Krupa na Uni

Područje opštine Krupa na Uni nalazi se u peripanonskom brdskom pojasu regiona Podgrmeča, sa umjerenom kontinentalnom klimom i prosječnom nadmorskom visinom od 350-400 m/nv. Najviši vrh je Grabež sa 530m/nv.

5.000 stanovnika

• Donji Dubovik
• Donji Petrovići
• Gornji Bušević (dio)
• Hašani
• Mali Dubovik (dio)
• Osredak
• Srednji Bušević (dio)
• Srednji Dubovik (dio)

Petar Popović, zvani Pecija je rođen od oca Petra i majke Ilinke u selu Bušević u Krupskoj opštini ali je svoje najbolje godine proveo u Kostajnici. Priča se da je Pecija sam naučio pisati i čitati, a da je osim srpskog govorio i turski jezik. Od mladih dana Petar nije mogao mirno gledati tursko zlo pa se već u dvadeset i drugoj godini diže u hajduke i od tada, do kraja svog života, Turcima zadaje brige i probleme. U jesen 1858. zajedno sa hajdučkim harambašom Petrom Garačom iz Strigove, diže veliku bunu u Knešpolju i pred Kostajnicom sagradi šanac poznatiji pod nazivom "Pecijin šanac". Uz pomenute hajduke skočio je i napaćeni narod pa se na šancu odigrala žestoka bitka između turaka i ustanika. Nakon duge i teške borbe Turci su uspjeli ustanike natjerati preko rijeke Une u Hrvatsku Kostajnicu gdje se je većina predala austro-ugarskim stražama. Pecija i Garača sa još 300-tinjak ustanika se nisu dali predati već su prešli preko mosta nazad među Turke koji su se razbježali ispred Pecijinog noža tako da su umakli u Pastirevo. Ova buna je u narodu poznata kao Kostajnička ili Pecijina buna, a rjeđe kao Knešpoljska buna.

Poslije Kostajničke bune Pecija je dva puta pao Turcima u ruke. Tako je dospio i u Istambul gdje je osuđen na smrt, ali pod uslovom da bude pogubljen u svom kraju jer je "tamo najviše zla počinio". Na putu u rodni kraj Pecija je pobjegao Turcima kod Kragujevca gdje je dobio mjesto stražara u topolivnici. Tu je ostao sve do novog ustanka u Bosanskoj Krajini 1875. godine, a kada je vijest o tom ustanku došla do Petra, odmah je pristupio ustanicima i već 28. avgusta učestvovao u bici kod sela Gašice. Tog dana Petar Pecija se još jednom pokazao kao veliki junak i vođa ustanika nadjačavši Turke i nagnavši ih u bijeg. Međutim, nedugo poslije, a priča se zbog izdaje nekog Ilije Čolanovića, Turci iznenadiše ustanike i nakon dugog i žestokog boja razbiše hajduke od kojih neki pobjegoše u Prosaru a njih pedesetak sa Pecijom na čelu, ostadoše da se bore na obali rijeke Save.

Potjerani turskom silom Pecija i ustanici uspjeli su se dokopati lađe i preći preko rijeke, ali bez zaklona, izloženi turskoj puščanoj vatri gotovo svi izginuše. Samo Pecija i dva čovjeka ostadoše živi, ali Petar, nemirnog i hrabrog duha, umjesto da se skloni, izađe na čistinu i povika na Turke: "Evo Turci, neka znadete, Pecije niste ubili, još je živ, i naskoro će Vam se osvetiti". Tog momenta ga je pogodilo tursko tane i na mjestu ga ubilo. Bilo je to 29. avgusta 1875. godine. Među narodom je kružila priča da ga nije ubilo puščano zrno već je puška bila nabijena pšenicom. Mrtvog Peciju sa Kormanošem i ostalim junacima, drugovi sahraniše u selu Jablancu niže Jasenovca a deset godina nakon pogibije Pecijine su kosti prenešene i pohranjene kod manastira Moštanica na Kozari blizu Kozarske Dubice.

• Gojko Kličković , političar