صفورہ

صفورہ (انگریزی: Zipporah or Tzipora ؛ /ˈzɪp.ər.ə/ or /zɪpˈɔ:r.؛ عبرانی: צִפוֹרָה) ہِک تِرِیمت دا ناں ہِے جین٘دا ذکر بائبل دی کتاب خروج باب ٢ آیت ١٨ وِچ ہِے۔ جین٘دے وِچ لِکّھا ہِے جو صفورہ موسیٰ علیہ السلام دی ذال ہِے۔ صفورہ نامی تِرِیمت رعوایل/ یترو (شعیب) دی دِھیاں وِچُّوں ہِک ہئی۔

پُراݨے عہد نامے یا عبرانی بائبل وِچ مذکور ہِے جو صفورہ یترو دی سَت دِھیاں وِچُوں ہِک ہئی۔ یترو جیڑھی ہِک قینی چھیڑو ہووݨ دے نال نال مدین ^[١] دا کاہن وِی ہئی۔ کتاب خروج وِچ یترو کُوں رعوایل^[٢] اَتے باب قضاۃ وِچ حباب (کتاب قضاۃ^[٣] باب ٤ آیت ١١) دے ناں نال وِی سَݙّیا ڳیا ہِے۔ (کتاب ڳنتی دے باب ١٠ آیت ٢٩ وِچ حباب کُوں یترو دا پُتر یعنی موسیٰ دا سالا وِی آکھیا ڳیا ہِے) جیڑھے ویلے بنی اسرائیلی یا عبرانی مصر وِچ مقید ہَن اُݙّݨ موسیٰ نے ہِک مصری کُوں اِیں بناء اُتّے قتل کر ݙِتّا ہئی جو اُوں ہِک عبرانی کُوں ماریا ہئی۔ مصری قانون دے مطابق فرعون موسیٰ کُوں بطورِ قاتل سزائے موت ݙین٘دا۔ جاں جو موسیٰ مصر تُوں بَھڄ تے مدین آ ڳیا۔ اُوہ اُتّھاں ہِک کُھوہ دے نیڑے ٹِکّیا جو ایݙے وِچ رعوایل دے دِھیاں کُھوہ اُتّے آئیاں تاں اُوہ آپݨے پِیؤ دے اَیَّڑ کُوں پاݨی پِلائیاں، جاں جو ٻئے اَیَّڑاں نے اِنّھاں کُوں پاݨی نہ بھرن ݙِتّا۔ موسیٰ نے اِیہ سبھ ݙِٹّھا تاں اُوں نے چھوہِرِیں دی مدد کِیتی اَتے اُنّھاں دے پِیؤ دے اَیَّڑ کُوں پاݨی پِلایا۔

چھوہِرِیں معمول دے خلاف جَلتی گھر اَپڑِیاں تاں اُنّھاں پِیؤ نے وجہ پُچّھی۔ چھوہِرِیں نے ہِک اوپرے پندھیڑو دا سارا قصّہ سُݨایا جو کین٘ویں اُوں نے اِنّھاں دی مدد کِیتی اَتے اَیَّڑ کُوں پاݨی پِلایا۔ رعوایل نے آکھیا جو ہُݨ اُوہ اوپرا بندہ مصری کِتّھاں ہِے تُساں اُوکُوں کِتّھاں چھوڑ آئے وے؟ اِیکُوں سݙُّو جاں جو اَساݙے نال کھاݨے وِچ رَلّے۔ (کتاب خروج باب ٢ آیت ١٨ تا ٢٠)۔

شعیب جیائی نے آکھیا جو اِنّھاں چھوہِرِیں دے ناں صفورہ اَتے لَیّا ہَن۔ ابنِ اسحاق نے صفورہ اَتے شرقا لِکّھا ہِے۔ کُجھ نے آکھیا: وݙّی صفراء اَتے نِکّی صفیراء ہئی۔ وہب بن منبہ نے آکھیا جو وݙّی چھوہِر دا موسیٰ نال نکال کرایا ہئی۔ اکثر اہلِ علم نے آکھیا: نِکّی نال نکاح کر گِھدّا ہئی جین٘دا ناں صفورہ ہئی، اِیہو چھوہِر موسیٰ کُوں سَݙَّݨ ڳئی ہئی۔ بزار اَتے طبرانی نے حضرت انس دی روایت نال وِی اِیہو کُجھ نقل کِیتا ہِے۔ بغوی نے لِکّھا ہِے جو حضرت ابوذر دی مرفوع روایت ہِے یعنی رسول اللہ ﷺ نے فرمایا: ڄیکر تُہاݙے تُوں پُچّھیا ون٘ڄے جو موسیٰ دا نکاح کیڑھی چھوہِر نال کرایا ہئی تاں تُساں آکھ ݙیؤائے جو نِکّی نال کرایا ہئی" اُوہا موسیٰ دے کول آئی ہئی اَتے اُوں اِی آکھیا ہئی یٰاَبَتِ استَاجِرْہُ حضرت موسیٰ نے نِکّی نال اِی نکاح کِیتا ہئی۔^[٤]

1. ↑ Harris, Stephen L., Understanding the Bible.
2. ↑ "Exodus 2 - Passage Lookup - New International Version - BibleGateway.com". biblegateway.com. 
3. ↑ "Judges 4 / Hebrew - English Bible / Mechon-Mamre". mechon-mamre.org. 
4. ↑ تفسیر مظہری قاضی ثناءاللہ پانی پتی،القصص،27

• Pardes, Ilana (1992). "Zipporah and the Struggle for Deliverance" in Countertraditions in the Bible: A Feminist Approach. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-17542-6
• http://www.9marks.org/journal/did-moses-marry-black-woman

• خروج 23-2:11
• خروج 31-4:18
• خروج 18
• گنتی 12:1