| dbo:abstract
|
- Jalal-ad-Din Firuz-Xah Khaljí fou el fundador de la dinastia khalji de Delhi. Era fill de Yughrush i estava al servei del sultà Giyath al-Din Balban Ulugh Khan (1266-1287/1288) que el va enviar (1280) amb el seu fill Nasir al-Din Bughra (governador de Bengala 1282-1291) per combatre la rebel·lió de Mughis al-Din Toghril al que va derrotar el 1281. El 1289 Bughra el va assignar al servei del seu propi fill Muizz al-Din Kaykubad ibn Bugra Khan (1287/1288-1290) que havia arribat al tron de Delhi. Kaykubad el va nomenar governador de Samana i després de Baran i finalment fou cridat a Delhi per exercir com a arid-i mamalik amb el títol de Shaista Khan. El 1290 Kaykubad es va posar malalt i va patir paràlisi suposadament a causa dels excessos, i els amirs van proclamar sultà al seu fill Shams al-Din Kayumarth o Gayumarth, un menor d'edat (3 anys); però al cap de poc Firuz Khalji va fer assassinar els seus rivals a la cort, Kachan i Surkha, i va fer tancar al jove sultà, prenent possessió de la ciutat de Delhi, i uns dies després (13 de juny de 1290) es va fer proclamar sultà obrint al dinastia khalji. Kaykubad fou assassinat per un amir al que el sultà havia fet matar el pare. En general els khaljis no eren vistos com a turcs i hi va haver una certa oposició a la nova dinastia. Djalal al-Din es va instal·lar al palau de Kilukheri reanomenat Shahr-i Naw (Vila Nova). Entre els nomenaments que va fer hi havia el d'un nebot de Balban, Malik Chajju Kishli Khan, que va rebre l'ikta (feu) de , el qual el 1292 es va revoltar i es va dirigir cap a Delhi; Djalal al-Din Firuz va deixar a la ciutat al seu fill Khan Khanan, el més gran dels seus fills, i es va dirigir a Badaun (Badayun), i la seva avantguarda dirigida pel seu fill petit Arkali Khan, va creuar el Ganges, va sorprendre els rebels i els va derrotar; Kishli va fugir i es va refugiar amb un cap hindú (mukaddam) que el va entregar a Firuz; el sultà el va tractar bé i el va enviar a Multan el govern del qual havia donar a Arkali. També va tenir un comportament suau amb els rebels reconvertits a bandits (thags) que foren deportats a Bengala. En canvi va permetre que el seu fill Arkali matés al dervix Sidi Muwallih, molt popular i del que existia el temor que no volgués assolir el tron. Després d'això va intentar una expedició contra que finalment va abandonar; un net d'Hulegu va envair territori del sultanat però Firuz el va anar a combatre i el va derrotar prop de Sunam, obligant-lo a retirar-se (1292). Uns tres mil mongols es van convertir a l'islam i van restar a l'Índia. El mateix 1292 Firuz va enviar a Malwa al seu nebot (i gendre) Ali Garshasp (després Ala al-Din Muhammad Shah I Khalji) que va capturar i va fer un botí considerable amb el que va tornar a Delhi rebent Oudh en ikta (ja era feudatari de Kara Maikpur). El 1294 Ali Garshasp va anar a conquerir Deogir (Devagiri), capital del raja yadava Rama Chandra; amb uns set mil soldats es va dirigir a Ellichpur (al Berar) on va fer creure que era un noble descontent que anava al sud a posar-se al servei de Rajamundri al sud de Telingana. Així va sorprendre al raja yadava al que va derrotar en una batalla prop de la ciutat de Deogiri; Rama Chandra es va refugiar a la fortalesa; Ali va derrotar tanmateix al fill gran del raja Shankar (Singhanader o Sankhder segons altres fonts) que va