Çan, Çanakkale

Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın. Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Eylül 2013) Bu maddenin Vikipedi'nin kalite standartlarına uyabilmesi için tamamen yeniden yazılması gerekmektedir. Sayfayı düzenleyerek bu konuda yardımcı olabilirsiniz. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. (Ekim 2021) Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Çan, Çanakkale" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ekim 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) Bu maddenin veya bölümün özgün araştırma, doğrulanamaz veya yoruma dayalı ifadeler içerdiği düşünülmektedir. Lütfen iddiaları kontrol ederek ve yeni kaynaklar ekleyerek geliştirin. Özgün araştırmadan oluşmuş ifadeler kaldırılabilir. Ayrıntılar maddenin tartışma sayfasında bulunabilir.

Çan
İlçe
Çanakkale İlçeleri
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Çanakkale
Coğrafi bölge	Marmara Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Mustafa Gürdal[1]
• Belediye başkanı	Harun Arslan (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	887 km²
Rakım	73 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	48.215
• Kır	17,598
• Şehir	30.778
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	17400
İl alan kodu	286
İl plaka kodu	17
Resmî site http://www.can.bel.tr/

Çan, Çanakkale ilinin coğrafi olarak merkezinde bulunan bir ilçedir. Kuzeyde Biga ve Lapseki, doğuda Yenice, batı ve güneyde Çanakkale ve Bayramiç ilçeleri ile çevrilidir. Çanakkale-Balıkesir yolu ilçe sınırlarından geçer. İlçe nüfusu 48.376 ilçe merkezi nüfusu 30.778'dir. Yüzölçümü 887 km²'dir.^[2]

İlçenin temel geçim kaynakları seramik sanayi, linyit kömürü yatakları ve Çan Termik Santrali, tarım ve hayvancılıktır. İlçe 1950'li yıllara kadar tamamen tarım ve hayvancılık ile geçiniyordu.^{[kaynak belirtilmeli]} Daha sonra kurulan Çanakkale Seramik Fabrikaları ile birlikte ilçe sosyo-ekonomik olarak gelişme gösterdi.^{[kaynak belirtilmeli]} Bugün Çanakkale Seramik Fabrikaları Türkiye'nin en büyük ve en köklü seramik fabrikalarıdır.^{[kime göre?]}

Çanakkale Seramik Fabrikaları ile birlikte bugün Türkiye'nin en büyük ve köklü sanayi gruplarından biri^{[kime göre?]} olan Kale Grubu kurulmuştur. Sanayici ve iş insanı İbrahim Bodur tarafından kurulan Kale Grubu'nda bugün 5.000'e yakın kişi doğrudan istihdam edilmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]} En son olarak 2011 yılında İtalyan Seramik Üreticisi Edilcuoghi, Edilgres ve Campani markalarını bünyesinde barındıran Fincuoghi şirketinin tamamını satın almıştır.^{[ilgili mi? – tartış]} Bu İtalya'da seramik alanındaki ilk yabancı satınalmadır.

İlçe doğal kaynaklar bakımınından oldukça zengindir.^{[kime göre?]} İlçede özellikle seramik sanayinin önemli hammaddeleri olan kaolin ve feldspat yatakları vardır. Ayrıca büyük bir bölümü Çan 18 Mart Termik Santralinde kullanılan Linyit Kömürü yataklarıda mevcuttur. Çan 18 Mart Termik Santrali, Türkiye'nin en temiz ve çevreci termik santralidir.^{[kaynak belirtilmeli]} Akışkan yatak teknolojisi ile kurulan santral bugün bölgeye ve ülkeye önemli katkılar sunmaktadır.^{[kime göre?]}

