Ezoterika

Ezoterika (nga paragreq. εσωτερικός', esoterikos, - i/ e zënë, e errët; e terrët; (e fshehte, "i brendshëm"), është mësimi ose dija e së fshehtës. Këto mësime mbaheshin nga mjeshtrat, të cilëve u mundësohej zbulimi (çvelimi) i së vërtetës okultike ( së fshehtë).

Në filozofi, emërtimi ezoterikë karakterizon mësimin e lënë nga filozofët e lashtë , veçanërisht nga Pitagora dhe Aristoteli nxënësve të tyre; në kundërshtim me eksoteriken, "e jashtmja" emërtim që përdorej për njerëzit që nuk bënin pjesë në grupet ezoterike, pra njerzit e thjeshtë, të cilët nuk kishin njohuri mbi gjuhën dhe kuptimin e mjeshtrave.

Sot me ezoterizëm tregohet zakonisht ndërthurja e sistemeve të mendimit filozofik dhe fetar që shfaqen në dukuritë kultore si: magjia, alkimia, kabalah dhe besimet misterike dhe gnostike. Megjithëse dituria ezoterike mbahej në të kaluarën e fshehtë, tani mësohet kudo haptazi. Ezoterika dallohet përgjithësisht nga fetë e organizuara, të cilat mësojnë më haptazi. Ndërsa ezoterizmi anon në përqendrimin e (mendje) ndriçimit vetjak dhe ushtrimin e brendshëm shpirtëror, feja e organizuar përqendrohet në ushtrimin e ritualitetit të jashtëm shpirtëror dhe mbi ligjet që qeverisin shoqërinë.

Shumë grupe apo shkolla të mendimit përqafojnë një traditë ose filozofi ezoterike, si:

• Alkimia
• Antroposofia
• Astrologjia
• Kabalah
• Julius Evola
• G. I. Gurdjieff
• Gnosticizmi
• Magjia
• Mazoneria
• Misticizmi
• Okultizmi
• Rozakroqe
• Teozofia
• Trapistë
• Shamanizmi
• Sufizmi
• Budizmi Vajrajan
• Joga