| dbo:abstract
|
- Stefan Chmielecki (died 1630) was a Polish noble of and voivode of Kiev (1629–1630). He was married to Teofila Chmielecka. He used Chmielecki's family crest: Bończa coat of arms (en)
- ステーファン・フメレーツィクィイ（ウクライナ語: Стефан Хмелецький、1595年 (?) - 1630年2月20日）は、ポーランド・リトアニア共和国の軍人。ポーランド王国紅ルーシ地方出身のルーシ系ポーランド貴族で、ロシア人とタタール人との多数の戦いにおいて手柄を立て、貧しい召使からポーランド王国キエフ県知事（1630年）まで出世した。 ポーランド大ヘトマンのスタニスワフ・ジュウキェフスキの愛弟子であった。ウクライナを外敵から守り、オスマン帝国によるヨーロッパへの侵略を防ぐために、貴族・コサック合体論を唱えた。当時の多くの軍人がフメレーツィクィイの生き方と出世に憧れ、フメレーツィクィイは後世のウクライナやポーランドの軍歌・民謡に歌われるほどの人物となった。 (ja)
- Stefan Chmielecki herbu Bończa (ur. ok. 1580, zm. 20 lutego 1630) – wojewoda kijowski od 1629, strażnik wielki koronny, starosta owrucki i taborowski. Jego żoną była Teofila Chmielecka. Wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1609-1618. W 1612 przystąpił do zawiązanej w okupowanej przez polskie wojska Moskwie , powołanej w celu wymuszenia zapłaty zaległych żołdów. Po zakończeniu wojny przeszedł na służbę u Ostrogskich. W 1616 wspierał pretendenta do tronu siedmiogrodzkiego przeciwko Gáborowi Bethlenowi. W 1620 wziął udział w wyprawie cecorskiej hetmana Żółkiewskiego. 19 września brał udział w bitwie z wojskami Skinder Baszy pod Cecorą. Podczas nocnej paniki w obozie armii koronnej z 20 na 21 września wycofał się wraz ze swoim oddziałem za Prut i powrócił do kraju. W 1621 wstąpił na służbę Tomasza Zamoyskiego, zostając dowódcą jego oddziałów, strzegących pogranicza z Turcją. W czasie bitwy pod Martynowem z Tatarami w 1624, dowodził lekką jazdą na prawym skrzydle polskim. Jego udany manewr, odcinający wojskom tatarskim drogę odwrotu, niemało przyczynił się do polskiego zwycięstwa. W dowód uznania król Polski Zygmunt III Waza mianował go chorążym bracławskim, a hetman polny koronny Stanisław Koniecpolski uczynił go regimentarzem wojsk ukrainnych. 9 października 1626 na czele nielicznych chorągwi kwarcianych i 6000 kozaków zaporoskich hetmana Michała Doroszenki, zniósł kosz tatarski w bitwie pod Białą Cerkwią. Do niewoli dostało się wówczas 1200 Tatarów w tym ok. 40 murzów. Nauczył się Chmielecki wszystkich sposobów tatarskich, po tatarsku walczył z niemi, nie dawał im do Polski wkraczać, w stepach ich gonił. Latał jak wicher, po tatarsku się nosił, rzéki wpław przepływał, był postrachem Tatarów. W Białéjcerkwi z ogromną ich siłą się mierzył wytrzymał ich napaść, potem stanowczo rozgromił i zniósł. 40.000 tatarów wówczas na placu legło; wielu było rannych. Po zwycięstwie kilka dni uciekających Chmielecki gonił. Odbył dały jasyr; siebie i Białącerkiew wsławił. To zwycięstwo było pamiętném w całej Rusi Polskiéj. Spokojnie mieszkać mogli w domach Polacy, byli zasłonieni szablą Chmieleckiego. Ile serc rozradowało się oswobodzeniem braci, których do 10.000 ojczyźnie i rodzinom powrócił. Drabinnémi wozami zwożono malutkie dziatki i odwożono je do Lwowa. Niektóre poznali rodzice, inne niepoznane, przyjęte zostały przez obce rodziny. Uroczystość była rzewna, do łez przejmujące, gdy ujrzano dziatki zebrane we Lwowie. 9 października 1629, posiłkowany przez kozaków hetmana Hryćka Czarnego rozbił czambuł tatarski Kantymira Murzy nad Gniłą Lipą, biorąc 2000 jeńców. Był jednym z najzdolniejszych dowódców wojskowych Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wielbiony przez współczesnych, był bohaterem wielu pieśni sławiących jego czyny militarne. Jako jeden z nielicznych dowódców w ówczesnej Europie potrafił skutecznie niszczyć zagony tatarskie. Fabian Birkowski poświęcił mu dzieło Stefan Chmielecki albo nagrobek. Szymon Starowolski w swym dziele Sarmatiae Bellatores tak o nim pisał: Odniósł znakomite zwycięstwo z kilkoma tysiącami swoich nad ogromną ćmą barbarzyńców pod Białą Cerkwią. Męstwem swoim i sławą nazwiska napełnił całe Królestwo. Niestety jednak los niestały i igrający z ludźmi u progu sławy i zaszczytów przedwcześnie go zgasił, gdy miał wejść do prześwietnego senatu Korony Polskiej z tytułem wojewody kijowskiego. Przeżył zaledwie 50 lat, zmarł z wielką szkodą dla Rzeczypospolitej w 1630 roku. Jeżeli kochasz Ojczyznę i cnotę, Przechodniu, nie zazdrość mu, proszę i nie mąć spoczynku tego dzielnego wojownika. Szymon Starowolski, Sarmatiae Bellatores, 1631(pol. Wojownicy sarmaccy, czyli pochwały mężów słynących męstwem wojennym w pamięci naszej lub naszych pradziadów) (pl)
- Сте́фан Хмеле́цкий (укр. Стефан Хмелецький, польск. Stefan Chmielecki; ок. 1580 — 20 февраля 1630, Новый Меджибож, Речь Посполитая) — военный деятель Речи Посполитой из рода герба «Боньча», староста овруцкий и таборовский. В 1630 году — воевода киевский. Хмелецкий принимал участие в русско-польской войне 1605—1618 годов и польско-турецкой войне 1620—1621 годов, а также был одним из польских лидеров в борьбе Речи Посполитой с крымскими татарами в 1620-х годах. Участвовал в битвах под Мартыновым и под Белой Церковью. (ru)
- Стефан Хмелецький гербу Бонча (пол. Stefan Chmielecki, 1595 (?) — 20 лютого 1630, Новий Меджибіж) — державний і військовий діяч Речі Посполитої. Староста овруцький і таборівський, хорунжий брацлавський, воєвода київський (1630). З 1626 року керував обороною України від татарських наїздів. Перемагав їх у битвах під Мартиновом (1624) і Білою Церквою (1626). Учень гетьмана Станіслава Жолкевського. Виступав за тісний союз між шляхтою і козацтвом. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Stefan Chmielecki (died 1630) was a Polish noble of and voivode of Kiev (1629–1630). He was married to Teofila Chmielecka. He used Chmielecki's family crest: Bończa coat of arms (en)
- ステーファン・フメレーツィクィイ（ウクライナ語: Стефан Хмелецький、1595年 (?) - 1630年2月20日）は、ポーランド・リトアニア共和国の軍人。ポーランド王国紅ルーシ地方出身のルーシ系ポーランド貴族で、ロシア人とタタール人との多数の戦いにおいて手柄を立て、貧しい召使からポーランド王国キエフ県知事（1630年）まで出世した。 ポーランド大ヘトマンのスタニスワフ・ジュウキェフスキの愛弟子であった。ウクライナを外敵から守り、オスマン帝国によるヨーロッパへの侵略を防ぐために、貴族・コサック合体論を唱えた。当時の多くの軍人がフメレーツィクィイの生き方と出世に憧れ、フメレーツィクィイは後世のウクライナやポーランドの軍歌・民謡に歌われるほどの人物となった。 (ja)
- Сте́фан Хмеле́цкий (укр. Стефан Хмелецький, польск. Stefan Chmielecki; ок. 1580 — 20 февраля 1630, Новый Меджибож, Речь Посполитая) — военный деятель Речи Посполитой из рода герба «Боньча», староста овруцкий и таборовский. В 1630 году — воевода киевский. Хмелецкий принимал участие в русско-польской войне 1605—1618 годов и польско-турецкой войне 1620—1621 годов, а также был одним из польских лидеров в борьбе Речи Посполитой с крымскими татарами в 1620-х годах. Участвовал в битвах под Мартыновым и под Белой Церковью. (ru)
- Стефан Хмелецький гербу Бонча (пол. Stefan Chmielecki, 1595 (?) — 20 лютого 1630, Новий Меджибіж) — державний і військовий діяч Речі Посполитої. Староста овруцький і таборівський, хорунжий брацлавський, воєвода київський (1630). З 1626 року керував обороною України від татарських наїздів. Перемагав їх у битвах під Мартиновом (1624) і Білою Церквою (1626). Учень гетьмана Станіслава Жолкевського. Виступав за тісний союз між шляхтою і козацтвом. (uk)
- Stefan Chmielecki herbu Bończa (ur. ok. 1580, zm. 20 lutego 1630) – wojewoda kijowski od 1629, strażnik wielki koronny, starosta owrucki i taborowski. Jego żoną była Teofila Chmielecka. Wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1609-1618. W 1612 przystąpił do zawiązanej w okupowanej przez polskie wojska Moskwie , powołanej w celu wymuszenia zapłaty zaległych żołdów. Po zakończeniu wojny przeszedł na służbę u Ostrogskich. W 1616 wspierał pretendenta do tronu siedmiogrodzkiego przeciwko Gáborowi Bethlenowi. (pl)
|