Ślůnzoki

	Ślůnzoki
	(Schläsinger)
	Baba we ćeszyńskim uobleczyńu, Ćeszyn 1914
Wjelość do kupy	>817 000 kej nacyjo lebo etńiczno skupina
Regijůny zamjyszkańo	Ślůnsk (Polsko, Czesko Republika, Mjymcy), Teksas (USA)
Godka	ślůnsko, ślůnski djalekt mjymjeckigo, mjymjecko, polsko, czesko
Religije	zauobycz katolicyzm
Pokrewne etńiczne skupiny	Poloki, Sorby, Kaszuby, Czechy, Słowaki

Ślůnzoki (śl-mjym. Schläsinger, pol. Ślązacy, czes. Slezané, mjym. Schlesier, ang. Silesians) – mjano skupiny ludnośći, kero mjyszko na Ślůnsku.

We tym artiklu uomawjo śe Ślůnzokůw we znoczyńu perzůnůw kere deklarujům narodowość ślůnsko, abo kere zachowujům poczuće pewnyj uodrymbnośći kulturalnyj, godkowyj a etnicznyj, nale deklarujům narodowość polsko, mjymjecko abo czesko. Roz na kedy tyż mjanym Ślůnzokůw uokryślo śe mjyszkańcůw Ślůnska, bez wzglyndu na jejich zwjůnzki s kulturům ślůnskům abo jejich brak.

Podug roztůmajtych szacůnkůw, we Polsce a Czeskij Republice mjyszko uod 800 tyś. do 1 250 Ślůnzokůw. Je tyż djaspora ślůnsko we Mjymcach, Zjednoczůnych Sztatach, Australiji a inkszych krejach, uo kerej numerze ńy ma wjarygodnych danych.

Ślůnzoki posůgujům śe ślůnskům godkům a ślůnskům mjymjeckům godkům. Ślůnsko godka kero ńykere uznowajům za djalykt polskij abo czeskij godki a Ślůnsko mjymjecko godka kero ńykere uznowajům za djalykt mjymjeckij.

Etnograficzny tajlůng

Ńykere etnograficzne skupiny Ślůnzokůw^[2]^[3]
Bazowo skupina	Podskupiny	Zamjyszkany teryn	Djalekta
Bytůmjoki	–	Bytům	?
Chwalimjoki (†)	–	Chwalim	Chwalimsko gwara
Ślůnscy Gůrole	Bryńoki, Wiślany, Jabłůnkowjany, Morawjany	Ćeszyński Ślůnsk	Ćeszyński djalekt, Jabłůnkowski djalekt
Gůrzany	–	Glywicy, Tarnowske Gůry.	Glywicki djalekt
Jacki	–	Jabłůnkůw	Jabłůnkowski djalekt
Důlany	–	wodźisławski krys, raćiborski krys	Laszsko godka, ćeszyński djalekt
Morawcy	–	hłuczyńsko źymja	laszsko godka
Uopolany	Zauodrzoki, Goloki, Bajoki, Uodrziki, Leśńoki, Podleśoki, Borośe, Kryśoki, Kobylorze	Uopolski Ślůnsk: Prudńik, Kandrzin-Koźle Uopole, Wjelge Strzelce, Glywice	uopolski djalekt, djalekt uod Kobylorzůw, prudńicko gwara
Raćiborzany, Krawaki		Racibůrz	?
Wałachy	schodńo skupina (ćeszyńsko), zachodńo skupina (frydecko)	Ćeszyński Ślůnsk	ćeszyński djalekt
Hazaki	–	tajla rawickigo krysu	hazacko gwara

Narodowość

Ekstra artikel: Ślōnsko nacyjŏ.

"Ślůnsko nacyjo bůła, je i bydzie" - transparent ze III-go Marszu Autonůmije, 18.07.2009, Katowicy

Karta z uoznaczůymi gminůma we Polsce, kaj wjyncy jak 0,5% zadeklarowała narodowość ślůnsko we uostatńym wszechuobecnym wykoźe

Do zgody s wyńikůma Nacyjowego Wszechuobecnygo Wykozu s 2011, ślůnsko nacyjo we polskij tajli Gůrnygo Ślůnska deklarowało 817 000 perzůnůw, we tym 362 tyś. kej jedźino, 56 tyś. kej pjyrszo ze dwůch, a 391 tyś. kej drugo.^[1] Do zgody s wyńikůma Nacyjowego Wszechuobecnygo Wykozu s 2002, narodowość ślůnsko we polskij tajli Ślůnska zadeklarowouo 173 200 uosůb^[4], guůwńy mjyškańcůw Gůrnygo Ślůnska. Na we czeskim spiśe powszychnym s 2001 roku do narodowośći ślůnskij prziznoło śe 10 878 uobywatelůw Czeskij Republiki, głůwńy mjyszkańcůw morawsko-ślůnskigo kreju (we wykoźe s 1991 roku ta nůmera bůła 44 446 perzůnůw). We ślůnskim wojewůdztwje 148,5 tyś perzůnůw deklarowało narodowość ślůnsko, a we uopolskim wojewůdztwje deklarowało 24,2 tyś uosůb.

Dane uoficjalne ńykere ślůnske uorgańizacyje, lo bajszpilu Ruch Autůnůmije Ślůnska abo Zwjůnzek Ludnośći Narodowośći Ślůnskij uznowajům za fest zańiżůne. Podug uůnych, rachmistrze spisowe we wjelu przipadkach wpisywali do formularza nacyjo polsko mimo aże anketowańe podowali ślůnsko, abo wpisywali narodowość blajsztiftym, coby můc ja ńyskorzi zmjyńić. Zasadność zarzutůw potwjerdźili ńyzależne uobserwatory s Helsińskij Fůndacyje Prow Czowjeka^[5].

Narodowość ślůnsko ńy je prawńy uznowano we Polsce ańi we Czeskij Republice. Polski gerycht uokreślůł Ślůnzokůw kej "grupa rygjůnalno zamjeszkujůnco Ślůnsk".

Przipisy

↑ ^1,0 ^1,1 Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników - Central Statistical Office of Poland
↑ JanJ. Kurek JanJ., Śląsk jako region kulturowy w etnografii [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis No 1447, t. VII Struktura współczesnego społeczeństwa Polski w świetle badań śląskich, cz. 1, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993, s. 59, ISBN 83-229-0838-5, ISSN 0239-6661 .
↑ Grzegorz Odoj, Andrzej Peć: Dziedzictwo kulturowe – edukacja regionalna. Dzierżoniów: Wyd. Alex, 2000, s. 74. ISBN 83-85589-35-X.
↑ http://slunskoeka.pyrsk.com/173153.html
↑ Helsińsko Fůndacyjo Prow Czowjeka podważo rzetelność wykozu s 2002 r. - zobejrzij p. 45

[stat.gov.pl-1] 1,0 ^1,1 Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników - Central Statistical Office of Poland

[2] JanJ. Kurek JanJ., Śląsk jako region kulturowy w etnografii [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis No 1447, t. VII Struktura współczesnego społeczeństwa Polski w świetle badań śląskich, cz. 1, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993, s. 59, ISBN 83-229-0838-5, ISSN 0239-6661 .

[OdojPeć2000-3] Grzegorz Odoj, Andrzej Peć: Dziedzictwo kulturowe – edukacja regionalna. Dzierżoniów: Wyd. Alex, 2000, s. 74. ISBN 83-85589-35-X.

[4] ttp://slunskoeka.pyrsk.com/173153.html

[5] Helsińsko Fůndacyjo Prow Czowjeka podważo rzetelność wykozu s 2002 r. - zobejrzij p. 45

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]