Minnesota
Minnesota është një shtet në pjesën e sipërme të Shteteve të Bashkuara Mesperëndimore. Është shteti i 12-të më i madh sipas sipërfaqes dhe i 22-ti më i populluari, me mbi 5.75 milionë banorë.
Minesota
Minnesota | |
|---|---|
| Shteti i Minnesota | |
| Nofka(t): Land of 10,000 Lakes; North Star State; Gopher State | |
| Parimet: L'Étoile du Nord (Frëngjisht: Ylli i Veriut) | |
| Himni: "Hail! Minnesota" | |
 Harta e Shteteve të Bashkuara me Minesota të theksuar | |
| Vendi | Shtetet e Bashkuara |
| Para shtetësisë | Minnesota Territory |
| U pranua në Bashkim | May 11, 1858 (32nd State in the Union) |
| Kryeqyteti | Saint Paul |
| Qyteti më i madh | Minneapolis |
| Metroja më e madhe dhe zonat urbane | Minneapolis–Saint Paul |
| Qeveria | |
| • Guvernatori | Tim Walz (DFL) |
| • Guvernatori toger | Peggy Flanagan (DFL) |
| Legjislatura | Legjislatura e Minesotës |
| • Dhoma e sipërme | Senati |
| • Dhoma e ulët | Dhoma e Përfaqësuesve |
| Gjyqësori | Gjykata e Lartë e Minesotës |
| Senatorët amerikan | Amy Klobuchar (DFL) Tina Smith (DFL) |
| Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA | 4 Democrats 3 Republicans 1 vacancy (lista) |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 86.935,83 sq mi (225.163 km2) |
| • Sipërfaqe tokësore | 79.626,74 sq mi (206.232 km2) |
| • Sipërfaqe ujore | 7.309,09 sq mi (18.930 km2) 8.40% |
| Sipërfaqja vendi | 12-të |
| Dimensionet | |
| • Gjatësia | about 400 mi (640 km) |
| • Gjerësia | 200–350 mi (320–560 km) |
| Lartësia mbidetare | 1.200 ft (370 m) |
| Lartësia më e lartë | 2.301 ft (701 m) |
| Lartësia më e ulët | 602 ft (183 m) |
| Popullsia (2021) | |
| • Gjithsej | 5.707.390[3] |
| • Vendi | 22nd |
| • Dendësia | 68,9/sq mi (26,6/km2) |
| • Dendësia vendi | 36th (2020) |
| • Të ardhurat mesatare shtëpiake | $74.593[4] |
| • Të ardhurat vendi | 13-të |
| Emri i banorëve | Minnesotan |
| Gjuha | |
| • Gjuha zyrtare | S'ka |
| • Gjuhët e folura | |
| Zona kohore | UTC−06:00 (Qendrore) |
| • Verës (DST) | UTC−05:00 (CDT) |
| Shkurtesa USPS | MN |
| Kodi ISO 3166 | US-MN |
| Shkurtesa tradicionale | Minn. |
| Gjerësia gjeografike | 43° 30′ N to 49° 23′ N |
| Gjatësia gjeografike | 89° 29′ W to 97° 14′ W |
| Faqja zyrtare | mn |
Etimologjia
RedaktoFjala Minnesota vjen nga emri Dakota[6] për lumin Minnesota, i cili mori emrin e tij nga një nga dy fjalët në Dakota: "mní sóta", që do të thotë "ujë i kaltër i pastër",[7][8] ose "Mníssota", që do të thotë "ujë i turbullt".[9][10][11] Dakotët ua demonstruan emrin kolonëve të hershëm duke hedhur qumësht në ujë dhe duke e quajtur atë mní sóta.[11]
Gjeografia
Redakto- Artikulli kryesor: Gjeografia e Minesotës
Minesota është shteti i dytë më verior i SHBA-së (pas Alaskës) dhe shteti më verior i afërt. Shteti është pjesë e rajonit të SHBA-së i njohur si Upper Midwest dhe pjesë e Rajonit të Liqeneve të Mëdha të Amerikës së Veriut. Ajo ndan një kufi ujor të Liqenit të Sipërm me Miçiganin dhe një kufi tokësor dhe ujor me Wisconsin në lindje, Iowa është në jug, Dakota e Veriut dhe Dakota e Jugut në perëndim, dhe provincat kanadeze të Ontarios dhe Manitoba në veri. Me 86,943 milje katrorë (225,180 km2),[12] ose afërsisht 2.25% e Shteteve të Bashkuara,[13] Minesota është shteti i 12-të më i madh.[14]
Klima
Redakto- Artikulli kryesor: Klima e Minesotës
Minesota përjeton ekstreme të temperaturës karakteristike për klimën e saj kontinentale, me dimër të ftohtë dhe verë të nxehtë. Temperatura më e ulët e regjistruar ishte -60 °F (−51 °C) në Tower më 2 shkurt 1996, dhe më e larta ishte 114 °F (46 °C) në Moorhead më 6 korrik 1936.[15] Ngjarjet meteorologjike përfshijnë shiun, dëborën, stuhitë, breshrin, derechos, tornadot dhe erërat drejtvizore me shpejtësi të lartë. Sezoni i rritjes ndryshon nga 90 ditë në verilindjen e largët në 160 ditë në Minesotën juglindore pranë lumit të Misisipit, dhe temperaturat mesatare ndryshojnë nga 37 në 49 °F (3 deri në 9 °C).[16] Pikat mesatare të vesës së verës ndryshojnë nga rreth 58 °F (14 °C) në jug deri në rreth 48 °F (9 °C) në veri.[16][17] Reshjet mesatare vjetore variojnë nga 19 në 35 inç (48 deri në 89 cm), dhe thatësirat ndodhin çdo 10 deri në 50 vjet.[16]
