Tanrı Kent

Tanrı Kent

Cidade de Deus
"Tanrı Kent" (Cidade de Deus) filminin özgün Portekizce afişi
Yönetmen	Fernando Meirelles Kátia Lund
Yapımcı	Andrea Barata Ribeiro Mauricio Andrade Ramos
Senarist	Bráulio Mantovani Paulo Lins (roman)
Oyuncular	Alexandre Rodrigues Leandro Firmino Phellipe Haagensen
Müzik	Ed Cortês Antônio Pinto
Görüntü yönetmeni	César Charlone
Kurgu	Daniel Rezende
Dağıtıcı	Miramax Films (ABD) Özen Film (Türkiye)
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Dram, suç
Renk	Renkli
Yapım yılı	2002
Çıkış tarih(ler)i	18 Mayıs 2002, Cannes Film Festivali 13 Nisan 2003, İstanbul Film Festivali, Türkiye
Süre	130 dakika
Ülke	Brezilya Fransa
Dil	Portekizce
Bütçe	$3,3 milyon
Hasılat	$28,7 milyon
Diğer adları	Tanrı Kent(Türkiye) City of God (ABD, İngiltere) La Cité de Dieu (Fransa) Città di Dio (İtalya) Ciudad de Dios (İspanya) (Almanya) God's Town (Uluslararası ad)
Resmî sitesi

Tanrı Kent,^[1][2] 2002 Brezilya-Fransa ortak yapımı dramatik suç filmidir. Portekizce özgün adı Cidade de Deus olan film İngilizce konuşulan ülkelerde de Türkiye'de olduğu gibi özgün adının tam çevirisi olan City of God adıyla gösterilmiştir. Türkiye'de basılan videolarında Tanrı ve Kent kelimeleri ayrı yazılmıştır.^[2][3] Film 13 Nisan 2003'te 22. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterildi.^[4]

Yönetmenliğini Fernando Meirelles ve Kátia Lund'un birlikte yaptıkları filmin senaryosunu Paulo Lins'in 1997 tarihli aynı adlı romanından Bráulio Mantovani uyarlayıp yazmıştır. Romanın yazarı da uzun yıllar konunun geçtiği gettoda yaşamıştı ve roman gerçek olaylara dayanıyordu.^[5]

"Cidade de Deus", kent içindeki çirkin ve suç odağı gecekonduları sistematik bir şekilde kent dışına taşıma projesinin bir parçası olarak 1960'larda kente uzak bölgelerde Brezilya hükûmeti eliyle kurulmuş gecekondu önleme yerleşkelerinden birinin, belki de en ünlüsünün adıdır. Bu suç oranı yüksek tehlikeli mahalle Rio de Janeiro kentinin dışındadır.^[6] Film adını buradan almıştır. Filmin baş karakteri de kişiler değil bu mahallenin ta kendisidir. Filmin oyuncularından Leandro Firmino (Zé Pequeno) da dahil filmin oyuncularının çoğu bu mahallede büyümüşlerdi.^[7] Film tamamen amatör oyuncularla çekilmiştir.

Film bu mahallede yaşayan bir grup çocuğun 1960'lardan başlayarak sonraki 10-15 yıla yayılan uyuşturucu ve suçla örülü öyküsünü anlatır. Bu destansı suç filmi anlatım stili açısından da Goodfellas (Sıkı Dostlar) ve Trainspotting filmlerini anımsatır.

Moskova'daki özel gösteri hariç tutulursa ilk gösterimi Cannes Film Festivali'nde yapılan film "en iyi yönetmen", "en iyi görüntü", "en iyi senaryo" ve "en iyi kurgu" dallarında Oscar'a aday gösterildi, "en iyi kurgu" BAFTA ödülünün de aralarında olduğu 49 ödül kazandı, 25 ödüle de aday gösterildi.^[8] Tanrı Kent her zaman IMDb'nin en iyi 250 Film listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.^[9]

Brezilya'nın Rio de Janeiro kenti dışında hükûmet eliyle kurulmuş gecekondu mahallelerinden birinin adı da Tanrı Kent anlamına gelen "Cidade de Deus"tur. Bu yoksul ve kalabalık muhitte hayat çok zordur, fakirlik ve işsizlik gençleri hatta bebek sayılabilecek yaştaki çocukları bile suça itmektedir. Uyuşturucu kullanmak ve silah taşımak ve kullanmak ilkokul çağındaki çocuklar için bile sıradan ve doğal sayılmaktadır. Hikâye bu semtin ilk kurulduğu 1960'lı yıllarda başlar ve küçük çocuklardan "Roket" lakaplı Buscapé'nin (Alexandre Rodrigues) ağzından dış ses olarak anlatılır. "Roket" aslında mahallenin en mülayim ve kendi deyimi ile suça yatkın olmayan çocuğudur, fotoğrafçılığa meraklıdır ve bir muhabir olmayı düşler.

Anlatıcı "Roket", filmdeki karakterleri tanıtırken, içlerinde abisi "kaz"ın da bulunduğu "Acemi üçlü" adı verilen ve küçük soygunlar yapan bu ilk çetenin ileride ortaya çıkacak olanların yanında ne kadar masum ve amatör kalacağını anlatır.

