Kadeş Muharebesi

Kadeş Savaşı
II. Ramses savaş arabası üstünde.
Tarih MÖ 1274 Bölge Kadeş yakınında Orontes Nehri Sonuç Hititler, Mısır sınırlarını güvence altına aldı. Mısır'ın genişleme politikası başarısız oldu. Uzun süreli barış sağlandı.
Taraflar
Yeni Mısır Krallığı	Hitit Krallığı
Komutanlar ve liderler
II. Ramses	II. Muvatalli III. Hattuşili
Güçler
20.000 piyade 2.000 savaş arabası	37.000 piyade 3.500 savaş arabası
Kayıplar
Bilinmiyor.	Bilinmiyor.

Kadeş Muharebesi (Kadeş Savaşı), Hitit Krallığı ile Yeni Mısır Krallığı arasında yapılan ve o döneme dek toplanan en büyük iki ordunun karşı karşıya geldiği savaş.^[1]

MÖ 1274 yılında yapılan savaşın çıkış nedeni genişleme politikası güden Mısır'ın, Hitit toprakları içerisinde yer alan Amurru ve Amka gibi büyük ticaret yolları üzerindeki şehirlerini ele geçirmektir.

Hitit kuvvetleri Anadolu'dan Suriye'ye hareket ederek yolda kendi himayesindeki devletlerin destek kuvvetleri ile birleşti ve 3.500 savaş arabası ile 37.000 piyade ile yola devam etti. III. Hattuşili Hitit piyadelerini ve kuzey savaş arabalarını, II. Muvatalli ise ordunun kalan kısmını komuta ediyordu. Her biri 5.000 kişilik piyadeden oluşan Amon, Ra, Ptah, Seth adında dört bölük ve 2.000 civarı savaş arabası ile MÖ 1274 yılının nisan ayında başkent Pi-Ramesses'ten yola çıkan II. Ramses ise Hitit topraklarına doğru ilerliyordu.

Amon bölüğünün komuta eden firavun Filistin kıyısından kuzeye doğru ilerledi fakat aceleci davranarak Ptah ve Seth bölükleri ile arasını açtı. II. Ramses yanında Ra ve kendi Amon birliği hareket ediyor, Ptah ve Seth bölükleri ise kilometrelerce geriden onları takip ediyorlardı. Mısır ordusu mayıs ayında Kadeş'in 16 kilometre yakınına kadar ilerlemişti ancak Hitit ordusundan hala haber yoktu. II. Ramses, Şaptuna'da Orontes Nehri'ni geçmek üzereyken Mısırlı askerler tarafından yerli iki bedevi yakalandı. Yapılan sorguda bedeviler, Hitit ordusunun Halep'in 160 kilometre kuzeyinde konuşlandığını ve II. Ramses'ten korkarak başkentleri Hattuşa'ya doğru kaçtıklarını söyledi. Gerçekte ise Hititler, Mısır ordusuna yakınlaşmaya devam ediyordu. Hitit ordusunun kendisinden kaçmakta olduğunu zanneden firavunun güveni yerine geldi ve ertesi gün Orontes Nehri'ni geçerek ordusunu bir kez daha böldü. II. Ramses, Amon birliği ile Kadeş'in kuzeybatısında kamp kurmuşken Ra bölüğü ise güneybatıda kalmıştı. Ptah ve Seth bölükleri ise hala çok geriden onları takip ediyordu. II. Ramses Amon bölüğü ile Kadeş yakınlarında kamp kurmuşken iki Hitit casusu yakalandı. İşkenceyle konuşturulan casuslar Hitit ordusunun donanımlı ve hazır bir biçimde eski Kadeş'in arkasında beklediğini söyledi. Gerçekte ise Hitit ordusu, Orontes Nehri'nin güneyine geçmiş ve Ra birliğine saldırmaya hazırlanıyordu. Bedevilerin ardından casuslar tarafından da kandırılan firavun durumun farkına vardığında iki subayını onları geriden takip eden Ra birliğini uyarmak için gönderdi fakat çok geçti.

Ra birliğini dağıtan Hitit ordusu dağılan ordudan geri kalanları kovalıyor, kalan Mısır askerleri ise firavunun karargahına doğru kaçıyorlardı. Sonunda Amon birliği ile karşı karşıya gelen Hitit ordusu ezici bir şekilde üstün gelmiş fakat savaşın ilerleyen saatlerinde Hitit ordusundaki müttefik devlet askerleri savaşı kazandıklarını düşünerek düzenlerini bozarak firavunun karargahını yağmaya girişti. Buna karşın II. Ramses ise ordusunun düzenini korumayı başardı. Bu sırada Kadeş'e gelen Ptah ve Seth bölükleri de Hitit ordusunun sağ kanadına saldırdı. Mısır ordusu çok ağır piyade kaybı verirken Hitit ordusu da aynı şekilde savaş arabası kaybı verdi. II. Ramses ordularını Mısır'a geri çekti, arabaları kötü durumda olan Hitit ordusu ise onları takip edemedi.

Savaşın sonucunda Hititler Amurru ve Amka topraklarını ellerinde tutarak bölgede hakimiyetini pekiştirdi. II. Ramses ise genişleme politikasını bir kenara koydu ve ülkesinde geniş bir imar programı düzenleyerek dikkatini buraya verdi. Mısır kraliyet kayıtlarındaki belgelerde ve Karnak, Luksor, Abidos ile Ebu Simbel'e işlenen kabartmalarda II. Ramses'in Hititleri ağır bir bozguna uğrattığı yazsa da savaşın kesin bir galibi olmadı. Savaşın sonunda Hititler ve Mısır arasında tarihin ilk yazılı antlaşması olarak sayılan Kadeş Antlaşması imzalandı ve iki devlet uzun süreli bir barış dönemine girdi.

Wikimedia Commons'ta Kadeş Muharebesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• End of Egyptian–Hittite hostilities
• Hittite version of the Peace treaty of 1258 BC 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Battle of Kadesh in the context of Hittite history 14 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Battle of Kadesh
• The actual Battle of Kadesh 13 Mayıs 2008^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Eternal treaty from the Hittite perspective 17 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.