| dbo:abstract
|
- Un augmentatiu és una paraula derivada d'una arrel que indica que és el mateix, però «de mida gran». En català, el procediment més freqüent és l'ús d'un sufix augmentatiu. En principi no hi ha límit quant a les paraules que en poden adoptar i és un procediment lingüístic productiu, per bé que no tan freqüent com el seu corol·lari, el diminutiu. Es poden afegir a noms, adjectius, o verbs. L'augmentatiu també es pot usar per a demostrar afecte o admiració. Segons el context pot tenir un valor o despectiu. De vegades el mot amb sufix obté una significació diferent del mot arrel, i esdevé un lexema sui generis, com per exemple «ventalló» en el sentit de porticó, no és un ventall gran o la ironia fa que un sufix diminutiu «-et» pren una valor augmentativa: «Quin cotxet t'has comprat, de set places!» Davant l'efecte sobre el significat del mot primitiu més complicat que fer-lo més gran certs lingüistes troben la distinció entre diminutiu, augmentatiu i intensiu no gaire adequada i proposen el terme genèric «sufix apreciatiu». (ca)
- Augmentativum, slovo zveličelé je slovo s významem zveličelým nebo (zdánlivě) hrubším (ve srovnání s neutrálním slovem příbuzným), občas doprovázeným negativními konotacemi. Opakem augmentativ jsou deminutiva (slova zdrobnělá). Augmentativa jsou obecně i konkrétně v češtině mnohem méně častá než zdrobněliny; také je menší počet odvozovacích přípon. Nejobvyklejší jsou substantiva s příponou -sko (pes > psisko [zde negativní konotace], dub > dubisko, chlap > chlapisko), dále např. -ák (chlap > chlapák), -ucha (bába > babucha), -an (Míša > Mišák [hypokoristikon]). Existují i adjektiva: dlouhý > dlouhatánský. (cs)
- التكبير في سائر اللغات نقيض التصغير وترادفه في العربية المبالغة. والمبالغة في الفعل المجرد بزيادته حرفا للتشديد على وزن فعل تفعيلا، وفي الاسم بزيادته تاء مبالغة، نحو علامة مبالغة عالم، أو واو وتاء نحو ملكوت، أو من غير ذلك. (ar)
- An augmentative (abbreviated AUG) is a morphological form of a word which expresses greater intensity, often in size but also in other attributes. It is the opposite of a diminutive. Overaugmenting something often makes it grotesque and so in some languages, augmentatives are used primarily for comical effect or as pejoratives. Many languages have augmentatives for nouns, and some have augmentatives for verbs. (en)
- Aŭgmentativo (latine augmentativum, de la vorto augmen "pliigo, kresko") estas la grandiga formo de vorto. La mala formo estas la malgrandiga formo de vorto, kiu nomiĝas diminutivo. En pluraj lingvoj ekzistas afiksoj (do prefiksoj antaŭ la vortoradiko aŭ sufiksoj post ĝi), kiuj ŝanĝas la bazan vorton al sia aŭgmentativa formo. Tamen estas pluraj lingvoj (ekzemple la germana), kiuj jes ja havas diminutivajn sufiksojn, sed ne aŭgmentativajn. En multaj lingvoj aŭgmentativaj afiksoj estas uzeblaj nur por substantivoj - male en Esperanto, kies aŭgmentativa sufikso -eg- uzeblas vere por ĉiu vortoklaso. (eo)
- Das Augmentativ oder Augmentativum (von lateinisch augmen „Vermehrung, Zuwachs“) ist die Vergrößerungsform eines Substantivs und stellt den Gegensatz zum Diminutiv dar. (de)
- Aumentativo es la denominación que reciben los afijos que matizan el significado de una palabra de manera que designan un objeto de mayor tamaño o algo grande o de mayor importancia. Es un tipo de derivación apreciativa. (es)
- En sémantique et en pragmatique, le terme augmentatif désigne un mot formé à partir d’un autre mot, le premier exprimant, en principe, en fonction de la nature du mot base, les dimensions plus grandes (pour les noms), le degré plus élevé de manifestation de la caractéristique (pour les adjectifs) ou l’intensité plus grande de l’action (pour les verbes) qu’exprime le mot base. En tant qu’adjectif, le terme qualifie le procédé par lequel se forme un mot augmentatif. Le contraire d’un tel mot et d’un tel procédé est désigné par le terme « diminutif ». Les parties du discours dans lesquelles se forment des augmentatifs et leur poids dans celles-ci dépend de la langue donnée. En français, par exemple, il y a seulement des noms et des adjectifs augmentatifs, mais en BCMS il y a aussi de tels verbes et adverbes. De même, certaines langues sont plus riches en augmentatifs que d’autres, par exemple le BCMS par rapport au français. (fr)