1970'lere gelindiğinde nesil değişmiştir, küçükler büyümüş ama çeteler daha da sert ve acımasız olmuşlardır. Gettoyu aralarında paylaşamayan çetelerin kızıştırdığı hakimiyet savaşları tüm hızıyla devam ederken "Roket" bir gazetede ayak işlerinde çalışmaya başlar. Tesadüflerin de yardımıyla çektiği bazı fotoğraflar gazetede yayınlanınca idealindeki muhabirlik mesleğine ilk adımını atmış olur. Gazete yönetimi gettoya girebilen tek fotoğrafçı olduğu için onu bu konuda görevlendirir. Son büyük çete savaşını gizlendiği yerden görüntülemeyi başaran"Roket" şöhreti yakalar ve gazetedeki yeni işini garanti altına alır.

Çetelerin birbirini yok ettiği filmin sonunda, onların yerini derhal daha da küçük yaşlarda üçüncü bir neslin aldığı ve hiç zaman kaybetmeden öldürme planları bile yapmaya başladıkları görülür.

Not: Karakterlerin Türkçe lakapları, Türkiye'de çıkmış Türkçe dublajlı DVD filminde geçtiği şekilde değiştirilmiştir.

• Alexandre Rodrigues ... Buscapé - "Roket" (Filmin anlatıcısı)
• Luis Otávio ... Buscapé Criança - "Roket"in çocukluğu
• Jonathan Haagensen ... Cabeleira - "Kabarcık" "Acemi Üçlü Çetesi" nin lideri
• Renato de Souza ... Marreco - "Kaz" "Acemi Üçlü Çetesi" nin elemanı. "Roket"in abisi
• Jefechander Suplino ... Alicate - "Makas" "Acemi Üçlü Çetesi" nin elemanı
• Douglas Silva ... Dadinho - "Li'l Dice"
• Leandro Firmino da Hora ... Zé Pequeno - "Li'l Zé" ("Li'l Dice" büyüdüğünde adını buna değiştirir)
• Phellipe Haagensen ... Bené - "Benny" ("Kabarcık"ın kardeşi)
• Michel de Souza Gomes ... Bené Criança - "Benny"nin çocukluğu
• Matheus Nachtergaele ... Sandro Cenoura - "Havuç"
• Seu Jorge ... Mané Galinha - Knockout Ned
• Alice Braga ... Angélica
• Emerson Gomes ... Barbantinho - Stringy
• Edson Oliveira ... Barbantinho Adulto - Daha yaşlı Stringy
• Roberta Rodrigues ... Berenice - Bernice
• Maurício Marques ... Cabeção - "Kavun kafa"
• Daniel Zettel ... Thiago - Tiago

Sıçramalı kurgu, 360 derece kamera çevrinmeleri, ekranın parçalara bölünerek değişik sahnelerin aynı anda tek ekranda gösterilmesi, görüntüyü ekranda dondurma, zamanda ileri geri hızlı gidip gelmeler, filmin bir anlatıcının ağzından alaycı ve iğneleyici bir üslupla anlatılması.. Bütün bu canlı enerjik anlatım stilleri biraz Goodfellas (Sıkı Dostlar) biraz da Trainspotting filmlerini anımsatır.^[10]

• Filmin bir özelliği de bazı bölümlerinin 16mm kamerayla çekilmiş olmasıdır (Super 16). Baskı sırasında Super 35 formatta çekilen bölümlerle birlikte kurgulanarak tüm film 35mm pozitiflere basılarak dağıtılmıştı.^[11]
• Filmin ruhunu çok iyi özetleyen birkaç tanıtım sloganı vardır, bunlar:

• "Kaçarsan öldün demektir...Kalırsan yine öldün demektir. Nokta"
• "Kaçarsan seni bulurlar...Kalırsan seni çiğ çiğ yerler"
• "Dövüşürsün ama hayatta kalamazsın...Koşarsın ama asla kaçamazsın"
• "Film yaşanmış bir hikâyeye dayanmaktadır"
• "Uyuşturucular, silahlar, müzik ve aşk"

Filmde kullanılan müzik parçaları şunlardır:^[12]

• Alvorada - Beste: Cartola / Carlos Cachaça / Hermínio B. Carvalho - Yorum: Cartola
• Azul da Cor do Mar - Beste ve yorum: Tim Maia
• Dance Across the Floor - Beste: Harry Wayne Casey / Ronald Finch - Yorum: Jimmy Bo Horne
• Get Up I Feel Like Being Like (Sex Machine) - Beste: James Brown / Bobby Byrd / Ronald R. Lenhoff - Yorum: James Brown
• Hold Back the Water - Beste: Randy Bachman / Robin Bachman / Charles Tuner - Yorum: Bachman-Turner Overdrive
• Hot Pants Road - Beste: Charles A. Bobbit / James Brown / St. Clair Jr. Pinckney - Yorum: JB's
• Kung Fu Fighting - Beste ve yorum : Carl Douglas
• Magrelinha - Beste ve yorum: Luiz Melodia
• Metamorfose Ambulante - Beste ve yorum: Raul Seixas
• Na Rua, Na Chuva, Na Fazenda (Casinha de Sapê) - Beste ve yorum: Hyldon
• Nem Vem Que Não Tem - Beste: Carlos Imperial - Yorum: Wilson Simonal
• O Caminho Do Bem - Beste: Sergio / Beto / Paulo - Yorum: Tim Maia
• Preciso Me Encontrar - Beste ve yorum: Candeia
• So Very Hard to Go - Beste: Emilio Castillo / Stephen M. Kupka - Yorum: Tower of Power

• IMDb'de Tanrı Kent
• Roger Ebert'in eleştirisi 8 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) Ebert filme tam notu olan 4 yıldız vermiştir.