| dbo:abstract
|
- La creu de terme o peiró és una creu monumental, habitualment de pedra, que s'ubicava prop de l'entrada de poblacions o monestirs o vora els camins. Acostuma a estar decorada amb temes de la Crucifixió o heràldics i s'alça sobre un pedestal o base poligonal amb graons. De creus se'n poden trobar de diverses tipologies; més o menys treballades, més o menys altes, etc. Però totes elles estan plenes de simbolisme, d'història i cultura que s'ha anat conservant als pobles de generació en generació. L'origen de les creus de terme és incert però es creu delimitaven els termes de les poblacions. Sempre se situaven al costat d'un camí per tal de donar la benvinguda o acomiadar els transeünts que havien passat per la població en qüestió. Es té notícia documental d'aquesta tradició a la primeria del segle xi. Són esmentades l'acta de consagració de Sant Pere del Pi al Conflent el 1022 o de Vilabertran a l'Empordà l'any 1100. Durant la Guerra Civil espanyola, foren aterrades la majoria d'aquestes creus terminals. Algunes foren rescatades i conservades en museus locals com la de Mataró del segle XVI. En alguns casos foren reconstruïdes o restaurades posteriorment com a Sant Celoni i altres pobles i ciutats. D'entre les més antigues que es poden admirar avui dia destaquen la Creu Verda de Montblanc (que data del segle xii) o les creus de Sant Guim de Freixenet (s. XII - XII), de Bellver d'Ossó (del segle xiii), de Begues (s. XIV),o la del Monestir de Sant Cugat, de Sant Cugat del Vallès entre moltes altres. Una altra creu de terme és el Coll de la Creu dalt d'un turó molt elevat respecte a la població de la Palma d'Ebre (Ribera d'Ebre) (ca)
- Kamparkruco (aŭ: vojkruco) estas kruco ĉe vojo aŭ ŝoseo, ĉe rando de la kampo aŭ en arbaro. Ĝi povas esti el ligno, ŝtono aŭ metalo. Ofte kamparkrucoj estas en formo de krucifikso. En partoj de Germanio oni ankaŭ nomas tiajn krucojn „sveda kruco“, rememorante pri la suferadoj dum la Tridekjara milito. (eo)
- Ein Flurkreuz (auch Weg(e)kreuz) ist ein Kreuz an einer Wegkreuzung, einem Weg oder einer Straße, am Feldrand oder im Wald. Es kann aus Holz, Stein oder Metall bestehen. Häufig sind Flurkreuze als Kruzifixe, das heißt mit Darstellung des gekreuzigten Christus, gestaltet. Sie sind Zeichen christlichen Glaubens, die Anlässe für ihre Errichtung sind vielfältig. Im bairischen Sprachraum werden Flurkreuze, wie auch Bildstöcke und Erinnerungstafeln, regional als „Marterl“ bezeichnet. (de)
- Bideo gurutzea gurutze monumentala izan ohi da, gehienetan harrizkoa, herri edo monasterioen sarreratik edo bideen ertzetik hurbil kokatua. Guruztoki funtzioa betetzen dutenak ere badira, otoitzerako tokiak. Gurutziltzearekin edo heraldikako motiboekin apaindu ohi da, eta ohikoan idulki edo oinarri poligonal baten gainean altxatzen da. Gurutzeko bideak hainbat motatakoak izan daitezke: landuak, altuagoak edo txikiagoak... Bereziki inportanteak gurutze estaliak izan daitezke. (eu)
- Una cruz de término o cruz de humilladero es un tipo de humilladero con forma de hito o mojón, colocado antiguamente a la entrada de las ciudades o villas, como muestra de piedad por parte del pueblo y para su fomento entre los viajantes. (es)
- Les croix de chemins sont des croix monumentales qui se sont développées depuis le Moyen Âge et sont destinées à christianiser un lieu. De formes, de tailles et de matières variées (bois, granite, aujourd’hui en fonte, fer forgé ou en ciment), elles agrémentent aussi bien les bourgs et les hameaux que les routes de campagne et symbolisent l’acte de foi de la communauté. Elles se multiplient à partir de 1095, date à laquelle le droit d’asile est étendu aux croix de chemins qui ont alors un double rôle de guide et de protection. (fr)