İlçe, Orman ve Tabiat varlığıyla da önemli bir yere sahiptir.^{[kime göre?]} Arazisinin büyük bölümü engebeli olan ilçe, yeşili ve orman varlığıyla, Kaz Dağı'na yakınlığı nedeniyle turizm açısından gelecek vadetmektedir.^{[kime göre?]} İlçe Jeotermal Kaynak Suları açısından da oldukça zengindir. 2012 yılında yapımına başlanan Çan Belediyesi Termal Otel ve Konutları ile birlikte ilçeye büyük ekonomik yararlar sağlanmaktadır. Çan Termal Otel ve konutları bitirilmiş olup hizmete sunulmuştur. Bunun yanı sıra Çanakkale'nin en büyük oyun parkı olan Çan Termal Park da bulunmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Çan, ileriki dönemlerde önemini arttıran bir merkez olmaya devam edecektir.^{[özgün araştırma?]} Özellikle yapılması planlanan Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu ve Çanakkale Boğaz Köprüsü projeleri ilçenin gelişmesini ve bölgenin merkezi yerlerinden biri olmasını sağlayacaktır. Termik Santral ve Linyit Kömürü Yataklarının bulunması, ilçenin büyük sanayi yatırımlarına açık bir bölge olduğunun göstergesidir.^{[özgün araştırma?]} Özellikle İstanbul-Kocaeli-Bursa üçgeninde sıkışan sanayi tesislerinin tek alternatif bölgesi Güney Marmara bölgesidir.^{[kaynak belirtilmeli]} Çan ilçesi de bu önemli alternatif alanlardan birisidir. Geçmişten^{[ne zaman?]} bugüne sanayici yapısıyla tanınan ilçe ileride de bu özelliğini koruyacaktır.^{[özgün araştırma?]}

İleriki dönemlerde termik santralin bulunduğu bölgeye organize sanayi bölgesi kurulabilir.^{[özgün araştırma?]} Özellikle yapılması planlanan Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu'nun ilçeden geçmesi bunun için önemli bir adımdır. Çanakkale Boğaz Köprüsü'nün yapımı ile bölge tam anlamıyla bir üretim ve ihracat merkezi haline gelecektir.^{[özgün araştırma?]} 3 Temmuz 2016 itibarı ile ismi Çanakkale 1915 olacak asma köprünün otoyolunun Çan sınırlarından geçeceği kesinleşmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Çan ilçesinin kuruluş tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Tarihi kaynaklarda^[hangileri?] eski çağlarda adının Gergithes olduğu görülür.^{[kaynak belirtilmeli]} İlçe sınırları içinde bazı antik kalıntılar bulunması eski dönemlerden beri yerleşim yeri olduğunu gösterir.^{[özgün araştırma?]} Etili yakınlarındaki antik kallikolone kentinin, üç tanrıça arasında güzellik yarışması yapılan yer olduğu söylenmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]} Homeros'ta Ares'in Troyalıları bu tepeden saldırttığı yazar.^[nerede?] Antik Çağ tarihçilerinden Strabon ve Herodot “Gergisler” in yerini belirtirken Çan yöresini göstermiştir.^{[kaynak belirtilmeli]} Scliemann'ın Trova'da bulduğu bir yazıtta tüm Gergislerin MS 188 yılında Roma imparatorluğunun eline geçtiğini yazar. Çan 1897 yılında Bucak olarak Biga'ya bağlanmış ve 1 Ağustos 1945 yılında ilçe merkezi olmuştur.^{[kaynak belirtilmeli]} Kurtuluş savaşında 1921'de Yunan işgaline ve ağır bir yıkıma uğrayan Çan, işgalden 23 Eylül 1922'de kurtuldu. 1 Ağustos 1945'te çıkarılan bir yasa ile Biga ilçesinden ayrılmış, önceleri Bayramiç ilçesine bağlı olan Etili bucağı ile bugünkü Çan ilçesi oluşturulmuş ve daha sonra Çanakkale iline bağlanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

887 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Çan İlçesinin toprakları genellikle engebelidir.^{[özgün araştırma?]} İlçenin en büyük yükseltisi AğıDağı (983 m)'dır.^{[kaynak belirtilmeli]}

