noc
noc (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik noc noce dopełniacz nocy nocy celownik nocy nocom biernik noc noce narzędnik nocą nocami miejscownik nocy nocach wołacz nocy[1] noce
- składnia:
- antonimy:
- (1.1) dzień
- hiperonimy:
- (1.1) okres
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. nocek mzw, nocnik mrz, nocny mrz, nocnica ż, nocowanie n, przenocowanie n, zanocowanie n
- czas. nocować ndk., przenocować dk., zanocować dk.
- przym. nocny, noclegowy, północny
- przysł. nocą, nocami
- związki frazeologiczne:
- brzydki jak noc • brzydki jak noc listopadowa • dniem i nocą • dobranoc, pchły na noc; karaluchy pod poduchy • dzień do pracy, noc do spania • dzień wygania, noc przygania • kupalnej nocy wydziera bies wiedźmie oczy • noce i dnie • od świtu do nocy • pod osłoną nocy • po złym dniu zła noc • podobny jak dzień do nocy • prawo pierwszej nocy • są takie oczy, co nie śpią w nocy • wieczerza hojna, noc niespokojna • wilk i złodziej po nocy wędrują • w nocy wszystkie koty są bure / w nocy wszystkie koty są czarne / w nocy wszystkie koty są szare • zielona noc
- zob. też: przysłowia o nocy
- etymologia:
- W użyciu od XIV w., ogsłow., por. czes. noc • ros. ночь • scs. ношть[2]. Pochodzi od prasł. *noktь → noc, w tym samym znaczeniu: litew. naktis • łot. nakts • goc. nahts • łac. nox, noctis • st.ind. nák[2]. Kontynuacja praindoeur. rzeczownika atematycznego *nókʷts, D. *nékʷts → noc, który w prasł. (i bałt) został przeniesiony do tematów na -ĭ-[2]. Źródłosłów dla pol. nocny, nocnik, nocować, przenocować, zanocować[2]. Zobacz też etymologię w haśle nocleg.
- uwagi:
- tłumaczenia:
- afar: (1.1) bar
- afrykanerski: (1.1) nag
- ajnoski: (1.1) アンチカㇻ (ancikar)
- albański: (1.1) natë
- aleucki: (1.1) amax
- amharski: (1.1) ሌት, ሌሊት
- angielski: (1.1) night
- arabski: (1.1) ليل (léyl) m, ليلة (láila) ż
- arapaho: (1.1) tece'
- awarski: (1.1) сордо
- baskijski: (1.1) gau
- baszkirski: (1.1) төн
- bhodźpuri: (1.1) राति ż
- białoruski: (1.1) ноч ż
- bretoński: (1.1) nozvezh ż
- bułgarski: (1.1) нощ ż (noszt)
- cerkiewnosłowiański: (1.1) нощъ ż
- chakaski: (1.1) тӱн
- chiński standardowy: (1.1) 晚 (wǎn)
- chorwacki: (1.1) noć ż
- czeczeński: (1.1) буьйса
- czeski: (1.1) noc ż
- czirokeski: (1.1) ᏒᎠᏱ
- dolnołużycki: (1.1) noc ż
- dołgański: (1.1) түүн
- duński: (1.1) nat w
- elfdalski: (1.1) ną̊t ż
- esperanto: (1.1) nokto
- estoński: (1.1) öö
- farerski: (1.1) nátt ż
- fenicki: (1.1) 𐤋𐤋
- fidżyjski: (1.1) bogi
- fiński: (1.1) yö
- francuski: (1.1) nuit ż
- friulski: (1.1) gnot ż
- górnołużycki: (1.1) nóc ż
- grenlandzki: (1.1) unnuaq
- gruziński: (1.1) ღამე (ghame)
- gyyz: (1.1) ሌሊት
- hebrajski: (1.1) לילה m (lajla)
- hindi: (1.1) रात्रि
- hiszpański: (1.1) noche ż
- indonezyjski: (1.1) malam
- inguski: (1.1) бийса
- islandzki: (1.1) nótt ż
- jaćwieski: (1.1) nakt
- jakucki: (1.1) түүн
- japoński: (1.1) 夜 (よる, yoru)
- jidysz: (1.1) נאַכט ż (nacht)
- joruba: (1.1) oru
- kałmucki: (1.1) сө
- kaszubski: (1.1) noc ż
- kataloński: (1.1) nit ż
- kazachski: (1.1) түн
- keczua: (1.1) ch'isi
- ketyjski: (1.1) саал (sáàl)
- kirgiski: (1.1) түн
- lezgiński: (1.1) йиф
- litewski: (1.1) naktis ż
- liwski: (1.1) īe
- luksemburski: (1.1) Nuecht ż
- łaciński: (1.1) nox f nom., noctis gen.
