| dbo:abstract
|
- Hirsch Schwarzberg, auch Hirsch Szwarcberg und Hirsch Schwartzberg (28. Oktober 1907 in Vilnius – 17. Oktober 1987 in Ashdod) war ein litauischer jüdischer führender Aktivist der Holocaust-Überlebenden (jiddisch: בפרייטה יידין אויף ברלין) unter der Amerikanischen Besatzungsmacht in Berlin. Er war der Präsident des Zentralkomitees der jüdischen Vertriebenen in Berlin und beaufsichtigte die Aktivitäten zweier benachbarter Vertriebenenlager in Berlin, in Düppel und Mariendorf. Einer Zeitzeugenaussage nach gab es in den Lagern in den Jahren seiner Aufsichtstätigkeit weder Aufstände noch Gewaltausbrüche. (de)
- Hirsch Schwartzberg (Szwarcberg, Schwarzberg) (28 October 1907, in Vilna — 17 October 1987 in Ashdod) was a Jewish leader of Holocaust survivors (Yiddish: שארית הפּליטה) under the American occupation of Berlin. Schwartzberg was president of the Central Committee of . He controlled activities of two adjoining displaced-person camps in Berlin, in Düppel and Mariendorf. As a witness remembers, in the years of his leadership there was no riots or violence in the camps. All of Schwartzberg's family were murdered in the Holocaust except for himself, his wife, and their son. Together they survived the Vilna Ghetto. A couple weeks before its final liquidation in September 1943, they – along with a few hundred other Jews from the ghetto – escaped by obtaining permits to work in Karl Plagge's hastily expanded HKP 562 forced labor camp on in Vilnius. HKP562 served a few workshops spread out through Vilnius; one of its main tasks was retrofitting small trucks to use wood as fuel. At the workshop to which Schwartzberg was assigned, he served as the workers’ spokesman. The survival rate at HKP562 was higher than in the liquidated Vilna ghetto. Yet Plagge and his more benevolent officers could not avert the final outcome: Most of the Jewish workers of the HKP were murdered – mainly by Ukrainian and Estonian SS forces – in July 1944, before Soviet troops occupied Vilna/Vilnius. Schwartzberg, with wife and son, survived by switching to new hiding places during the night – as their previous hideouts got discovered, and pursuing forces murdered Jews they caught. Most of those hideouts were makeshift and often overcrowded, increasing their likelihood of discovery. For the Schwartzbergs and other surviving Jews, the subsequent Soviet occupation was a liberation. Yet Vilnius/Vilna, before the German invasion, was populated mainly by ethnic Poles and Jews. After the Nazi genocide in Lithuania, Vilna Jewish society – and the community that had nurtured Schwartzberg – no longer existed. So, after the Schwartzbergs recuperated – and as the Red Army proceeded westward towards Berlin – Schwartzberg and his family also left Vilnius and moved west. They arrived in Szczecin, Poland, and then – three weeks after the German capitulation – in Berlin. Another calculation in Schwartzberg's decision to leave his hometown of Vilna was to avoid the Soviets’ forced migration east of many people – including surviving Jews – from Lithuania. On arrival in East Berlin, Schwartzberg lied about his place of birth, claiming he and his family were from Lodz, Poland. Stalin was, at that time, deporting people from Lithuania and the other Baltic states, often shipping them east into the Soviet Union. In February 1949 Schwartzberg, and his wife and son, immigrated to the United States. (en)
- Hirsch Szwarcberg (także Schwartzberg, Schwarzberg; ur. 28 października 1907 roku w Wilnie – zm. 17 października 1987 roku w Aszdod) – żydowski działacz społeczny, ocalony z Holokaustu. Po wojnie w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Berlinie przewodniczył ocalałym w Holocauście Żydom (jid. בפרייטה יידין אויף ברלין). Był prezydentem Komitetu Centralnego Żydowskich Osób Przemieszczonych w Berlinie (ang. Central Committee of Jewish Displaced Persons). Zarządzał dwoma sąsiadującymi obozami dla osób przemieszczonych (tzw. Dipisów, od ang. displaced persons – osoby przemieszczone), które znajdowały się w dzielnicach oraz Mariendorf w Berlinie. Według wspomnień świadka, w trakcie pełnienia przez Schwartzberga funkcji przewodniczącego Komitetu, nie dochodziło w obozach do przemocy ani buntów. Poza nim samym, jego żoną oraz synem, cała rodzina Schwartzbergów została zamordowana podczas drugiej wojny światowej i niemieckiego ludobójstwa na europejskich Żydach. Hirsch Schwartzberg wraz z żoną i synem byli ulokowani w wileńskim getcie. We wrześniu 1943 roku, zaledwie na kilka dni przed końcową likwidacją getta, wraz z kilkuset innymi żydami udało im się uciec przed zagładą dzięki uzyskaniu pozwolenia na pracę w pośpiesznie rozszerzonym (ang.), oficera Wehrmachtu Karla Plagge, na ulicy Subocz (lit. Subačiaus) w Wilnie. Chociaż wskaźnik przeżycia był wyższy niż w zlikwidowanym wileńskim getcie, Plagge oraz jego bardziej życzliwi oficerowie nie mogli zapobiec dalszemu przebiegowi wydarzeń. Większość żydowskich pracowników obozu HKP zostało potem zabitych w głównej mierze przez ukraińskie oraz estońskie oddziały SS w lipcu 1944 roku, przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Wilna. Ukrywającemu się wraz z żoną i synem Schwartzbergowi udało się uciec przed likwidacją. Dla Schwartzbergów oraz innych Żydów, którzy przeżyli Holocaust, późniejsza sowiecka okupacja była wyzwoleniem. Przed niemiecką inwazją Wilno było w większości polskim oraz żydowskim miastem – po ludobójstwie na Litwie wileńska społeczność żydowska, do której należał również Schwartzberg, przestała istnieć. W związku z tym po powrocie do zdrowia oraz przesunięciu się Armii Czerwonej w stronę zachodu i Berlina, zdecydował się wraz z rodziną opuścić Wilno. Schwartzberg wyjechał na zachód, najpierw do Szczecina, a trzy tygodnie później, po niemieckiej kapitulacji, do Berlina. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na decyzje Schwartzberga by opuścić jego rodzinne Wilno była próba uniknięcia przymusowego przesiedlenia na wschód. Przesiedlenie przez Sowietów dotknęło wiele osób na Litwie, łącznie z Żydami, którzy przeżyli Holokaust. Z tego też powodu, po przyjedzie do wschodniego Berlina Schwartzberg skłamał, podając jako swoje miejsce urodzenia Łódź w Polsce. Sowieci w tym czasie mieli zwyczaj repatriować ludzi z krajów bałtyckich. Często też wysyłali ich dalej na Wschód. Stąd Schwartzberg zastosował środek ostrożności nie podając prawdziwego miejsca urodzenia swojej żony ani dziecka. W lutym 1949 roku Schwartzberg wraz żoną i synem wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Hirsch Schwarzberg, auch Hirsch Szwarcberg und Hirsch Schwartzberg (28. Oktober 1907 in Vilnius – 17. Oktober 1987 in Ashdod) war ein litauischer jüdischer führender Aktivist der Holocaust-Überlebenden (jiddisch: בפרייטה יידין אויף ברלין) unter der Amerikanischen Besatzungsmacht in Berlin. (de)
- Hirsch Schwartzberg (Szwarcberg, Schwarzberg) (28 October 1907, in Vilna — 17 October 1987 in Ashdod) was a Jewish leader of Holocaust survivors (Yiddish: שארית הפּליטה) under the American occupation of Berlin. Schwartzberg was president of the Central Committee of . He controlled activities of two adjoining displaced-person camps in Berlin, in Düppel and Mariendorf. As a witness remembers, in the years of his leadership there was no riots or violence in the camps. In February 1949 Schwartzberg, and his wife and son, immigrated to the United States. (en)
- Hirsch Szwarcberg (także Schwartzberg, Schwarzberg; ur. 28 października 1907 roku w Wilnie – zm. 17 października 1987 roku w Aszdod) – żydowski działacz społeczny, ocalony z Holokaustu. Po wojnie w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Berlinie przewodniczył ocalałym w Holocauście Żydom (jid. בפרייטה יידין אויף ברלין). Był prezydentem Komitetu Centralnego Żydowskich Osób Przemieszczonych w Berlinie (ang. Central Committee of Jewish Displaced Persons). Zarządzał dwoma sąsiadującymi obozami dla osób przemieszczonych (tzw. Dipisów, od ang. displaced persons – osoby przemieszczone), które znajdowały się w dzielnicach oraz Mariendorf w Berlinie. Według wspomnień świadka, w trakcie pełnienia przez Schwartzberga funkcji przewodniczącego Komitetu, nie dochodziło w obozach do przemocy ani buntów (pl)
|