Olovo
Za ostala značenja, vidi Olovo (razvrstavanje).
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Opšti podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, simbol, atomski broj | Olovo, Pb, 82 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ripadnost skupu | slabih metala | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| grupa, perioda | IVA, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| gustina, tvrdoća | 11340 kg/m3, 1,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Boja | plavičastobela  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomska masa | 207,2 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| atomski radijus | 180 (154) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kovalentni radijus | 147 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| van der Valsov radijus | 202 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronska konfiguracija | [Xe]4f145d106s26p2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na energetskim nivoima | 2, 8, 18, 32, 18, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| oksidacioni brojevi | 4, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine oksida | srednje bazni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kristalna struktura | regularna zidno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura topljenja | 600,61 K (327,46 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura ključanja | 2022 K (1749 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| molska zapremina | 18,26×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota isparavanja | 177,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota topljenja | 4,799 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| pritisak zasićene pare | 4,21×10-7 Pa (600 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| brzina zvuka | 1260 m/s (293,15K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 2,33 (Pauling) 1,55 (Alred) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična toplota | 129 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična provodljivost | 4,81×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| toplotna provodljivost | 35,9 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I energija jonizacije | 715,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II energija jonizacije | 1450,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| III energija jonizacije | 3081,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| IV energija jonizacije | 4083 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| V energija jonizacije | 6640 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najstabilniji izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tamo gde drugačije nije naznačeno, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Objašnjenja skraćenica:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
U prirodi se olovo najčešće javlja u vidu sulfida, PbS, kao ruda galenit. Prženjem se rude prevodi u oksid čijom redukcijom nastaje sirovo olovo. Sirovo olovo sadrži: bakar, antimon, arsen, bizmut, cink, sumpor, kalaj, srebro i zlato. Prečišćavanjem sirovog olova (najčešće elektrolitičkim putem) dobija se čisto olovo plavičastobele boje, samo na svežem preseku je metalnog sjaja, no brzo potamni od stvorenog sloja oksida i baznog olovo(II) karbonata Pb(OH)2*2PbCO3, koji ga štite od dalje oksidacije. To je mek metal, velike gustine i niske temperature topljenja.
Olovo se u destilovanoj vodi ne rastvara, dok se rastvara u kiselinama sa oksidacionim dejstvom npr. azotna kiselina. Pri dejstvu razblažene sumporne kiseline stvara se zaštitni sloj olovo- sulfata PbSO4 te rastvaranje prestaje. Alkalije ne deluju na olovo. Na vazduhu se fino sprašeno olovo tzv. piroforno olovo pali samo od sebe.
Olovo (II) oksid se koristi za glaziranje keramičkih proizvoda, za izradu minijuma, kao žuta boja u slikarstvu. Olovo se koristi za izradu limova, kanalizacionih cevi ukoliko vode nisu kisele; njime se oblažu električni kablovi. Nekad se koristilo i za vodovodne cevi i prevlačenje posuđa, ali je zbog negativnih posledica vremenom zabranjeno. Olovo se koristi i u vojnoj industriji, industriji boja, za izradu olovnih akomulatora, za zaštitu od rendgenskog i radioaktivnog zračenja.
