Rusko-turski rat (1676–1681)
Rusko-turski rat 1676.-1681. bio je rat između Carske Rusije i Osmanskog Carstva, i njihove vazalne države Krimskog kanata.
| Rusko-turski ratovi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Rusko Carstvo
|
 Osmansko carstvo Krimski Kanat
| ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Grigorij Romodanovski Ivan Samojlovič |
Mehmed IV. Petar Dorošenko Ibrahim Paša Kara Mustafa Paša | ||||||
Rat je izbio zbog rastućeg osmanskog ekspanzionizma u drugoj polovici 17. vijeka. Nakon što su zauzeli cijelo Podolje (dio Ukrajine) za vrijeme Poljsko-turskog rata 1672.-1676., osmanlije su nastojali proširiti svoju vlast i na desni dio Ukrajine uz podršku svojih vazala, od 1669. to je bio i kozački hetman Petar Dorošenko.[1] On je svojom pro-turskom politikom izazvao nezadovoljstvo među mnogim ukrajinskim kozacima, tako da su oni izabrali Ivana Samojloviča (dotad hetmana lijeve strane Ukrajine) kao jedinog hetmana svih Ukrajinaca 1674. godine.[1]
Prva osmanska ofenziva na Čigirin i odbrana grada
urediDorošenko se s tim nije pomirio, odlučio je uzvratiti, te je 1676. godine, okupio vojsku od 12 000 ljudi i zauzeo grad i utvrdu Čigirin, u to vrijeme sjedište kozačkog hetmana, računajući svakako i na pomoć tursko-tatarske vojske. Međutim su ruske i ukrajinske snage pod zapovjedništvom Ivana Samojloviča i Grigorija Romodanovskog opkolile Čigirin i prisilile Dorošenka na predaju.
Ostavivši garnizon u Čigirini, Rusi i Ukrajinci su se povukli sa lijeve obale Dnjepra. Turski sultan Mehmed IV. imenovao je Jurija Hmelnickog hetmanom desnog dijela Ukrajine, on je u to vrijeme bio sultanov zatvorenik . U julu 1677. sultan naredio je svojoj vojsci od 120 000 ljudi, pod komandom Ibrahim Paše da zauzme Čigirin.
Ibrahim Pašina vojska dospijela je pred Čigirin tek 4. augusta 1677., s druge pak strane snage Samojloviča i Grigorija Romodanovskog okupile su se 10. augusta, a 24. augusta izbile su na obale rijeke Sula, odakle su samo trebali prijeći rijeku da dođu do Čigirina. U borbama vođenim od 26. do 27. augusta, Rusi i Ukrajinci uspjeli su ukloniti osmanske straže i patrole na rijeci, tako da su je nesmetano mogli prijeći. Ruska i ukrajinska konjica napala je 28. augusta Ibrahim Pašin logor i zauzela ga, uz nanošenje teških žrtava osmanlijama. Zbog toga je slijedećeg dana, Ibrahim Paša prekinuo sa opsadom Čigirina i povukao se.[2]. Samojlovič i Grigorije Romodanovski napustili su Čigirin 5. septembra. Osmanska vojska izgubila je 20 000 ljudi a Ibrahim Paša je zatvoren po povratku u Carigrad.[3]
Drugi pohod na Čigirin i njegov pad
urediU julu 1678. osmanska vojska od oko 200 000 ljudi, kojoj je na čelu bio sam veliki vezir Kara Mustafa Paša ponovno je opkolila Čigirin.[1] Ruska i ukrajinska vojska, snage od oko 120 000 ljudi, uspjela je probiti turski vanjski obruč, ali su osmanlije već 11. augusta uspjele zauzeti Čigirin i razoriti ga.[1] Kad su uvidjeli uzaludnost svojih napora, Rusi i Ukrajinski kozaci povukli su se preko Dnjepra uz stalne borbe s osmanskim jedinicama koje su ih ometale kod povlačenja.
Mirovni ugovor
urediNakon bojeva iz 1679.-1680. godine, Rusi su potpisali Mirovni ugovor iz Bahčisaraja 3. januara 1681., [1]po tom ugovoru rusko-tursko granica bila je rijeka Dnjepar.[4]
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Russo-Turkish Wars of the 17th-19th Centuries” (engleski). The Free Dictionary. Pristupljeno 19. 05. 2012.
- ↑ Davies, Brian L., Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500-1700, (Routledge, 2007), str. 160 (en)
- ↑ Davies, Brian L.: Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500-1700, str. 161 (en)
- ↑ Paxton, John and John Traynor, Leaders of Russia and the Soviet Union, (Taylor & Francis Books Inc., 2004), 195. (en)