- L'accrescitivo o forma accrescitiva in linguistica è un fenomeno di alterazione che prevede l'uso di suffissi atti a trasmettere un senso di grandezza, maggiore intensità dell'oggetto di cui si parla o per esprimere concetti di qualcosa di grottesco, con effetto peggiorativo.L'accrescitivo ha come opposto il diminutivo. Mentre molte lingue applicano l'accrescitivo grammaticale ai nomi, altre lo usano anche per gli aggettivi e per altre parti del discorso come i verbi. Nei sostantivi femminili, l'accrescitivo è generalmente accompagnato dal mutamento di genere (il donnone).D'altronde, sia l'accrescitivo che il diminutivo interagiscono in diversi modi con il genere dei sostantivi: tra l'altro si può formare sporadicamente il femminile usando un diminutivo (gallo-gallina), oppure il maschile usando un accrescitivo (capra-caprone). (it)
- Een vergrootwoord of augmentatief is het tegenovergestelde van een verkleinwoord. Een vergrootwoord wordt gemaakt door aan een basiswoord een voor- of achtervoegsel toe te voegen. In het Nederlands en Duits functioneert het voorvoegsel "groot" om een vergrootwoord aan te duiden, zo kennen we grootouder, grootmeester en groothandel. Maar men kan dit niet zoals een verkleinwoord op bijna ieder woord toepassen. In het Italiaans, Spaans en Portugees is het verschijnsel vergroting veel productiever; men kan van bijna ieder woord een vergrootwoord maken op dezelfde manier als een verkleinwoord, namelijk door middel van een achtervoegsel. Italiaanse vergrootwoorden zijn populaire leenwoorden in andere talen, zo is er in het Nederlands bijvoorbeeld:
* cello is een verkorting van violoncello, het Italiaanse verkleinwoord bij violone ‘grote viool, bas’, dat zelf het vergrootwoord is van het Italiaanse viola ‘(alt)viool’;
* minestrone is het vergrootwoord van soep, in het Italiaans minestra;
* trombone is het vergrootwoord van trompet, in het Italiaans tromba.
* ballon, een grote bal.
* miljoen, een grote duizend, ofwel de vergrotingsvorm van duizend, mille;
* salon, een grote zaal;
* NB ponton is geen vergrootwoord van het Italiaanse ponte ‘brug’ zoals soms verondersteld wordt; het is afgeleid van het Latijnse ponto ( bepaald type vrachtschip in Gallië). In het Engels zijn er ook enkele voorbeelden:
* cartoon ‘humoristische tekening in een krant’, een verbastering van cartone ‘karton’, ofwel de vergrotingsvorm van carte ‘kaart, stuk papier’;
* saloon ‘drankhuis’, een verbastering van salone ‘grote zaal’, ofwel de vergrotingsvorm van sala ‘zaal’. In het Nederlands zijn er ook verscheidene mogelijkheden een vergroting of een versterking aan te geven:
* bloed-: bloedmooi
* groot-: groothandel
* hyper-: hyperinflatie, hypernerveus
* kei-: keihard
* mega-: megacontract
* over-: overmacht, overduidelijk
* steen-: steenrijk
* super-: supermarkt, superslim
* snoei-: snoeihard (nl)
- Zgrubienie (łac. augmentativum) – wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zgrubienie może również oznaczać pogardliwy stosunek do omawianego obiektu, szczególnie, kiedy wiąże się ze zmianą rodzaju, np. baba → babsko. Augmentativum pełni niekiedy funkcję hipokorystyczną (pieszczotliwą), np. dobre psisko. Bywa stosowane jako środek poetycki. Przykłady:
* wielkość: pies → psisko; jabłko → jabłucho; ciężarówka → ciężarówa;
* stosunek pogardliwy: nos → nochal; piwo → piwsko. (pl)
- Aumentativo é uma forma morfológica de uma palavra que expressa maior intensidade, muitas vezes em tamanho, mas também em outros atributos. É o antônimo oposto de um diminutivo. Uma vez que sobreavivar algo muitas vezes o torna grotesco, em algumas línguas, aumentativos são usados principalmente para efeitos cômicos ou pejorativos. Muitas línguas têm aumentativos para substantivos; algumas têm aumentativos para verbos. (pt)