Tokat e mbrojtura
RedaktoParku i parë shtetëror i Minesotës, Parku Shtetëror Itasca, u krijua më 1891 dhe është burimi i lumit të Misisipit. Sot Minesota ka 72 parqe shtetërore dhe zona rekreacioni, 58 pyje shtetërore që mbulojnë rreth katër milionë acres (16,000 km2) dhe rezerva të shumta të kafshëve të egra shtetërore, të gjitha të menaxhuara nga Departamenti i Burimeve Natyrore të Minesotës. Pyjet kombëtare Chippewa dhe Superior përbëjnë 5.5 milionë acres (22,000 km2). Pylli Kombëtar Superior në verilindje përmban shkretëtirën e zonës së ujrave kufitare me kanoe, e cila përfshin mbi një milion acres (4,000 km2) dhe një mijë liqene. Në perëndim të tij është Parku Kombëtar Voyageurs. Zona Kombëtare e Lumit dhe Rekreacionit Mississippi (MNRRA) është një korridor 72 milje (116 km) i gjatë përgjatë lumit të Misisipit përmes Zonës Metropolitane Minneapolis-St. Paul që lidh një sërë vendesh me interes historik, kulturor dhe gjeologjik.[18]
Demografia
RedaktoEkonomia
RedaktoKultura
RedaktoReferime
Redakto- ^ a b "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 24 tetor 2011.
- ^ "Lake Superior Water Levels" Arkivuar 7 gusht 2016 tek Wayback Machine, Great Lakes Environmental Research Laboratory. Updated daily.
- ^ "U.S. Census Bureau QuickFacts". QuickFacts (në anglisht). U.S. Census Bureau, 2021 Estimate. Arkivuar nga origjinali më 13 shkurt 2022. Marrë më 27 dhjetor 2021.
- ^ "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2016. Marrë më 14 maj 2019.
- ^ "Minnesota State Demographic Center – Immigration & Language" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 24 gusht 2019. Marrë më 30 nëntor 2019.
- ^ "Good Question: How Did Minnesota Get Its Name?" (në anglisht). 11 maj 2015. Arkivuar nga origjinali më 16 korrik 2019. Marrë më 9 shtator 2019.
- ^ New Lakota dictionary. Lakota Language Consortium (2008).
- ^ "Mnisota". Dakota Dictionary Online (në anglisht). University of Minnesota Department of American Indian Studies. 2010. Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2013. Marrë më 6 tetor 2016.
- ^ "Mnisota". Dakota Dictionary Online (në anglisht). University of Minnesota Department of American Indian Studies. 2010. Arkivuar nga origjinali më 25 maj 2017. Marrë më 6 tetor 2016.
- ^ "Mnisota". Dakota Dictionary Online (në anglisht). University of Minnesota Department of American Indian Studies. 2010. Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2013. Marrë më 7 shtator 2013.
- ^ a b "Minnesota State" (në anglisht). Minnesota Historical Society. Arkivuar nga origjinali më shtator 1, 2007. Marrë më prill 26, 2008.
- ^ "Just the Facts" (në anglisht). Minnesota North Star (official state government site). Arkivuar nga origjinali më 1 prill 2009. Retrieved on July 4, 2009.
- ^ "Facts and figures" (në anglisht). infoplease.com. 2007. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2013. Marrë më 9 prill 2008.
- ^ "Land and Water Area of States, 2008" (në anglisht). Information Please. 2011. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2013. Marrë më 13 tetor 2014.
- ^ "Minnesota climate extremes" (në anglisht). University of Minnesota. Arkivuar nga origjinali më 5 tetor 2006. Marrë më 3 maj 2008.
- ^ a b c "Climate of Minnesota" (PDF) (në anglisht). National Weather Service Forecast Office. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 28 maj 2008. Marrë më 3 maj 2008.
- ^ "104 Years of Twin Cities Dew Point Temperature Records: 1902–2006" (në anglisht). Minnesota Climatology Office. 7 mars 2006. Arkivuar nga origjinali më 26 maj 2007. Marrë më 6 prill 2008.
- ^ "Places To Go" (në anglisht). National Park Service, U.S. Department of the Interior. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2013. Marrë më 3 maj 2008.
| Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë. |