Karl Dënic
Karl Dönitz (shqipëruar: Dënic; 16 shtator 1891 – 24 dhjetor 1980) ishte një admiral gjerman që pasoi për pak kohë Adolf Hitlerin si kreun e shtetit në maj 1945, duke mbajtur postin deri në shpërbërjen e qeverisë së Flensburgut pas dorëzimit të pakushtëzuar të Gjermanisë ndaj aleatëve ditë më vonë. Si Komandant Suprem i Marinës duke filluar nga viti 1943, ai luajti një rol të madh në historinë detare të Luftës së Dytë Botërore.
Ai filloi karrierën e tij në Marinën Perandorake Gjermane para Luftës së Parë Botërore. Në vitin 1918, ai komandonte UB-68-ën dhe u kap rob lufte nga forcat britanike. Si komandant i UB-68-ës, ai sulmoi një kolonë në Mesdhe ndërsa ishte në patrullë pranë Maltës. Duke fundosur një anije përpara se pjesa tjetër e kolonës të kalonte nëndetësen e tij, Dënici filloi të formulojë konceptin e nëndetëseve që operojnë në grupet e sulmit <i id="mwLw">Rudeltaktik</i> (gjermanisht për "taktikë tufe", që zakonisht quhet "tufë ujku") për efikasitet më të madh, në krahasim me operimin në mënyrë të pavarur.[1]
Me fillimin e Luftës së Dytë Botërore, Dënici ishte komandanti suprem i krahut të nëndetëseve në Kriegsmarine (Befehlshaber der Unterseeboote [BdU]). Në janar 1943, Dënici mori gradën Großadmiral (admirali i madh) dhe zëvendësoi Admiralin e Madh Erik Rader si Komandant i Përgjithshëm i Marinës. Dënici ishte armiku kryesor i forcave detare aleate në Betejën e Atlantikut. Nga viti 1939 deri në 1943 nëndetëset luftuan në mënyrë efektive, por humbën iniciativën nga maji 1943. Dënici urdhëroi nëndetëset e tij në betejë deri në vitin 1945 për të lehtësuar presionin mbi degët e tjera të Wehrmacht-it (forcat e Armatosura).[2] 648 nëndetëse humbën—429 prej tyre pa të mbijetuar. Për më tepër, prej tyre, 215 humbën në patrullimin e tyre të parë.[3] Rreth 30 000 nga 40 000 burrat që shërbenin në nëndetëse u zhdukën.[3]
Më 30 prill 1945, pas vetëvrasjes së Adolf Hitlerit dhe në përputhje me testamentin e tij të fundit, Dënici u emërua pasardhësi i Hitlerit si kreu i shtetit në atë që u bë e njohur si kabineti i Gëbelsit, i emërtuar pas numrit dy në komandë, Xhozef Gëbelsit, derisa vetëvrasja e Gëbelsit çoi në reformimin e kabinetit të Dënicit në Qeverinë e Flensburgut. Më 7 maj 1945, ai urdhëroi Alfred Jodëlin, Shef i Shtabit të Operacioneve të Oberkommando der Wehrmacht (OKW), për të nënshkruar instrumentet gjermane të dorëzimit në Reims, Francë, duke i dhënë fund zyrtarisht Luftës në Evropë.[4] Dënici qëndroi si kreu i shtetit me titujt e Presidentit të Gjermanisë dhe Komandantit Suprem të Forcave të Armatosura derisa kabineti i tij u shpërbë nga fuqitë aleate më 23 maj de fakto dhe më 5 qershor de jure.
Me pranimin e tij, Dënici ishte një nazist i përkushtuar dhe mbështetës i Hitlerit. Pas luftës, ai u padit si një kriminel i madh lufte në gjyqet e Nurembergut mbi tre akuza: komplot për të kryer krime kundër paqes, krime lufte dhe krime kundër njerëzimit; planifikimi, fillimi dhe zhvillimi i luftërave të agresionit; dhe krimet kundër ligjeve të luftës. Ai u shpall i pafajshëm për kryerjen e krimeve kundër njerëzimit, por fajtor për kryerjen e krimeve kundër paqes dhe krimeve të luftës kundër ligjeve të luftës. Ai u dënua me dhjetë vjet burgim; pas lirimit të tij, ai jetoi në një fshat afër Hamburgut deri në vdekjen e tij në 1980.
- ^ Thames Television (9 January 1974), 10. "Wolf Pack: U-Boats in the Atlantic (1939–1944)", retrieved 16 September 2023
- ^ Terraine 1989.
- ^ a b Niestlé 1998.
- ^ Hamilton 1996.