- Augmentativ, ordbildning för att beskriva storhet, oftast med hjälp av ett suffix som är egenartat för språket. Motsatsen till augmentativ är diminutiv. I spanskan används bl.a. suffixet -ote, -ota, -ón, -ona, -azo, -aza för att förstora ett substantiv. I esperanto används infixet -eg- (en del av suffixet) för att förstora ett substantiv, till exempel domo "hus" → domego "stort hus". I svenskan kan augmentativ skapas genom att lägga till förleden "stor-", jätte- mega-, som till exempel storljuga, jättefångst eller megastor. (sv)
- Аугментати́в (от лат. augmen — увеличение, повышение) — увеличительно-усиливающее слово или форма слова. Противоположность диминутиву. Аугментатив образуется с помощью аффиксов (например (в русском языке): -ище, -ища; хвост — хвостище; дом — домище; сила — силища, красота – красотища). Используется (в основном в разговорной речи) для придания речи большей выразительности, негативной или позитивной окраски. (ru)
- Аугментати́в, або огментатив (від лат. augmen — збільшення, підвищення), збільшувально-підсилювальне слово або форма слова. Протилежність димінутиву. Аугментатив в українській мові утворюється за допомогою: • афіксів: -ище, -ища; вітер — вітрище; • суфікса «ен» (Л. Глібов: «Аж суне Вовк — такий страшенний / та здоровенний»); • подвоєних префіксів (О. Різниченко: «Стоптала копитами татарва / Угіддя руські й діточок маленьких. / Попогуляла шабелька крива / По їхніх татах і по їхніх неньках»). Також утворюється за допомогою епентези (грецьк. epenthesis — вставка), тобто появи додаткового звука в складі слова, зокрема «о» (О. Різниченко: "Сокира щугоне униз, / І череп, ніби диня, репне). Використовується (переважно в розмовній мові) для надання мовленню більшої виразності, негативного або позитивного забарвлення. (uk)
- 指大詞（Augmentative），又稱大稱詞，是一些语言中的一种屈折变化，主要接於名詞，部分語言有動詞的變化形，用來表示「大的」、「強的」之意思的構詞變化。指大詞為指小詞的反义词。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- التكبير في سائر اللغات نقيض التصغير وترادفه في العربية المبالغة. والمبالغة في الفعل المجرد بزيادته حرفا للتشديد على وزن فعل تفعيلا، وفي الاسم بزيادته تاء مبالغة، نحو علامة مبالغة عالم، أو واو وتاء نحو ملكوت، أو من غير ذلك. (ar)
- An augmentative (abbreviated AUG) is a morphological form of a word which expresses greater intensity, often in size but also in other attributes. It is the opposite of a diminutive. Overaugmenting something often makes it grotesque and so in some languages, augmentatives are used primarily for comical effect or as pejoratives. Many languages have augmentatives for nouns, and some have augmentatives for verbs. (en)
- Aŭgmentativo (latine augmentativum, de la vorto augmen "pliigo, kresko") estas la grandiga formo de vorto. La mala formo estas la malgrandiga formo de vorto, kiu nomiĝas diminutivo. En pluraj lingvoj ekzistas afiksoj (do prefiksoj antaŭ la vortoradiko aŭ sufiksoj post ĝi), kiuj ŝanĝas la bazan vorton al sia aŭgmentativa formo. Tamen estas pluraj lingvoj (ekzemple la germana), kiuj jes ja havas diminutivajn sufiksojn, sed ne aŭgmentativajn. En multaj lingvoj aŭgmentativaj afiksoj estas uzeblaj nur por substantivoj - male en Esperanto, kies aŭgmentativa sufikso -eg- uzeblas vere por ĉiu vortoklaso. (eo)
- Das Augmentativ oder Augmentativum (von lateinisch augmen „Vermehrung, Zuwachs“) ist die Vergrößerungsform eines Substantivs und stellt den Gegensatz zum Diminutiv dar. (de)
- Aumentativo es la denominación que reciben los afijos que matizan el significado de una palabra de manera que designan un objeto de mayor tamaño o algo grande o de mayor importancia. Es un tipo de derivación apreciativa. (es)
- Zgrubienie (łac. augmentativum) – wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zgrubienie może również oznaczać pogardliwy stosunek do omawianego obiektu, szczególnie, kiedy wiąże się ze zmianą rodzaju, np. baba → babsko. Augmentativum pełni niekiedy funkcję hipokorystyczną (pieszczotliwą), np. dobre psisko. Bywa stosowane jako środek poetycki. Przykłady:
* wielkość: pies → psisko; jabłko → jabłucho; ciężarówka → ciężarówa;
* stosunek pogardliwy: nos → nochal; piwo → piwsko. (pl)
- Aumentativo é uma forma morfológica de uma palavra que expressa maior intensidade, muitas vezes em tamanho, mas também em outros atributos. É o antônimo oposto de um diminutivo. Uma vez que sobreavivar algo muitas vezes o torna grotesco, em algumas línguas, aumentativos são usados principalmente para efeitos cômicos ou pejorativos. Muitas línguas têm aumentativos para substantivos; algumas têm aumentativos para verbos. (pt)
- Augmentativ, ordbildning för att beskriva storhet, oftast med hjälp av ett suffix som är egenartat för språket. Motsatsen till augmentativ är diminutiv. I spanskan används bl.a. suffixet -ote, -ota, -ón, -ona, -azo, -aza för att förstora ett substantiv. I esperanto används infixet -eg- (en del av suffixet) för att förstora ett substantiv, till exempel domo "hus" → domego "stort hus". I svenskan kan augmentativ skapas genom att lägga till förleden "stor-", jätte- mega-, som till exempel storljuga, jättefångst eller megastor. (sv)
- Аугментати́в (от лат. augmen — увеличение, повышение) — увеличительно-усиливающее слово или форма слова. Противоположность диминутиву. Аугментатив образуется с помощью аффиксов (например (в русском языке): -ище, -ища; хвост — хвостище; дом — домище; сила — силища, красота – красотища). Используется (в основном в разговорной речи) для придания речи большей выразительности, негативной или позитивной окраски. (ru)
- 指大詞（Augmentative），又稱大稱詞，是一些语言中的一种屈折变化，主要接於名詞，部分語言有動詞的變化形，用來表示「大的」、「強的」之意思的構詞變化。指大詞為指小詞的反义词。 (zh)
- Un augmentatiu és una paraula derivada d'una arrel que indica que és el mateix, però «de mida gran». En català, el procediment més freqüent és l'ús d'un sufix augmentatiu. En principi no hi ha límit quant a les paraules que en poden adoptar i és un procediment lingüístic productiu, per bé que no tan freqüent com el seu corol·lari, el diminutiu. Es poden afegir a noms, adjectius, o verbs. (ca)
- Augmentativum, slovo zveličelé je slovo s významem zveličelým nebo (zdánlivě) hrubším (ve srovnání s neutrálním slovem příbuzným), občas doprovázeným negativními konotacemi. Opakem augmentativ jsou deminutiva (slova zdrobnělá). (cs)
- En sémantique et en pragmatique, le terme augmentatif désigne un mot formé à partir d’un autre mot, le premier exprimant, en principe, en fonction de la nature du mot base, les dimensions plus grandes (pour les noms), le degré plus élevé de manifestation de la caractéristique (pour les adjectifs) ou l’intensité plus grande de l’action (pour les verbes) qu’exprime le mot base. En tant qu’adjectif, le terme qualifie le procédé par lequel se forme un mot augmentatif. Le contraire d’un tel mot et d’un tel procédé est désigné par le terme « diminutif ». (fr)
- L'accrescitivo o forma accrescitiva in linguistica è un fenomeno di alterazione che prevede l'uso di suffissi atti a trasmettere un senso di grandezza, maggiore intensità dell'oggetto di cui si parla o per esprimere concetti di qualcosa di grottesco, con effetto peggiorativo.L'accrescitivo ha come opposto il diminutivo. Mentre molte lingue applicano l'accrescitivo grammaticale ai nomi, altre lo usano anche per gli aggettivi e per altre parti del discorso come i verbi. (it)
- Een vergrootwoord of augmentatief is het tegenovergestelde van een verkleinwoord. Een vergrootwoord wordt gemaakt door aan een basiswoord een voor- of achtervoegsel toe te voegen. In het Nederlands en Duits functioneert het voorvoegsel "groot" om een vergrootwoord aan te duiden, zo kennen we grootouder, grootmeester en groothandel. Maar men kan dit niet zoals een verkleinwoord op bijna ieder woord toepassen. In het Italiaans, Spaans en Portugees is het verschijnsel vergroting veel productiever; men kan van bijna ieder woord een vergrootwoord maken op dezelfde manier als een verkleinwoord, namelijk door middel van een achtervoegsel. (nl)
- Аугментати́в, або огментатив (від лат. augmen — збільшення, підвищення), збільшувально-підсилювальне слово або форма слова. Протилежність димінутиву. Аугментатив в українській мові утворюється за допомогою: • афіксів: -ище, -ища; вітер — вітрище; • суфікса «ен» (Л. Глібов: «Аж суне Вовк — такий страшенний / та здоровенний»); • подвоєних префіксів (О. Різниченко: «Стоптала копитами татарва / Угіддя руські й діточок маленьких. / Попогуляла шабелька крива / По їхніх татах і по їхніх неньках»). (uk)
|