Ankarapithecus meteai
| Ankarapithecus meteai | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||||
| †Ankarapithecus meteai Ozansoy 1965 | |||||||||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||||||||
| Sivapithecus meteai (Ozansoy 1965) | |||||||||||||||||||||||
Ankarapithecus meteai (sinonim:Sivapithecus meteai), geç Miyosen döneminde Anadolu'da yaşamış hominid türü. Yaklaşık 27.5 kg ağırlığında meyve yiyici bir insansıydı. Kalıntıları ilk kez 1950'lerde, daha sonra 1990'larda Ankara yakınlarında bulunmuştur.[3] Ankarapithecus cinsine ait tek primattır ve Pakistan'da bulunan Sivapithecus ile benzer özellikler gösterir.
Anadolu'daki ilk insansı kalıntıları 1957 yılında Prof. Dr. Fikret Ozansoy tarafından, Ankara'nın Kızılcahamam ilçesindeki Sinaptepe'de bulunmuştur. 10 milyon yıl öncesine ait ve Ankara maymunu olarak da bilinen bu kalıntılara Ankarapithecus meteai adı verilmiştir.[4][5]
Diğer Hominidlerle İlişkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeni anatomik detaylar Sivapithecus'tan birçok önemli farkı ortaya koyuyor ve Ankarapithecus isminin değişikliğini haklı çıkarıyor. Ankarapithecus, Sivapithecus ve Pongo'yu da içeren kladda (Ponginae) büyük bir hominiddi. Sivapithecus ve Pongo, Ankarapithecus'ta bulunmayan türetilmiş karakterleri paylaşır, bu nedenle Sivapithecus-Pongo soyunun kardeş taksonudur. Bu analizin sonuçları Sivapithecus ve Pongo'nun kardeş ilişkisini desteklerken, Siwaliklerden büyük hominidlerle paleobiyocoğrafik ve taksonomik ilişkiler konusunda bazı belirsizlikler var. Ankarapithecus benzeri bir takson Sivapithecus'un atası olabilir veya hem Sivapithecus sensu stricto hem de Ankarapithecus'tan önce gelen erken bir Siwalik (Chinji formasyonu) taksonu her ikisinin de atası olabilir.[6]
Avrupa'da orta Miyosen ve geç Miyosen'de yaşamış olan Dryopithecus, Ouranopithecus ve Ankarapithecus, Hominidae'nin kök gruplarıdır ve Homininae ya da Ponginae ile ilişkili bir gruba dahil olduğuna kanıt sağlamaz, ancak Ankarapithecus en yakından ilişkili takson olan Sivapithecus ile birçok ortak özelliği paylaşır. Sivapithecus ise Ponginae'de sınıflandırılmıştır.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Alpagut, Berna; Andrews, Peter; Fortelius, Mikael; Kappelman, John; Temizsoy, Ilhan; Çelebi, Hürkan; Lindsay, William (Temmuz 1996). "A new specimen of Ankarapithecus meteai from the Sinap Formation of central Anatolia". Nature (İngilizce). 382 (6589): 349-351. doi:10.1038/382349a0. ISSN 1476-4687. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ "Ankarapithecus". Mindat.org.
- ^ New York Times, Anthropologists Find Rare Kind of Ape Fossil
- ^ Focus dergisi 21 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ankara Kızılcahamam yakınlarındaki Sinaptepe'de Prof. Dr. Fikret Ozansoy, insansı evrimine ilişkin ilk fosilleri buldu. Adını 1957'de, Ankarapithecus meteai koyduğu bu fosil, daha sonra Ankara maymunu şeklinde de tanındı.
- ^ "Anadolu Medeniyetleri Müzesi - Kazan Sinap Kazısı'nı yapmakta ve bulguları sergilemektedir". 22 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2008.
- ^ Begun, D. R.; Güleç, E. (Mart 1998). "Restoration of the type and palate of Ankarapithecus meteai: taxonomic and phylogenetic implications". American Journal of Physical Anthropology. 105 (3): 279-314. doi:10.1002/(SICI)1096-8644(199803)105:3<279::AID-AJPA2>3.0.CO;2-N. ISSN 0002-9483. PMID 9545074. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021.
 | Ankara ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Fosil primat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |