| dbo:abstract
|
- Litevské hnutí za přestavbu (litevsky Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, LPS) známé spíše jako Sąjūdis („hnutí“), je občanské hnutí vzniklé v roce 1988, které mělo nejprve za cíl dosáhnout skutečné autonomie Litvy v rámci Sovětského svazu a po zradikalizování začalo usilovat o plnou litevskou nezávislost. Tohoto cíle dosáhlo 11. března 1990, kdy z iniciativy především Vytautase Landsbergise Nejvyšší sovět Litevské sovětské socialistické republiky vyhlásil Zákon o obnovení nezávislého litevského státu. (Reálná nezávislost však byla dosažena až po 21. srpnu 1991.) (cs)
- Sąjūdis o Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (Moviment de Suport a les Reformes) fou un moviment polític i després partit polític de Lituània. (ca)
- Το Σαγιούντις (λιθουανικά για το Κίνημα, αρχικά γνωστό ως Κίνημα Μεταρρύθμισης της Λιθουανίας, λιθουανικά: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis) είναι η πολιτική οργάνωση, η οποία οδήγησε τον αγώνα για την λιθουανική ανεξαρτησία στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ιδρύθηκε στις 3 Ιουνίου 1988, και οδηγήθηκε από τον Βιτάουτας Λαντσμπέργκις. Ο στόχος του ήταν να ζητήσει την επαναφορά της ανεξαρτησίας για τη Λιθουανία. (el)
- Sąjūdis (litauisch Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, dt. ‚Reformbewegung Litauens‘) ist eine politische Organisation, die den friedlichen Kampf zur Wiedererlangung der staatlichen Unabhängigkeit Litauens Ende der 1980er und Anfang der 1990er Jahre anführte. Die Bewegung gründete sich am 3. Juni 1988 und wurde insbesondere von Vytautas Landsbergis geprägt. (de)
- La Reforma Movado de Litovio - litove Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis aŭ kutime simple mallonge Sąjūdis (do "la movado") estis politika organizo kiu gvidis la lukton pri ŝtata resendependiĝo de Litovio fine de la 1980-aj kaj komence de la 1990-aj jaroj. La organizo establiĝis la 3-an de junio 1988 kaj estis gvidita de Vytautas Landsbergis. (eo)
- Sąjūdis o Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (Movimiento Reformista Lituano) fue un movimiento político, posteriormente convertido en partido político de Lituania, que lideró la lucha por la independencia lituana tras la etapa soviética, a finales de los años 80 y principios de los 90 del siglo XX. Se establece el 3 de junio de 1988, con el liderazgo de Vytautas Landsbergis, que se convertiría asimismo en el primer presidente de la nueva república lituana. Aunque tuvo una preponderancia muy importante desde su fundación y triunfó, ya constituido como partido político, en las elecciones legislativas de la Unión Soviética de 1989 y en las elecciones al Soviet Supremo de la RSS de Lituania de febrero y marzo de 1990, su heterogeneidad (que incluía desde comunistas reformistas hasta nacionalistas conservadores) acabó pasándole factura una vez conseguido su principal objetivo, la independencia lituana. Pasó a la oposición en 1992 y en 1993 acabó disolviéndose para ser el germen de otros partidos políticos, como la Unión de la Patria-Conservadores Lituanos (Tevynes Sajunga). (es)
- Le Mouvement réformateur de Lituanie (en lituanien : Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, ou tout simplement Sąjūdis) est une organisation politique nationaliste qui a mené la lutte pour l'indépendance lituanienne à la fin des années 1980 et au début des années 1990. L'organisation a été créée le 3 juin 1988 et fut dirigée par Vytautas Landsbergis qui devint le premier président de la Lituanie. Son but était l'établissement de l'indépendance de la Lituanie. Sąjūdis signifie « unité » en lituanien. (fr)
- Sąjūdis (Lithuanian: [ˈsâːjuːdʲɪs], "Movement"), initially known as the Reform Movement of Lithuania (Lithuanian: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis), is the political organisation which led the struggle for Lithuanian independence in the late 1980s and early 1990s. It was established on 3 June 1988, and was led by Vytautas Landsbergis. Its goal was to seek the return of independent status for Lithuania. (en)
- Sąjūdis (termine che sta in lituano per: Movimento) è un'organizzazione politica lituana costituitasi nel 1988 con l'obiettivo di ottenere l'indipendenza del Paese dall'Unione Sovietica; fondata da Vytautas Landsbergis, si è successivamente trasformata in partito politico, assumendo la denominazione di Movimento Riformatore di Lituania (in lituano: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis). Dopo il raggiungimento dell'indipendenza, nel 1990, Landsbergis è divenuto Presidente della Repubblica. Nel 1993 la componente di destra del partito ha dato vita a Unione della Patria - Conservatori di Lituania. (it)
- 사유디스(리투아니아어: Sąjūdis, 리투아니아어로 "운동"이라는 뜻)는 1980년대 말 리투아니아에서 독립을 위해 활동하던 단체이다. 정식 명칭은 리투아니아 개혁 운동(리투아니아어: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis)이다. 1988년 6월 3일에 설립되었으며 비타우타스 란츠베르기스 교수를 중심으로 만들어졌다. 리투아니아가 소련으로부터 독립하는 과정에서 큰 기여를 한 단체로 여겨진다. (ko)
- Sąjūdis, właśc. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (pol. „Litewski Ruch na rzecz Przebudowy”) – litewska organizacja polityczna, założona na zjeździe 3 czerwca 1988 roku w siedzibie Litewskiej Akademii Nauk jako ugrupowanie popierające pieriestrojkę („przebudowę”), reformę społeczno-ekonomiczną zainicjowaną w Związku Radzieckim przez jego przywódcę, Michaiła Gorbaczowa. Na czele organizacji stał Vytautas Landsbergis. Skupiając litewską inteligencję, Sąjūdis od początku wysuwał postulaty odrodzenia narodowego, a następnie suwerenności Litwy (wówczas jednej z republik radzieckich). Zjazd założycielski Sąjūdisu odbył się w dniach 22–23 października 1988 roku. Podczas jego trwania uchwalono program i statut oraz wybrano władze. Ruch w swoim programie domagał się: suwerenności politycznej, gospodarczej i kulturalnej Litwy, zagwarantowania praw człowieka i obywatela, przeprowadzenia trójpodziału władz w państwie, pluralizmu partyjnego, stworzenia narodowego systemu oświaty, ochrony środowiska naturalnego, zniesienia monopolu państwa w dziedzinie kultury, zwrócenia Kościołowi katolickiemu jego majątku oraz rozszerzenia własności indywidualnej na środki produkcji. Do Sąjūdisu należało wielu wpływowych komunistów, których nowy przywódca Algirdas Brazauskas wystąpił z propozycją ustanowienia autonomii gospodarczej dla Litwy (nieformalna współpraca opozycja-komuniści we wspólnym celu). Ruch odniósł spektakularne zwycięstwo w wyborach do Rady Najwyższej Litewskiej SRR 24 lutego 1990 roku. Zdominowana przez Sąjūdis Rada 11 marca 1990 roku uchwaliła Akt Przywrócenia Państwa Litewskiego, czyli faktyczną deklarację niepodległości Litwy. W 1992 roku, po kolejnych wyborach, ruch przeszedł do opozycji wobec postkomunistycznej Litewskiej Demokratycznej Partii Pracy, która wygrała wybory. Od 1993 roku Sąjūdis ma charakter organizacji społecznej – został przekształcony w Związek Ojczyzny. (pl)
