Billie Holiday

Billie Holiday
Persovntiäđuh
Šoddâm	cuáŋuimáánu 7. peeivi 1915
Šoddâmsaje	Philadelphia, Pennsylvania, Ovtâstum staatah
Jáámmám	syeinimáánu 17. peeivi 1959 (44-ihásâžžân)
Hävdi	Saint Raymond hävdieennâm, Bronx, New York
Aalmugjeessânvuotâ	ovtâstumstaatâlâš
Musikkár
Lávlumkielah	eŋgâlâskielâ
Aktiivlâžžân	1933–1959
Genreh	jazz, swing, blues
Skiärrufinnodâh	Brunswick, Vocalion, Okeh, Bluebird, Commodore, Capitol, Decca, Aladdin, Verve, Columbia, MGM
Peerâ
Pelikyeimi	Jimmy Monroe ​(1941–1947)​ Joe Guy ​(1951–1957)​ Louis McKay ​(1957–1959)
Lasetiäđuh
Nommâčáálus
Päikkisijđo	billieholiday.com

Billie Holiday (olmâ nommâ Eleanora Fagan; 7. cuáŋuimáánu 1915 Philadelphia, Pennsylvania, Ovtâstum staatah – 17. syeinimáánu 1959 New York, New York, Ovtâstum staatah) lâi ovtâstumstaatâlâš lávloo. Sun lâi tobdos meiddei noomáin Lady Day, mon saksofon čuojâtteijee Lester Young adelij sunjin. Suu lii onnum ohtân maailm pyeremuin jazzlávloin.^[1]

Billie Holiday šoodâi nubálovihásáid vanhimijdis cuáŋuimáánust 7. peeivi 1915 Philadelphiast, Ovtâstum staatâin. Sun vietij stuárráámuu uási nuorâvuođâst huolhijdis lunne.

Ive 1929 Holiday-kyevtis ennijn Sadie Faganáin varrijn New Yorkân, tastko tobbeen lijjii pyerebeh máhđulâšvuođah uážžuđ šiev pargo. New Yorkist Holiday eelij távjá jazzklubijn. Tobbeen sun peesâi lávluđ oovtâst pianistijguin. Suu vuossâmuuh lávdástâlmeh lijjii Harlem ijjâkerhoin. Lávdástâlmijn sun kuittâg uážui tuše uccáá lummoruuđâ. Lávdástâlmij ohtâvuođâst sun kevtiškuođij Billie Holiday -artistnommâ, mon sun valjij čaittâleijee Billie Dove mield.^[2]

Billie Holiday ij kuássin uážžum lávlummáttááttâs, moin sun ličij puáhtám oppâđ olmâ tekniik já nuotâi luuhâm. Täst huolâhánnáá sust šoodâi jotelávt aktiivlâš jazzlávloo Ovtâstum staatâin.^[3] Skammâmáánu 27. peeivi 1933 skiärrupyevtitteijee John Henry Hammond pyevtittij Holiday vuosmuu jienâpäädi Your Mother's Son-in-Law. Iivij 1935–1941 Holidayst šoodâi pegâlmub suu já Teddy Wilson pitái áánsust. Ive 1936 Holiday algâttij oovtâstpargo saksofon čuojâtteijee Lester Youngáin. Youngist já Holidayst šoodâi jotelávt pyeremuuh usteveh já pegâlmâs muusikduo. Mottoom muddoost suoi joba aasáin oovtâst Holiday eeni lunne.^[3]

Ive 1937 Holiday uásálistij Kansas City pegâlmâs Count Basie -orkester konsertáid, mon keežild sust šoodâi vala pegâlmub. Tastmaŋa sun lâi válduartistin maaŋgâin konsertijn. Jazzmusikkár Artie Shaw piivdij Holiday fáárun jieijâs orkesterân, já nuuvt Holidayst šoodâi historjá vuosmuš čapis nissoon, kote láávlui vielgisliškeulmui muusikjuávhust.^[3]

Ive 1939 Holiday skiärrudij lavluu Strange Fruit, mon áánsust Holidayst šoodâi vala-uv pegâlmub.

Holiday pivnohvuotâ nuuvâi uáivádittee amnâsij kevttim keežild 1940-lovvoost, kuás sun kevtiškuođij oopium já loopâloopâst meiddei heroiin. Narkotiikamnâseh vaiguttii suu lávlumjienân, mutâ sun puovtij kuittâg vala lávluđ. Holiday kavnâttâđâi heroiin kiävtust, mon keežild sun ij innig uážžum lávdástiđ New Yorkist. Billie Holiday jaamij syeinimáánust 17. peeivi 1959. Sun lâi tuše 44-ihásâš. Jäämmimsuijân lâi vuoivâskirroos.^[1] Sun lii hävdidum Saint Raymond hävdienâmân Bronxist, New Yorkist.^[3]

• Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Billie Holiday.