haver de demanar la pau i cedir la província d'Ellichpur i pagar un tribut en or, plata, joies, cavalls i elefants. Llavors va tornar a Kara Manikpur. Firuz va deixar passar que havia fet l'atac a Deogiri sense el seu permís. Suposadament penedit per haver actuat sense ordes del sultà, va aconseguir que Firuz el visités a Kara Manikpur i el perdonés formalment; quan Firuz era prop de Kara Manikpur va trobar acampat a la riba del Ganges al seu nebot que l'esperava; en el moment de la trobada, quan s'anaven a saludar, Ala al-Din el va assassinar i es va proclamar immediatament sultà (19 de juliol de 1296) dirigint-se tot seguit a Delhi. (ca)
- السلطان جلال الدين فيروز شاه (توفي 4 رمضان 694 هـ/18 يوليو 1295 م) هو أول سلطان خلجي، أطاح بنظام الحكم في مدينة دلهي التي كان يحكمها كيقباذ حفيد غياث الدين بلبن، وكان كيقباد شابا لاهيا منصرفا عن إدارة الدولة. أعلن فيروز نفسه سلطانا، ولقب نفسه بجلال الدين، وذلك في الثاني من جمادى الآخرة 689 هـ/ 13 يونيو 1290 م وكان عمره في ذاك الوقت يقارب السبعين عاما. بني عاصمة له على بعد أميال من دلهي وسماها . استطاع السلطان جلال الدين أن يجذب القلوب التي كانت نافرة منه بعد اجتياح قواته مدينة دلهي وقتلها كيقباد وعفا عن بعض الثائرين عليه، وفكَّ أغلالهم، وأجلسهم بمجلسه، وقال لهم: «كنتم زملائي، وقد جعلني الله ملكا؛ فأنا أشكر الله على نعمته، ولا أنسى الماضي، وأنتم بوفائكم لأميركم من "آل بلبن" قد قمتم بواجبكم، ولا يمكن أن أحاسبكم على هذا الوفاء». نجح السلطان في رد غارات المغول حين عاودوا هجومهم على الهند، في مئة ألف من الجند، وأسر منهم ألوفا، وأنزلهم بضواحي دلهي، ثم خرج في سنة 694 هـ/1294 م لفتح الدكن، وتمكن من التغلب على إمارة الهندية، ودخل الدكن؛ فكان أول من دخلها من سلاطين المسلمين. وكان من إفراط السلطان في حسن الظن بمن حوله أن استطاع ابن أخيه، وزوج ابنته، علاء الدين محمد أن يستدرجه إلى مقامه في ؛ بدعوى مشاهدة بعض الغنائم الثمينة التي أتى بها من الدكن، ودبر له من قتله قبل أن يلتقيا في 4 رمضان 694 هـ/18 يوليو 1296 م. (ar)
- Jalal ud din Firoz Khalji (Urdu جلال الدین فیروز خلجی, auch Jalal ud din Firoz Khilji; † 20. Juli 1296) aus dem türkisch- bzw. turkmenischstämmigen Khalji-Stamm war der Begründer der Khalji-Dynastie des Sultanats von Delhi. Er regierte von 1290 bis 1296 von Kilughari aus, einer Vorstadt von Delhi. (de)
- Ĝalal-ud-din Ĥalĝi (r. 1290-1296; m. 19-a de julio 1296) estis la fondinto kaj unua Sultano de la Ĥalĝia dinastio kiu regis en la Delhia Sultanlando de 1290 ĝis 1320. Origine nomita Firuz, Ĝalal-ud-din startigis sian karieron kiel oficiro de la Mamluka dinastio, kaj elstariĝis al grava posteno dum la regado de la sultano Muizzuddin Kaikabad. Post Kaikabad paraliziĝis, grupo de nobeloj nomumis lian infanan filon Ŝamsuddin Kaĝumars kiel la nova sultano, kaj klopodis mortigi Ĝalal-ud-din. Anstatataŭe, Ĝalal-ud-din mortigis ilin, kaj iĝis la regento. Kelkajn monatojn poste, li elpostenigis Kaĝumars, kaj iĝis la nova sultano. Kiel sultano, li forpelis mongolan invadon, kaj permesis al multaj Mongoloj setliĝi en Hindio post konvertiĝo al Islamo. Li konkeris Mandaŭaron kaj Ĉain el la Ĉahamana reĝo Hammira, kvankam li ne kapablis konkeri la Ĉahamanan ĉefurbon Ranthambore. Dum sia regado, lia nevo Ali Gurŝasp rabadis Bilsa en 1293 kaj Devagiri en 1296. Ĝalal-ud-din, kiu estis ĉirkaŭ 70-jaraĝa okaze de sia surtroniĝo, estis fama kiel mild-maniera, humila kaj afabla monarko kun la ĝenerala publiko. Dum la unua jaro de sia reĝado, li regis el Kiloĥri por eviti kverelojn kun la malnovaj Tjurkaj nobeloj de la imperia ĉefurbo Delhio. Kelkaj nobeloj konsideris lin malforta reganto, kaj malsukcese klopodis eltronigi lin kelkajn fojojn. Li ordonis nefortajn punojn al la ribeluloj, escepte al la derviŝo Sidi Maula, kiu estis ekzekutita pro akuzo konspiri por eltronigi lin. Ĝalal-ud-din estis finfine murdita de sia nevo Ali Gurŝasp, kiu poste altroniĝis kiel Alauddin Ĥalĝi. (eo)