- A wayside cross is a cross by a footpath, track or road, at an intersection, along the edge of a field or in a forest. It can be made of wood, stone or metal. Most wayside crosses are designed as crucifixes. Stone crosses may also be conciliation crosses. Often they serve as waymarks for walkers and pilgrims or designate dangerous places. They are particularly common in Europe, for example in Germany, Galicia, Ireland and the Alps. (en)
- Een wegkruis of een veldkruis is een in katholieke streken veelvoorkomend gedenkteken op de kruising van wegen en straten. Het is een religieuze uiting die de voorbijganger eraan herinnert dat Christus aan het kruis is gestorven. Wegkruisen bestaan in houten, gietijzeren en stenen varianten. Ze werden geplaatst door rijke personen, vaak boeren, of door buurtverenigingen die hiervoor geld inzamelden. Als een wegkruis buiten de bebouwde kom geplaatst is, spreekt men van een veldkruis. Indien de Christusfiguur het hoofd niet op de rechter- maar op de linkerschouder legt spreekt men van een Verkeerde Lieve Heer. Er bestaan een aantal wegkruisen van die informeel deze naam dragen. (nl)
- Krzyż przydrożny – niewielka budowla kultu religijnego w formie krucyfiksu lub krzyża różnego typu (krzyż łaciński, krzyż prawosławny, karawaka i inne) stawiana przy drogach, rozstajach dróg czy ich skrzyżowaniach. Krzyże stawiano by uczcić jakieś ważne wydarzenie, czy potwierdzić swoje religijne zaangażowanie. Budowano je w podzięce za uratowanie życia, czy otrzymanie łaski. Były też znakami granicznymi, które wyznaczały koniec i początek wsi czy drogowskazami. Karawaki chroniły przed epidemiami. W Polsce występuje też zwyczaj stawiania przy drogach krzyży upamiętniających tragiczną śmierć w wypadkach drogowych. Krzyże wykonywane są z różnych surowców. Przykładem są krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy. Powstawały głównie w okresie od II poł. XIX do poł. XX w. (pl)
- Покло́нный крест — монументальное сооружение в виде креста. Имеют восьмиконечную или четырёхконечную форму. Иногда имеют «крышу» и прикреплённые иконы. Своей плоскостью такой крест ориентировался на восток, при этом приподнятый конец его перекладины должен был указывать на север. Часто при установке креста у его подножия делалось возвышение, символизировавшее Голгофу — место распятия Господа Иисуса Христа. Основанием подобного возвышения служили горсти земли, приносимые на место установки креста участниками этой христианской традиции. Возводятся на открытой часто возвышенной местности из камня или дерева и достигают высоты нескольких метров (4-12 м). Возле поклонных крестов обыкновенно совершаются молебны. Ставятся поклонные кресты по случаю избавления от напастей, на месте гибели христиан, для ориентировки на местности (в поморской культуре). Часто поклонные кресты ставят на месте уничтоженного или будущего храма для обозначения сакрального места. По православному преданию, традиция возведения поклонных крестов восходит к апостолу Андрею во время его пребывания «на Киевских горах». Традиция установки поклонных крестов принята у православных, католиков, протестантов и других христианских конфессий. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Kamparkruco (aŭ: vojkruco) estas kruco ĉe vojo aŭ ŝoseo, ĉe rando de la kampo aŭ en arbaro. Ĝi povas esti el ligno, ŝtono aŭ metalo. Ofte kamparkrucoj estas en formo de krucifikso. En partoj de Germanio oni ankaŭ nomas tiajn krucojn „sveda kruco“, rememorante pri la suferadoj dum la Tridekjara milito. (eo)
- Ein Flurkreuz (auch Weg(e)kreuz) ist ein Kreuz an einer Wegkreuzung, einem Weg oder einer Straße, am Feldrand oder im Wald. Es kann aus Holz, Stein oder Metall bestehen. Häufig sind Flurkreuze als Kruzifixe, das heißt mit Darstellung des gekreuzigten Christus, gestaltet. Sie sind Zeichen christlichen Glaubens, die Anlässe für ihre Errichtung sind vielfältig. Im bairischen Sprachraum werden Flurkreuze, wie auch Bildstöcke und Erinnerungstafeln, regional als „Marterl“ bezeichnet. (de)