- サユディス（リトアニア語: Sąjūdis、言語発音: [ˈsâːjuːdʲɪs]）は、1980年代後半から、1990年代初めにかけて、当時ソビエト連邦の支配下にあったリトアニアの独立運動を指導した政治組織。1988年6月3日設立。ヴィータウタス・ランズベルギスが指導した。当初その目標は、リトアニアの自治を確立することにあったが、後に独立要求運動に発展する。 (ja)
- De ‘Vernieuwingsbeweging van Litouwen’ – in het Litouws Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, meestal kortweg Sąjūdis (‘de Beweging’) genoemd – is een politieke organisatie, die rond 1990 een belangrijke rol heeft gespeeld bij de vreedzame strijd voor herstel van de Litouwse onafhankelijkheid. De beweging werd gesticht op 3 juni 1988; de belangrijkste leider was Vytautas Landsbergis. (nl)
- Sąjūdis är en politisk rörelse i Litauen. Sąjūdis var Litauens stora folkrörelse för demokrati och självständighet under 1980-talet. (sv)
- Саюдіс (лит. Sąjūdis, тобто, зрушення, рух) — литовський громадсько-політичний рух, який наприкінці 1980-тих років визначав процес відновлення незалежності Литви. Лідер — Вітаутас Ландсберґіс. Початкова назва «Литовський рух за перебудову» (лит. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis), після — «Литовський рух» (лит. Lietuvos Sąjūdis). (uk)
- Са́юдис (лит. Sąjūdis, «Движение») — общественно-политическая организация Литвы, возглавившая в 1988—1990 годах процесс выхода (отделения) Литовской ССР из состава СССР и восстановления независимости Литовской Республики. Первоначальное название — «Литовское движение за перестройку» (лит. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis), впоследствии — Литовское Движение (лит. Lietuvos Sąjūdis). (ru)
- 萨尤季斯（立陶宛語：Sąjūdis，意为“运动”），初名立陶宛改革运动（立陶宛語：Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis），是20世纪80年代和90年代初领导立陶宛脱离苏联独立的政治组织，正式成立于1988年6月3日，领导人为维陶塔斯·兰茨贝吉斯。 1988年底，立陶宛民族主义组织“立陶宛改革运动”成立，掀起新的要求独立的浪潮。该组织首先提出了废除1939年的苏德条约问题，从根本上否定并入苏联的合法性。 1989年，萨尤季斯同爱沙尼亚和拉脱维亚的民族主义组织利用苏德条约签订50周年之际，高唱旧国歌、呼喊“打倒俄罗斯帝国”等口号。 1990年，萨尤季斯在（议会）选举中获胜，取得执政党的地位，新的苏维埃通过“关于回复独立的立陶宛国家”的协议，宣告国家独立，定国名为“立陶宛共和国”，并恢复1940年前的国旗。立陶宛是苏联15个加盟共和国中第一个宣布独立国家。 萨尤季斯的独立主张遭到反对脱离苏联的政治力量的激烈反对。为阻止立陶宛独立，苏联政府采取了一系列措施，并试图军事占领维尔纽斯。 1991年，立陶宛的各种矛盾日趋尖锐，社会动荡加剧。苏联八·一九事件后，苏联国务委员会于9月6日承认立陶宛独立，苏联随后解体。立陶宛正式获得独立地位。 1991年底，该党内部发生分裂，许多人转而参加民主工党（LDDP）、社会民主党或另组新党。1992年初，议会中支持萨尤季斯的代表由多数派转为少数派，萨尤季斯在10—11月的议会大选中败北，仅获19.8%的选票，得三十席。1993年5月改组为“祖国联盟”。1996年10—11月大选获胜后再度执政，兰兹贝吉斯任议会议长，瓦格诺柳斯任总理。2000年10月大选中惨败，仅取得九席。 後經多次合併後，現為祖國聯盟－立陶宛基督教民主黨。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Litevské hnutí za přestavbu (litevsky Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, LPS) známé spíše jako Sąjūdis („hnutí“), je občanské hnutí vzniklé v roce 1988, které mělo nejprve za cíl dosáhnout skutečné autonomie Litvy v rámci Sovětského svazu a po zradikalizování začalo usilovat o plnou litevskou nezávislost. Tohoto cíle dosáhlo 11. března 1990, kdy z iniciativy především Vytautase Landsbergise Nejvyšší sovět Litevské sovětské socialistické republiky vyhlásil Zákon o obnovení nezávislého litevského státu. (Reálná nezávislost však byla dosažena až po 21. srpnu 1991.) (cs)
