Gustina
Gustina ili gustoća je po definiciji odnos mase i volumena nekog tijela, a iz toga slijedi da je SI mjerna jedinica kilogram po metru kubnom [kg/m3]. Vrijedi, dakle,
Gustoća nam govori kolika je masa neke tvari sadržana u jedinici volumena: što je ta masa veća, kažemo da je tijelo gušće.
Gustoća nikada nije nepromjenjiva karakteristika neke tvari, već ovisi ponajprije o temperaturi te to vrijedi za sve tvari u svim agregatnim stanjima. Za plinovito agregatno stanje gustoća ovisi i o tlaku koji vlada u tom plinu.
Gustoća je fizička veličina koja označava masu tijela po jedinici zapremine. Oznaka za gustoću je grčko slovo ρ (rho). Matematički izraz za gustoću (ρ) dobiva se kao omjer mase (m) tijela i njegove zapremine (V):
U pravilu, gustoća svih tvari opada s porastom temperature. To neće biti slučaj samo ako je termičko širenje tvari na neki način mehanički spriječeno; tada će se kod plinova povećati pritisak, a kod čvrstih tvari će se pojaviti naprezanje. Tekućine će se ponašati vrlo slično kao i čvrste tvari, ali kod njih termičko rastezanje nema praktičnu važnost s obzirom da je zanemarivo i nema nikakve tehničke primjene - svaka tekućina će početi isparavati prije nego se dogodi znatno povećanje njenog volumena.
Jedina poznata tvar u prirodi za koju ne vrijedi navedeno ponašanje gustoće u ovisnosti o temperaturi je voda. Voda je najgušća na temperaturi od 4 °C, a u skrućenom stanju (led) ima osjetno manju gustoću nego u tekućem stanju - zbog toga led pluta na vodi.
Veličina usko povezana s gustoćom je specifični volumen. Veza specifičnog volumena s gustoćom je slijedeća
Mjerna jedinica specifičnog volumena je [m3/kg]. Ova veličina nam govori koliki volumen zauzima jedinica mase neke tvari. Baratanje specifičnim volumenom je od naročite važnosti u termodinamici.
Gustina čvrstih tela u(kg/m3) na 20°C
urediTelo | u kg/m3 | Telo | u kg/m3 |
Aluminijum | 2720 | Magnezijum | 1740 |
Antimon | 6685 | Mangan | 7400 |
Arsen | 5776 | Bakar (elektrolitni) | 8933 |
Azbest | 2000-2800 | grupa minerala-mika | 2600-3200 |
Bakelit | 1340 | Mikanit | 1900-2600 |
Barijum | 3600 | Molibden | 10200 |
Berilijum | 2690-2700 | Legura bakra sa cinkom | 8400-8700 |
Bor (hemijski element) | 3300 | Naftalin | 1150 |
Beton | 1800-2400 | Nikl | 8350-8900 |
Bizmut | 9807 | Nikelin | 8600-8850 |
Bronza | 8800-8900 | Novo srebro | 8400-8700 |
Celuloza | 1380 | Najlon | 1140 |
Hrom | 6920 | Olovo | 11300-11400 |
Hromonikelin | 8200-8370 | Parafin | 870-910 |
Cigla | 1400-2200 | Pesak (suv) | 1550-1800 |
Kalaj (beli) | 7200-7400 | Platina | 21300-21500 |
Cink | 7130-7200 | Pleksiglas | 1180-1200 |
Drvo | Porcelan | 2300-2500 | |
- hrast | 600-900 | Kalijum | 870 |
- akvarijum | 400-600 | Šalitra | 2260 |
Duraluminijum | 2800 | Sumpor monoklitni | 1960 |
Ebonit | 1100-1300 | Sumpor romboidan | 2067 |
Elektron (legura magnezijuma) | 1740-1840 | Koža (suva) | 860 |
Fosfor beli | 1830 | Natrijum | 980 |
Gips | 2310-2330 | Srebro | 10500 |
Glina (suva) | 1500-1800 | Čelik | 7500-7900 |
Grafit | 2300-2720 | nerđajući čelik | 7860 |
Guma | 1100-1190 | Topljeni čelik | 7840 |
Palakvijum | 960-990 | Sneg | 125 |
Invar | 8000 | Staklo obično | 2400-2800 |
Iridijum | 22400 | Kvarcno staklo | 2900 |
Kadmijum | 8640 | Masti | 920-940 |
Pampur | 220-260 | Tantal | 16600 |
Kreda | 1800-2600 | Drveni Ugalj | 300-600 |
Kobalt | 8900 | Volfram | 19100 |
Silicijum | 2329,6 | Vosak | 950-980 |
Kvarc | 2500-2800 | Zlato | 19282 |
Igelit | 1350 | Gvožđe čisto (α) | 7875 |
Led na 0oC | 880-920 | Gvožđe (sivo) | 800-7250 |
Gustina tečnosti u (kg/m3) na 22°C
uredi- aceton - 790
- etilalkohol - 790
- metilalkohol - 790
- benzen - 880
- benzin - 700
- etilni etar - 716
- krv (ljudska) - 1050
- azotna kiselina - 1410
- sirćetna kiselina - 1050
- sumporna kiselina - 1840
- sona kiselina - 1190
- nafta - 810
- maslinovo ulje - 920
- ricinusovo ulje - 950
- živa - 13546
- toluen - 870
- voda - 998
- kritična gustina-
- gustina tamne energije