja Lounavaara | Finceden direkt olarak tam çeviri. Nesir. |
| Farsça | 1998 | Mersede Khadivar Mohseni; Mahmud Amir Yar'ahmadi | Tam metin çevirisi |
| Portekizce | 2007 | Orlando Moreira | Tam metin (Kısmı çeviri internette mevcut) |
Kahramanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Destandaki ana karakter olan Väinämöinen'dir. Finlerin ulusan çalgı aleti olan kanteleyi, bir turna balığının kemiklerinden yapan kahraman, başlangıçta çok kötü çaldığı bu enstrumanı, daha sonraları hayvanları bile büyüleyebilecek kadar iyi çalmaya başlar. Daha sonraları kantelesini kaybeden Väinämöinen, kantelenin günümüzdeki hali olan şeklini, huşağacından yapar.
Kendine eş arayan ancak bir türlü evlenemeyen Väinämöinen, destanda geçen Joukahainen'in kardeşi Aino'yla evlenmek üzereyken, Aino, Väinämöinen ile evlenmek istemez intihar eder boğulur ve ölür.
Destanın bir bölümünde, kıtlık içinde yaşayan köyleri için Väinämöinen ve arkadaşları, kuzeydeki insanların yaşadığı bir kasabada, Sampo adında sürekli un üreten sihirli bir değirmeni çalmaya giderler.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Millî Kütüphane kaydı". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Millî Kütüphane kaydı". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Millî Kütüphane kaydı". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalevala
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kalevala İncelemesi (İngilizce) 1 Mayıs 2006[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fince Kalevala10 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- John Martin Crawfords'ın İngilizce çevirisi(1888). Project Gutenberg 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- John Martin Crawfords'ın İngilizce çevirisi (1888). Sacred Texts 4 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kalevala'nın içeriği (İngilizce) 12 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çince Kalevala
- Rusça Kalevala
- Tamil 6 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Macarca Kalevala 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Portekizce Kalevala