- Jalal-ud-din Khalji, also known as Firuz-Al-Din Khalji or Jalaluddin Khilji (c. 1220 – 19 July 1296, r. 1290–1296) (Persian: جلالالدین خلجی) was the founder and first Sultan of the Khalji dynasty that ruled the Delhi Sultanate from 1290 to 1320. Originally named Firuz, Jalal-ud-din started his career as an officer of the Mamluk dynasty, and rose to an important position under Sultan Muizzuddin Qaiqabad. After Qaiqabad was paralyzed, a group of nobles appointed his infant son Shamsuddin Kayumars as the new Sultan, and tried to kill Jalal-ud-din. Instead, Jalal-ud-din had them killed, and became the regent. A few months later, he deposed Kayumars, and became the new Sultan. As a Sultan, he repulsed a Mongol invasion, and allowed many Mongols to settle in India after their conversion to Islam. He captured Mandawar and Jhain from the Chahamana king Hammira, although he was unable to capture the Chahamana capital Ranthambore. During his reign, his nephew Ali Gurshasp raided Bhilsa in 1293 and Devagiri in 1296. Jalal-ud-din, who was around 70 years old at the time of his ascension, was known as a mild-mannered, humble and kind monarch to the general public. During the first year of his reign, he ruled from Kilokhri to avoid confrontations with the old Turkic nobles of the imperial capital Delhi. Several nobles considered him as a weak ruler, and unsuccessfully attempted to overthrow him at different times. He meted out lenient punishments to the rebels, except in case of a dervish Sidi Maula, who was executed for allegedly conspiring to dethrone him. Jalal-ud-din was ultimately assassinated by his nephew Ali Gurshasp, who subsequently ascended the throne as Alauddin Khalji. (en)
- Jalâl ud-Dîn Fîrûz II ñ Khaljî, (persan : جلال الدین فیروز خلجی) est un sultan de Delhi du 13 juin 1290 à sa mort le 19 juillet 1296, fondateur de la dynastie des Khaljî. Khalji Firuz II Shah est un officier de Balbân, attaché à la défense de la frontière du nord-ouest face aux invasions mongoles. Il devient gouverneur sous le règne de Muizz ud-Dîn Kaiqûbâd puis ministre militaire. Il organise une conspiration contre le sultan Kaiqûbâd et son ministre Nizam-ud-din, qui parvient à capturer puis à assassiner le sultan. Il prend le pouvoir à Delhi et se fait proclamer sultan sous le nom de Jalâl ud-Dîn Fîrûz II Shah à l'âge de soixante-dix ans. Il doit d’abord affronter l’opposition des Ilbarîdes qui ont rallié les rajahs hindous, en particulier la révolte de Malik Chhajju, un neveu de Balbân qui revendique le trône. Victorieux, il les traite avec magnanimité. En 1292, le neveu du sultan Alâ ud-Dîn Khaljî repousse un raid de 150 000 Mongols. Trois mille d'entre eux se convertissent à l'Islam et restent en Inde.Alâ ud-Dîn, nommé gouverneur de Kara, dirige une expédition dans le Mâlwa et prend . En 1294, sans l'autorisation de son oncle, il organise un raid de pillage très fructueux contre le roi de Devagri, le Yâdava Ramachandradeva, à l’ouest du Dekkan. Le 19 juillet 1296, l'ambitieux Alâ ud-Dîn Khaljî fait assassiner son oncle et se fait proclamer sultan à sa place. (fr)
- Jalaluddin Firuz Khalji (Perzisch: جلال الدین فیروز خلجی; gestorven , 20 juli 1296) was van 1290 tot en met 1296 sultan van Delhi. Hij was de stichter van de Khaljidynastie van Delhi. Toen sultan Muizuddin Qaiqabad in 1290 verlamd raakte werd zijn driejarige zoontje op de troon gezet. Jalaluddin Firuz Khalji, wiens oorspronkelijke naam Malik Firuz luidde, werd aangesteld als regent. Khalji liet Kayumars echter gevangennemen om zichzelf daarna uit te roepen als sultan. Hij werd op 13 juli 1290 gekroond. Tijdens zijn regering vielen de Mongolen van het Khanaat van Chagatai India binnen. Jalaluddin Firuz Khalji was in staat het gevaar met een combinatie van militaire overwinningen en slimme diplomatie te doen keren. Een aantal jaren later, tijdens de regering van Alauddin Khalji, zouden de Mongolen opnieuw India binnenvallen. Alauddin Khalji was een neef van Jalaluddin Khalji, die door zijn oom op veroveringstocht naar de Dekan in centraal India werd gestuurd. Toen Alauddin Kalji's leger beladen met buit terugkeerde, maakte de sultan de vergissing zijn neef tegemoet te reizen. Alauddin Khalji maakte van de gelegenheid gebruik om zijn oom te vermoorden en zichzelf tot sultan uit te roepen. (nl)
- ジャラールッディーン・ハルジー（? - 1296年7月20日、在位：1290年6月13日 - 1296年7月20日）は、インド北部を支配したデリー・スルタン朝の一つであるハルジー朝の創始者である。ジャラールッディーン・フィーローズ・シャーとしても知られる。 (ja)
- Jalāl al-Dīn Khaljī (lingua urdu جلال الدین خلجی; ... – ...; fl. XIII-XIV secolo) fu il fondatore e il primo Sultano della dinastia Khaljī, che governò il Sultanato di Delhi dal 1290 al 1320. Estensione del Sultanato di Delhi tra il 1290 e il 1320. Originariamente chiamato Fīrūz, Jalāl al-Dīn cominciò la sua carriera come ufficiale della dinastia mamelucca di Delhi, e guadagnò una posizione di assoluto rilievo sotto il Sultano Muʿizz al-Dīn Kayqubād. Dopo che questi rimase paralizzato, un gruppo di nobili acclamò nuovo Sultano il suo figliolo neonato, Shams al-Dīn Kayumarth, e provò a uccidere Jalāl al-Dīn. Tuttavia fu questi a uccidere i congiurati, e divenne Reggente. Pochi mesi dopo, egli depose Kayumarth e divenne il nuovo Sultano. Come Sultano, respinse l'invasione mongola dell'India, e consentì a numerosi Mongoli d'insediarsi in India dopo la loro conversione all'Islam. Assoggettò Mandawar (Rajasthan e , strappandole al re dei di , sebbene non fosse in grado di conquistare la capitale dei Chahamana di Ranthambore. Durante il suo regno, suo nipote ʿAlī Gurshasp razziò nel 1293 e nel 1296 . Jalāl al-Dīn aveva circa 70 anni al momento dell'ascesa al trono, era conosciuto tra i suoi sudditi per la sua bonarietà, la sua sostanziale modestia e la sua gentilezza. Durante il primo anno del suo governo governò da Kilokhri per evitare contrasti coi vecchi nobili turchi della corte sultanale di Delhi. Vari nobili lo consideravano un debole e tentarono senza successo di rovesciarlo in varie occasioni. Irrigò pene indulgenti ai ribelli, salvo nel caso di un derviscio, Sīdī Mawla, che fu giustiziato sotto l'accusa di aver complottato per rovesciare il suo regno. Jalāl al-Dīn fu infine assassinato da suo nipote ʿAlī Gurshasp, che quindi ascese al trono col nome di ʿAlāʾ al-Dīn Khaljī. (it)