En çukur yeri ise Kocabaş Çayı'nın (Tarihteki adı Granikos) Biga İlçesi topraklarına geçtiği yerdir.^{[kaynak belirtilmeli]} Ovalar, su kenarlarında ve tepeler arasındadır. Karakoca Ovası, Bahadırlı Ovası, Helvacı Ovası en önemli ovalarıdır. İlçenin belli başlı tek akarsuyu vardır.^{[özgün araştırma?]} Tarihi adı Granikos olan Kocabaş Çayı 90 km uzunluğundadır.^{[kaynak belirtilmeli]} Bu çay İlçenin güney kısmındaki dağlık bölümde olan Türkmen deresinden doğar. Çan-Biga İlçelerinin topraklarını sulayarak Karabiga'dan Marmara Denizi'ne dökülür. Gölcük Deresi, Dereoba Deresi, Kaz Dere, İnceçay Deresi, Yuvalar Deresi, Soğuksu (Altıkulaç) Deresi önemli kollarıdır.^{[özgün araştırma?]} İlçede genellikle Akdeniz İklimi ile Karadeniz İklimi arasında geçiş iklimi hakimdir.^{[kaynak belirtilmeli]} Kuzey rüzgarları daha etkilidir. Yıllık yağış miktarı 600 850 mm kadardır. Yağışlar daha çok sonbahar, kış, ilkbahar mevsiminde görülür.^{[özgün araştırma?]} En yüksek sıcaklık +38,7 °C, en düşük -11,5 °C'dir. İlçenin %58'i ormanlıktır.^{[kaynak belirtilmeli]} İlçe sınırları içindeki ormanlarda daha çok akçam, karaçam, köknar, meşe, kayın, gürgen, kestane ağaçları görülür. Son yıllarda dikimlerle yeni orman alanları meydana getirmektedir.^{[özgün araştırma?]}

• Atatürk Mahallesi
• Cumhuriyet Mahallesi
• İstiklal Mahallesi
• Fatih Mahallesi
• Karşıyaka Mahallesi
• Seramik Mahallesi
• Osman Efendi Mahallesi
• Çakmakçayır Mahallesi^{[kaynak belirtilmeli]}

• Terzialan Beldesi

• Etili Bucağı

İlçede 1 okul öncesi, 14 ilkokul, 7 ortaokul, 9 ortaöğretim, 2 özel eğitim ve Meslek Yüksek Okulu faaliyet göstermektedir. Ayrıca Çan Fen lisesi de bulunmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Yakın zamanda üniversite senatosundan geçen Çan Teknoloji Fakültesi'nin kurulması kararı ile birlikte ilçe eğitim-öğretim alanında daha da gelişecektir.^{[özgün araştırma?]} Şu anda faal olan Çan Meslek Yüksek Okulunda 9 bölümde 23 programda 1302 (2012 verisi) önlisans öğrencisi öğrenim görmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

• Elektronik ve Otomasyon Bölümü
• Yönetim ve Organizasyon Bölümü
• Elektrik ve Enerji Bölümü
• Madencilik ve Maden Çıkarma Bölümü
• Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Bölümü
• Pazarlama ve Reklamcılık Bölümü
• Malzeme ve Malzeme İşleme Teknolojileri Bölümü
• Bilgisayar Teknolojileri Bölümü
• El Sanatları Bölümü^{[kaynak belirtilmeli]}

Biga-Çan Karayolunun 4–33 km'leri arasındaki Bölünmüş Yol Çalışması ile ilçemizin ulaşım imkânları daha da gelişecektir.^{[özgün araştırma?]}

Bu sayede özellikle Bandırma Limanına ulaşım daha da kolaylaşacaktır.^{[özgün araştırma?]} Bu Bölünmüş yol çalışması ile ilçemiz Bursa Otoyolu'na Entegre olmuştur.^{[kaynak belirtilmeli]}

• Çan halıları

• Çan Myo 26 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Euaş Çan 18 Mart Termik Santrali 27 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• GMKA 25 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.