- Bideo gurutzea gurutze monumentala izan ohi da, gehienetan harrizkoa, herri edo monasterioen sarreratik edo bideen ertzetik hurbil kokatua. Guruztoki funtzioa betetzen dutenak ere badira, otoitzerako tokiak. Gurutziltzearekin edo heraldikako motiboekin apaindu ohi da, eta ohikoan idulki edo oinarri poligonal baten gainean altxatzen da. Gurutzeko bideak hainbat motatakoak izan daitezke: landuak, altuagoak edo txikiagoak... Bereziki inportanteak gurutze estaliak izan daitezke. (eu)
- Una cruz de término o cruz de humilladero es un tipo de humilladero con forma de hito o mojón, colocado antiguamente a la entrada de las ciudades o villas, como muestra de piedad por parte del pueblo y para su fomento entre los viajantes. (es)
- Les croix de chemins sont des croix monumentales qui se sont développées depuis le Moyen Âge et sont destinées à christianiser un lieu. De formes, de tailles et de matières variées (bois, granite, aujourd’hui en fonte, fer forgé ou en ciment), elles agrémentent aussi bien les bourgs et les hameaux que les routes de campagne et symbolisent l’acte de foi de la communauté. Elles se multiplient à partir de 1095, date à laquelle le droit d’asile est étendu aux croix de chemins qui ont alors un double rôle de guide et de protection. (fr)
- A wayside cross is a cross by a footpath, track or road, at an intersection, along the edge of a field or in a forest. It can be made of wood, stone or metal. Most wayside crosses are designed as crucifixes. Stone crosses may also be conciliation crosses. Often they serve as waymarks for walkers and pilgrims or designate dangerous places. They are particularly common in Europe, for example in Germany, Galicia, Ireland and the Alps. (en)
- La creu de terme o peiró és una creu monumental, habitualment de pedra, que s'ubicava prop de l'entrada de poblacions o monestirs o vora els camins. Acostuma a estar decorada amb temes de la Crucifixió o heràldics i s'alça sobre un pedestal o base poligonal amb graons. De creus se'n poden trobar de diverses tipologies; més o menys treballades, més o menys altes, etc. Però totes elles estan plenes de simbolisme, d'història i cultura que s'ha anat conservant als pobles de generació en generació. (ca)
- Een wegkruis of een veldkruis is een in katholieke streken veelvoorkomend gedenkteken op de kruising van wegen en straten. Het is een religieuze uiting die de voorbijganger eraan herinnert dat Christus aan het kruis is gestorven. Wegkruisen bestaan in houten, gietijzeren en stenen varianten. Ze werden geplaatst door rijke personen, vaak boeren, of door buurtverenigingen die hiervoor geld inzamelden. Als een wegkruis buiten de bebouwde kom geplaatst is, spreekt men van een veldkruis. (nl)
- Покло́нный крест — монументальное сооружение в виде креста. Имеют восьмиконечную или четырёхконечную форму. Иногда имеют «крышу» и прикреплённые иконы. Своей плоскостью такой крест ориентировался на восток, при этом приподнятый конец его перекладины должен был указывать на север. Часто при установке креста у его подножия делалось возвышение, символизировавшее Голгофу — место распятия Господа Иисуса Христа. Основанием подобного возвышения служили горсти земли, приносимые на место установки креста участниками этой христианской традиции. Возводятся на открытой часто возвышенной местности из камня или дерева и достигают высоты нескольких метров (4-12 м). Возле поклонных крестов обыкновенно совершаются молебны. Ставятся поклонные кресты по случаю избавления от напастей, на месте гибели христиан (ru)
- Krzyż przydrożny – niewielka budowla kultu religijnego w formie krucyfiksu lub krzyża różnego typu (krzyż łaciński, krzyż prawosławny, karawaka i inne) stawiana przy drogach, rozstajach dróg czy ich skrzyżowaniach. Krzyże wykonywane są z różnych surowców. Przykładem są krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy. Powstawały głównie w okresie od II poł. XIX do poł. XX w. (pl)
|