- Джалал ад-Дин Хильджи (урду جلال الدین خلجی) (ок. 1220 — 19 июля 1296) — основатель и первый султан династии Хильджи (13 июня 1290 — 19 июля 1296), которая правила в Делийском султанате с 1290 по 1320 год. Первоначально названный Фируз, Джалал ад-Дин начал свою карьеру в качестве офицера династии мамлюков и поднялся на важную должность при султане Муизз ад-дин Кай-Кубаде. После того как Кай-Кубад был парализован, группа знати назначила новым султаном его малолетнего сына Шамс ад-дин Кайумарса и попыталась убить Джалал ад-Дина. Вместо этого Джалал ад-Дин приказал убить их и стал регентом. Через несколько месяцев он сверг Кайумарса и стал новым султаном. Будучи султаном, он отразил монгольское нашествие и позволил многим монголам поселиться в Индии после их обращения в ислам. Он захватил Мандавар и Джайн у царя Чахаманы Хаммиры, хотя ему и не удалось захватить столицу Чахаманы . Во время своего правления его племянник Али Гуршасп совершил и . Джалал ад-Дину было около 70 лет во время его вступления на трон. В первый год своего правления он правил из Килохри, чтобы избежать столкновений с древнетюркской знатью в столице Дели. Некоторые дворяне считали его слабым правителем и в разное время безуспешно пытались свергнуть. Он назначил мятежникам мягкие наказания, за исключением случая с дервишем Сиди Маулой, который был казнен за якобы имевший место заговор с целью его свержения. В конечном счете Джалал ад-Дин был убит своим племянником Али Гуршаспом, который впоследствии взошел на трон как Ала ад-дин Хильджи. (ru)
- Джалал-уд-дін Фіруз Хілджі (*д/н —20 липня 1296) — 1-й делійський султан з династії Хілджі у 1290–1296 роках. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Jalal ud din Firoz Khalji (Urdu جلال الدین فیروز خلجی, auch Jalal ud din Firoz Khilji; † 20. Juli 1296) aus dem türkisch- bzw. turkmenischstämmigen Khalji-Stamm war der Begründer der Khalji-Dynastie des Sultanats von Delhi. Er regierte von 1290 bis 1296 von Kilughari aus, einer Vorstadt von Delhi. (de)
- ジャラールッディーン・ハルジー（? - 1296年7月20日、在位：1290年6月13日 - 1296年7月20日）は、インド北部を支配したデリー・スルタン朝の一つであるハルジー朝の創始者である。ジャラールッディーン・フィーローズ・シャーとしても知られる。 (ja)
- Джалал-уд-дін Фіруз Хілджі (*д/н —20 липня 1296) — 1-й делійський султан з династії Хілджі у 1290–1296 роках. (uk)
- السلطان جلال الدين فيروز شاه (توفي 4 رمضان 694 هـ/18 يوليو 1295 م) هو أول سلطان خلجي، أطاح بنظام الحكم في مدينة دلهي التي كان يحكمها كيقباذ حفيد غياث الدين بلبن، وكان كيقباد شابا لاهيا منصرفا عن إدارة الدولة. أعلن فيروز نفسه سلطانا، ولقب نفسه بجلال الدين، وذلك في الثاني من جمادى الآخرة 689 هـ/ 13 يونيو 1290 م وكان عمره في ذاك الوقت يقارب السبعين عاما. بني عاصمة له على بعد أميال من دلهي وسماها . (ar)
- Jalal-ad-Din Firuz-Xah Khaljí fou el fundador de la dinastia khalji de Delhi. Era fill de Yughrush i estava al servei del sultà Giyath al-Din Balban Ulugh Khan (1266-1287/1288) que el va enviar (1280) amb el seu fill Nasir al-Din Bughra (governador de Bengala 1282-1291) per combatre la rebel·lió de Mughis al-Din Toghril al que va derrotar el 1281. El 1289 Bughra el va assignar al servei del seu propi fill Muizz al-Din Kaykubad ibn Bugra Khan (1287/1288-1290) que havia arribat al tron de Delhi. (ca)
- Ĝalal-ud-din Ĥalĝi (r. 1290-1296; m. 19-a de julio 1296) estis la fondinto kaj unua Sultano de la Ĥalĝia dinastio kiu regis en la Delhia Sultanlando de 1290 ĝis 1320. Origine nomita Firuz, Ĝalal-ud-din startigis sian karieron kiel oficiro de la Mamluka dinastio, kaj elstariĝis al grava posteno dum la regado de la sultano Muizzuddin Kaikabad. Post Kaikabad paraliziĝis, grupo de nobeloj nomumis lian infanan filon Ŝamsuddin Kaĝumars kiel la nova sultano, kaj klopodis mortigi Ĝalal-ud-din. Anstatataŭe, Ĝalal-ud-din mortigis ilin, kaj iĝis la regento. Kelkajn monatojn poste, li elpostenigis Kaĝumars, kaj iĝis la nova sultano. (eo)
- Jalal-ud-din Khalji, also known as Firuz-Al-Din Khalji or Jalaluddin Khilji (c. 1220 – 19 July 1296, r. 1290–1296) (Persian: جلالالدین خلجی) was the founder and first Sultan of the Khalji dynasty that ruled the Delhi Sultanate from 1290 to 1320. As a Sultan, he repulsed a Mongol invasion, and allowed many Mongols to settle in India after their conversion to Islam. He captured Mandawar and Jhain from the Chahamana king Hammira, although he was unable to capture the Chahamana capital Ranthambore. During his reign, his nephew Ali Gurshasp raided Bhilsa in 1293 and Devagiri in 1296. (en)
- Jalâl ud-Dîn Fîrûz II ñ Khaljî, (persan : جلال الدین فیروز خلجی) est un sultan de Delhi du 13 juin 1290 à sa mort le 19 juillet 1296, fondateur de la dynastie des Khaljî. Khalji Firuz II Shah est un officier de Balbân, attaché à la défense de la frontière du nord-ouest face aux invasions mongoles. Il devient gouverneur sous le règne de Muizz ud-Dîn Kaiqûbâd puis ministre militaire. Il organise une conspiration contre le sultan Kaiqûbâd et son ministre Nizam-ud-din, qui parvient à capturer puis à assassiner le sultan. Il prend le pouvoir à Delhi et se fait proclamer sultan sous le nom de Jalâl ud-Dîn Fîrûz II Shah à l'âge de soixante-dix ans. Il doit d’abord affronter l’opposition des Ilbarîdes qui ont rallié les rajahs hindous, en particulier la révolte de Malik Chhajju, un neveu de Balbân (fr)
- Jalāl al-Dīn Khaljī (lingua urdu جلال الدین خلجی; ... – ...; fl. XIII-XIV secolo) fu il fondatore e il primo Sultano della dinastia Khaljī, che governò il Sultanato di Delhi dal 1290 al 1320. Estensione del Sultanato di Delhi tra il 1290 e il 1320. Come Sultano, respinse l'invasione mongola dell'India, e consentì a numerosi Mongoli d'insediarsi in India dopo la loro conversione all'Islam. Assoggettò Mandawar (Rajasthan e , strappandole al re dei di , sebbene non fosse in grado di conquistare la capitale dei Chahamana di Ranthambore. (it)
- Jalaluddin Firuz Khalji (Perzisch: جلال الدین فیروز خلجی; gestorven , 20 juli 1296) was van 1290 tot en met 1296 sultan van Delhi. Hij was de stichter van de Khaljidynastie van Delhi. Toen sultan Muizuddin Qaiqabad in 1290 verlamd raakte werd zijn driejarige zoontje op de troon gezet. Jalaluddin Firuz Khalji, wiens oorspronkelijke naam Malik Firuz luidde, werd aangesteld als regent. Khalji liet Kayumars echter gevangennemen om zichzelf daarna uit te roepen als sultan. Hij werd op 13 juli 1290 gekroond. (nl)
- Джалал ад-Дин Хильджи (урду جلال الدین خلجی) (ок. 1220 — 19 июля 1296) — основатель и первый султан династии Хильджи (13 июня 1290 — 19 июля 1296), которая правила в Делийском султанате с 1290 по 1320 год. Будучи султаном, он отразил монгольское нашествие и позволил многим монголам поселиться в Индии после их обращения в ислам. Он захватил Мандавар и Джайн у царя Чахаманы Хаммиры, хотя ему и не удалось захватить столицу Чахаманы . Во время своего правления его племянник Али Гуршасп совершил и . (ru)
|