- Sąjūdis o Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (Moviment de Suport a les Reformes) fou un moviment polític i després partit polític de Lituània. (ca)
- Το Σαγιούντις (λιθουανικά για το Κίνημα, αρχικά γνωστό ως Κίνημα Μεταρρύθμισης της Λιθουανίας, λιθουανικά: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis) είναι η πολιτική οργάνωση, η οποία οδήγησε τον αγώνα για την λιθουανική ανεξαρτησία στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ιδρύθηκε στις 3 Ιουνίου 1988, και οδηγήθηκε από τον Βιτάουτας Λαντσμπέργκις. Ο στόχος του ήταν να ζητήσει την επαναφορά της ανεξαρτησίας για τη Λιθουανία. (el)
- Sąjūdis (litauisch Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, dt. ‚Reformbewegung Litauens‘) ist eine politische Organisation, die den friedlichen Kampf zur Wiedererlangung der staatlichen Unabhängigkeit Litauens Ende der 1980er und Anfang der 1990er Jahre anführte. Die Bewegung gründete sich am 3. Juni 1988 und wurde insbesondere von Vytautas Landsbergis geprägt. (de)
- La Reforma Movado de Litovio - litove Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis aŭ kutime simple mallonge Sąjūdis (do "la movado") estis politika organizo kiu gvidis la lukton pri ŝtata resendependiĝo de Litovio fine de la 1980-aj kaj komence de la 1990-aj jaroj. La organizo establiĝis la 3-an de junio 1988 kaj estis gvidita de Vytautas Landsbergis. (eo)
- Le Mouvement réformateur de Lituanie (en lituanien : Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, ou tout simplement Sąjūdis) est une organisation politique nationaliste qui a mené la lutte pour l'indépendance lituanienne à la fin des années 1980 et au début des années 1990. L'organisation a été créée le 3 juin 1988 et fut dirigée par Vytautas Landsbergis qui devint le premier président de la Lituanie. Son but était l'établissement de l'indépendance de la Lituanie. Sąjūdis signifie « unité » en lituanien. (fr)
- Sąjūdis (Lithuanian: [ˈsâːjuːdʲɪs], "Movement"), initially known as the Reform Movement of Lithuania (Lithuanian: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis), is the political organisation which led the struggle for Lithuanian independence in the late 1980s and early 1990s. It was established on 3 June 1988, and was led by Vytautas Landsbergis. Its goal was to seek the return of independent status for Lithuania. (en)
- Sąjūdis (termine che sta in lituano per: Movimento) è un'organizzazione politica lituana costituitasi nel 1988 con l'obiettivo di ottenere l'indipendenza del Paese dall'Unione Sovietica; fondata da Vytautas Landsbergis, si è successivamente trasformata in partito politico, assumendo la denominazione di Movimento Riformatore di Lituania (in lituano: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis). Dopo il raggiungimento dell'indipendenza, nel 1990, Landsbergis è divenuto Presidente della Repubblica. Nel 1993 la componente di destra del partito ha dato vita a Unione della Patria - Conservatori di Lituania. (it)
- 사유디스(리투아니아어: Sąjūdis, 리투아니아어로 "운동"이라는 뜻)는 1980년대 말 리투아니아에서 독립을 위해 활동하던 단체이다. 정식 명칭은 리투아니아 개혁 운동(리투아니아어: Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis)이다. 1988년 6월 3일에 설립되었으며 비타우타스 란츠베르기스 교수를 중심으로 만들어졌다. 리투아니아가 소련으로부터 독립하는 과정에서 큰 기여를 한 단체로 여겨진다. (ko)
- サユディス（リトアニア語: Sąjūdis、言語発音: [ˈsâːjuːdʲɪs]）は、1980年代後半から、1990年代初めにかけて、当時ソビエト連邦の支配下にあったリトアニアの独立運動を指導した政治組織。1988年6月3日設立。ヴィータウタス・ランズベルギスが指導した。当初その目標は、リトアニアの自治を確立することにあったが、後に独立要求運動に発展する。 (ja)
- De ‘Vernieuwingsbeweging van Litouwen’ – in het Litouws Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis, meestal kortweg Sąjūdis (‘de Beweging’) genoemd – is een politieke organisatie, die rond 1990 een belangrijke rol heeft gespeeld bij de vreedzame strijd voor herstel van de Litouwse onafhankelijkheid. De beweging werd gesticht op 3 juni 1988; de belangrijkste leider was Vytautas Landsbergis. (nl)
- Sąjūdis är en politisk rörelse i Litauen. Sąjūdis var Litauens stora folkrörelse för demokrati och självständighet under 1980-talet. (sv)
- Саюдіс (лит. Sąjūdis, тобто, зрушення, рух) — литовський громадсько-політичний рух, який наприкінці 1980-тих років визначав процес відновлення незалежності Литви. Лідер — Вітаутас Ландсберґіс. Початкова назва «Литовський рух за перебудову» (лит. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis), після — «Литовський рух» (лит. Lietuvos Sąjūdis). (uk)
- Са́юдис (лит. Sąjūdis, «Движение») — общественно-политическая организация Литвы, возглавившая в 1988—1990 годах процесс выхода (отделения) Литовской ССР из состава СССР и восстановления независимости Литовской Республики. Первоначальное название — «Литовское движение за перестройку» (лит. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis), впоследствии — Литовское Движение (лит. Lietuvos Sąjūdis). (ru)
- Sąjūdis o Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (Movimiento Reformista Lituano) fue un movimiento político, posteriormente convertido en partido político de Lituania, que lideró la lucha por la independencia lituana tras la etapa soviética, a finales de los años 80 y principios de los 90 del siglo XX. Se establece el 3 de junio de 1988, con el liderazgo de Vytautas Landsbergis, que se convertiría asimismo en el primer presidente de la nueva república lituana. (es)
- Sąjūdis, właśc. Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis (pol. „Litewski Ruch na rzecz Przebudowy”) – litewska organizacja polityczna, założona na zjeździe 3 czerwca 1988 roku w siedzibie Litewskiej Akademii Nauk jako ugrupowanie popierające pieriestrojkę („przebudowę”), reformę społeczno-ekonomiczną zainicjowaną w Związku Radzieckim przez jego przywódcę, Michaiła Gorbaczowa. Na czele organizacji stał Vytautas Landsbergis. Skupiając litewską inteligencję, Sąjūdis od początku wysuwał postulaty odrodzenia narodowego, a następnie suwerenności Litwy (wówczas jednej z republik radzieckich). Zjazd założycielski Sąjūdisu odbył się w dniach 22–23 października 1988 roku. Podczas jego trwania uchwalono program i statut oraz wybrano władze. Ruch w swoim programie domagał się: suwerenności politycznej, gospodar (pl)
- 萨尤季斯（立陶宛語：Sąjūdis，意为“运动”），初名立陶宛改革运动（立陶宛語：Lietuvos Persitvarkymo Sąjūdis），是20世纪80年代和90年代初领导立陶宛脱离苏联独立的政治组织，正式成立于1988年6月3日，领导人为维陶塔斯·兰茨贝吉斯。 1988年底，立陶宛民族主义组织“立陶宛改革运动”成立，掀起新的要求独立的浪潮。该组织首先提出了废除1939年的苏德条约问题，从根本上否定并入苏联的合法性。 1989年，萨尤季斯同爱沙尼亚和拉脱维亚的民族主义组织利用苏德条约签订50周年之际，高唱旧国歌、呼喊“打倒俄罗斯帝国”等口号。 1990年，萨尤季斯在（议会）选举中获胜，取得执政党的地位，新的苏维埃通过“关于回复独立的立陶宛国家”的协议，宣告国家独立，定国名为“立陶宛共和国”，并恢复1940年前的国旗。立陶宛是苏联15个加盟共和国中第一个宣布独立国家。 萨尤季斯的独立主张遭到反对脱离苏联的政治力量的激烈反对。为阻止立陶宛独立，苏联政府采取了一系列措施，并试图军事占领维尔纽斯。 1991年，立陶宛的各种矛盾日趋尖锐，社会动荡加剧。苏联八·一九事件后，苏联国务委员会于9月6日承认立陶宛独立，苏联随后解体。立陶宛正式获得独立地位。 後經多次合併後，現為祖國聯盟－立陶宛基督教民主黨。 (zh)
|