Bitka kod Stefanijane
| Bitka kod Stefanijane | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Građanski rat u Vizantiji 1341–1347 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Ajdinski emirat, saveznik vizantijskog cara | Srpsko kraljevstvo, saveznik namesništva | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| nepoznat | Preljub | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nepoznati, ali verovatno neznatni | nepoznati, visoki | ||||||
Bitka kod Stefanijane, u blizini Soluna, je bila manja bitka između srpskih snaga pod komandom vojvode Preljuba i turskih snaga koje su pomagale vizantijskog cara Kantakuzina, u drugoj polovini maja 1344.
Vođena je u okviru građanskog rata u Vizantiji 1341–1347. Sama bitka nije bitno uticala na tok rata, a značajna je po tome što predstavlja prvi sukob Srba i Turaka na Balkanskom poluostrvu.
Građanski rat u Vizantiji između onih koji su podržavali Jovana (VI) Kantakuzina (1347—1354) i onih koji su podržavali Jovana V Paleologa (1341—1376) započeo je smrću Andronika III (1328—1341) 1341. godine, a već od 1342. godine Kantakuzinov saveznik je postao kralj Dušan.
U leto 1343. godine je poslanstvo iz Venecije pod vođstvom Marina Venijerija stiglo kod srpskog kralja Dušana, nastupajući u ime vizantijskog namesništva i tražeći od njega Kantakuzenovu glavu.[2] Od sredine leta 1343. godine, nakon ponude Venecije, Dušanovo savezništvo sa Kantakuzenom je formalno prekinuto.[2] Dušan je uskoro stupio u pregovore sa Carigradom, nakon čega je zaključen sporazum Dušana, sa jedne strane, i Ane Savojske i Aleksija Apokavka, sa druge strane.[2] Da bi savez bio čvršći ugovorena je i ženidba Dušanovog sina Uroša sa sestrom vizantijskog maloletnog naslednika Jovana V Paleologa.[2]
Nakon Dušanovog prestrojavanja, Kantakuzinu u pomoć dolazi njegov stari prijatelj i saveznik Umur Beg iz Smirne. Turci predvođeni begom Umurom su pokušali da zauzmu Solun za vizantijskog cara, drugi najveći i najbogatiji grad carstva. Lično Umur je doveo prilično veliku flotu na ušće Vardara radi napada na Solun.[2]
U međuvremenu, papa Kliment VI je započeo krstaški pohod na Umurovu prestonicu Smirnu, poslavši u proleće 1344. združenu flotu koju su činili vitezi Jovanovci sa Rodosa, Kiprani i Mlečani. Zbog toga, Umur Beg je bio primoran da digne opsadu i požuri nazad da brani svoju prestonicu. Međutim u maju 1344. godine kod Palene, zapadnog poluostrva Halkidike, krstaši su presreli turske brodove i zapalili ih.[3] Jedan deo turske vojske koji se spasao se bekstvom na obalu, planirao je da se kopnenim putem probije preko Trakije do Hersona i da se odatle prebaci u Malu Aziju.[3]
Istovremeno, kralj Dušan je poslao odred oklopnika predvođenih vojvodom Preljubom da ih presretnu.
Srpski konjanici i Seldžuci, kojih je po Jovanu Kantakuzinu bilo 3.100, susreli su se kod mesta Stefanijane u Trakiji, na putu između Sera i Soluna.[3] Turci su se povukli u obližnja brda, a Srbi su sjahali sa konja i krenuli u poteru pešice. Turci su se zatim vratili i zarobili konje srpskih ratnika. Usledio je napad na srpske vojnike koji su većinom poginuli.[3]
- ↑ Vizantološki institut, Zbornik radova Vizantološkog instituta, (Naučno delo, 1996), 194.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Željko Fajfrić, „Sveta loza Stefana Nemanje Arhivirano 2009-03-05 na Wayback Machine-u“, Šid 1998.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Bitka kod Stefanijane