- łotewski: (1.1) nakts
- manx: (1.1) oie ż
- mongolski: (1.1) шөнө
- nauruański: (1.1) anubumin
- niderlandzki: (1.1) nacht m
- niemiecki: (1.1) Nacht ż
- norweski (bokmål): natt m/ż
- nowogrecki: (1.1) νύχτα ż
- ormiański: (1.1) գիշեր
- pali: (1.1) ratti
- perski: (1.1) شب
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- połabski: (1.1) nüc
- portugalski: (1.1) noite ż
- rosyjski: (1.1) ночь ż
- rumuński: (1.1) noapte ż
- sanskryt: (1.1) अक्ता, नक्त, याम्या, रात्रि, नक्ति
- shona: (1.1) usiku
- słowacki: (1.1) noc ż
- staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) нощь ż
- starofryzyjski: (1.1) nacht ż
- staroirlandzki: (1.1) adaig ż
- staroperski: (1.1) 𐎧𐏁𐎱 ż
- staro-wysoko-niemiecki: (1.1) naht ż
- susu: (1.1) kɔɛ
- szwedzki: (1.1) natt w
- tadżycki: (1.1) шаб
- tahitański: (1.1) pō, ruʻi
- tajski: (1.1) กลางคืน
- tamilski: (1.1) இரவு
- telugu: (1.1) రాత్రి ż
- tetum: (1.1) kalan
- tok pisin: (1.1) nait
- turecki: (1.1) gece
- tuvalu: (1.1) poo, po
- udmurcki: (1.1) уй
- ukraiński: (1.1) ніч ż
- walijski: (1.1) nos ż
- wepski: (1.1) ö
- węgierski: (1.1) éjszaka
- wilamowski: (1.1) naht ż, nāht ż, naocht ż
- włoski: (1.1) notte ż
- wolof: (1.1) guddi
- źródła:
noc (język czeski)
edytuj- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) noc
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik noc noci dopełniacz noci nocí celownik noci nocím biernik noc noci wołacz noci noci miejscownik noci nocích narzędnik nocí nocemi
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) noční doba
- antonimy:
- (1.1) den
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- být černý jako noc • být jako den a noc • lišky tam dávají dobrou noc • Lucie noci upije • od rána do noci • v noci je každá kráva černá • stát se přes noc slavným
- uwagi:
- źródła:
noc (język dolnołużycki)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) noc
- odmiana:
- (1.1) lp noc, ~y, ~y, ~, ~u, ~y; du ~y, ~owu, ~oma, ~y, ~oma, ~oma; lm ~y, ~ow, ~am, ~y, ~ami, ~ach
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- dobru noc
- źródła:
noc (język kaszubski)
edytuj- wymowa:
- IPA: /nɔts/
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) dzéń
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- praindoeur. *negʷ-
- uwagi:
- źródła:
noc (język słowacki)
edytuj- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) noc
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) hviezdnatá noc → gwiaździsta noc • polárna noc → noc polarna • túlať sa po nociach → tułać się po nocach, przebywać w nocy poza domem
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) deň
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- čierny ako noc • dobrú noc • škaredý ako noc
- uwagi:
- źródła: