dotykać

 

wymowa:

IPA: [dɔˈtɨkat͡ɕ], AS: [dotykać] ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. dotknąć)

(1.1) zbliżać się do czegoś do momentu zetknięcia, kontaktu fizycznego

(1.2) przen. sprawiać komuś przykrość, urażać kogoś

(1.3) przen. poruszać jakieś zagadnienie w rozmowie

(1.4) sięgać aż do czegoś, graniczyć, stykać się z czymś

czasownik zwrotny niedokonany dotykać się (dk. dotknąć się)

(2.1) dotykać (1.1) siebie wzajemnie

(2.2) forma wzmocniona czasownika dotykać (1.1)

odmiana:

(1.1-4) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		dotykać
czas teraźniejszy		dotykam	dotykasz	dotyka	dotykamy	dotykacie	dotykają
czas przeszły	m	dotykałem	dotykałeś	dotykał	dotykaliśmy	dotykaliście	dotykali
	ż	dotykałam	dotykałaś	dotykała	dotykałyśmy	dotykałyście	dotykały
	n	dotykałom	dotykałoś	dotykało
tryb rozkazujący		niech dotykam	dotykaj	niech dotyka	dotykajmy	dotykajcie	niech dotykają
pozostałe formy czas przyszły m będę dotykał, będę dotykać będziesz dotykał, będziesz dotykać będzie dotykał, będzie dotykać będziemy dotykali, będziemy dotykać będziecie dotykali, będziecie dotykać będą dotykali, będą dotykać ż będę dotykała, będę dotykać będziesz dotykała, będziesz dotykać będzie dotykała, będzie dotykać będziemy dotykały, będziemy dotykać będziecie dotykały, będziecie dotykać będą dotykały, będą dotykać n będę dotykało, będę dotykać będziesz dotykało, będziesz dotykać będzie dotykało, będzie dotykać czas zaprzeszły m dotykałem był dotykałeś był dotykał był dotykaliśmy byli dotykaliście byli dotykali byli ż dotykałam była dotykałaś była dotykała była dotykałyśmy były dotykałyście były dotykały były n dotykałom było dotykałoś było dotykało było forma bezosobowa czasu przeszłego dotykano tryb przypuszczający m dotykałbym, byłbym dotykał dotykałbyś, byłbyś dotykał dotykałby, byłby dotykał dotykalibyśmy, bylibyśmy dotykali dotykalibyście, bylibyście dotykali dotykaliby, byliby dotykali ż dotykałabym, byłabym dotykała dotykałabyś, byłabyś dotykała dotykałaby, byłaby dotykała dotykałybyśmy, byłybyśmy dotykały dotykałybyście, byłybyście dotykały dotykałyby, byłyby dotykały n dotykałobym, byłobym dotykało dotykałobyś, byłobyś dotykało dotykałoby, byłoby dotykało imiesłów przymiotnikowy czynny m dotykający, niedotykający ż dotykająca, niedotykająca dotykające, niedotykające n dotykające, niedotykające imiesłów przymiotnikowy bierny m dotykany, niedotykany dotykani, niedotykani ż dotykana, niedotykana dotykane, niedotykane n dotykane, niedotykane imiesłów przysłówkowy współczesny dotykając, nie dotykając rzeczownik odczasownikowy dotykanie, niedotykanie

(2.1-2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		dotykać się
czas teraźniejszy		dotykam się	dotykasz się	dotyka się	dotykamy się	dotykacie się	dotykają się
czas przeszły	m	dotykałem się	dotykałeś się	dotykał się	dotykaliśmy się	dotykaliście się	dotykali się
	ż	dotykałam się	dotykałaś się	dotykała się	dotykałyśmy się	dotykałyście się	dotykały się
	n	dotykałom się	dotykałoś się	dotykało się
tryb rozkazujący		niech się dotykam	dotykaj się	niech się dotyka	dotykajmy się	dotykajcie się	niech się dotykają
pozostałe formy czas przyszły m będę się dotykał, będę się dotykać będziesz się dotykał, będziesz się dotykać będzie się dotykał, będzie się dotykać będziemy się dotykali, będziemy się dotykać będziecie się dotykali, będziecie się dotykać będą się dotykali, będą się dotykać ż będę się dotykała, będę się dotykać będziesz się dotykała, będziesz się dotykać będzie się dotykała, będzie się dotykać będziemy się dotykały, będziemy się dotykać będziecie się dotykały, będziecie się dotykać będą się dotykały, będą się dotykać n będę się dotykało, będę się dotykać będziesz się dotykało, będziesz się dotykać będzie się dotykało, będzie się dotykać czas zaprzeszły m dotykałem się był dotykałeś się był dotykał się był dotykaliśmy się byli dotykaliście się byli dotykali się byli ż dotykałam się była dotykałaś się była dotykała się była dotykałyśmy się były dotykałyście się były dotykały się były n dotykałom się było dotykałoś się było dotykało się było forma bezosobowa czasu przeszłego dotykano się tryb przypuszczający m dotykałbym się, byłbym się dotykał dotykałbyś się, byłbyś się dotykał dotykałby się, byłby się dotykał dotykalibyśmy się, bylibyśmy się dotykali dotykalibyście się, bylibyście się dotykali dotykaliby się, byliby się dotykali ż dotykałabym się, byłabym się dotykała dotykałabyś się, byłabyś się dotykała dotykałaby się, byłaby się dotykała dotykałybyśmy się, byłybyśmy się dotykały dotykałybyście się, byłybyście się dotykały dotykałyby się, byłyby się dotykały n dotykałobym się, byłobym się dotykało dotykałobyś się, byłobyś się dotykało dotykałoby się, byłoby się dotykało imiesłów przymiotnikowy czynny m dotykający się, niedotykający się ż dotykająca się, niedotykająca się dotykające się, niedotykające się n dotykające się, niedotykające się imiesłów przymiotnikowy bierny m dotykany, niedotykany dotykani, niedotykani ż dotykana, niedotykana dotykane, niedotykane n dotykane, niedotykane imiesłów przysłówkowy współczesny dotykając się, nie dotykając się rzeczownik odczasownikowy dotykanie się, niedotykanie się

przykłady:

(1.1) Wystarczy dotknąć butelki, a dowiesz się czy piwo jest zimne.

(1.2) Bardzo mnie dotknęły twoje słowa.

(1.3) Spróbujmy dotknąć tematu wyjazdu. Czy masz bilety?

(1.4) Ta ulica dotyka parku.

(2.2) Nie dam ci dotknąć się mojego roweru.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) musnąć, zmacać, obmacać, obściskać, poruszyć, trącić, wzruszyć; gw. (Śląsk Cieszyński) pomacować

(1.2) drasnąć, obrazić, skaleczyć, skrzywdzić, ukłuć, urazić, zranić

(1.3) poruszyć, ująć, trącić, wzruszyć

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. niedotykalski mos, dotykanie n, dotyk m, dotknięcie n, dotkliwość ż

czas. dotknąć dk.

przym. dotykowy, dotkliwy, niedotykalski

przysł. dotkliwie

związki frazeologiczne:

(1.1) niczego się nie dotknąć: nic nie zrobić

(1.2) dotknąć do żywego: 1. sprawić wyjątkową przykrość; 2. dotknięty chorobą / paraliżem / grzybem, chory / sparaliżowany / zagrzybiony, z objawami choroby / paraliżu / grzybicy

(2.2) dotknąć się czegoś: wziąć się do jakiejś pracy

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• adygejski: (1.1) еӏусын, нэсын
• albański: (1.1) përkas
• angielski: (1.1) touch
• arabski: (1.1) لمس (lamasa)
• asturyjski: (1.1) tocar
• azerski: (1.1) toxunmaq
• baskijski: (1.1) ukitu
• bengalski: (1.1) ধরা (dhôra), লাগা (laga)
• bułgarski: (1.1) докосвам, допирам
• chiński standardowy: (1.1) 碰 (pèng), 摸 (mō), 触摸 (chùmō), 动 (dòng)
• chorwacki: (1.1) dirati, dodirivati
• czeski: (1.1) dotýkat se, sahat
• duński: (1.1) røre
• esperanto: (1.1) tuŝi
• estoński: (1.1) puutuma, puudutama
• fiński: (1.1) koskea, koskettaa
• francuski: (1.1) toucher, palper; (1.2) blesser
• friulski: (1.1) tocjâ
• galicyjski: (1.1) tocar
• gocki: (1.1) 𐍄𐌴𐌺𐌰𐌽 (tēkan)
• gruziński: (1.1) შეხება (šexeba)
• gudźarati: (1.1) અડવું (aḍavuṁ)
• hawajski: (1.1) pā
• hebrajski: (1.1) נגע (naga)
• hindi: (1.1) छूना (chūnā)
• hiszpański: (1.1) tocar; (1.2) herir, ofender; (1.3) tocar; (1.4) tocar, limitar
• ido: (1.1) tushar
• indonezyjski: (1.1) menyentuh, mengutik-utik, memegang, bersenggolan, bersentuhan, bersinggungan
• interlingua: affliger
• islandzki: (1.1) snerta
• japoński: (1.1) 触る (sawaru); (1.3) 触れる
• jidysz: (1.1) אָנרירן (onrirn); (1.2) טרעפֿן (trefn); (1.4) טרעפֿן (trefn)
• joruba: (1.1) farakan
• kaszubski: (1.1) dotëkac, tikac, maklac
• kataloński: (1.1) tocar
• keczua: (1.1) llamkhay
• khmerski: (1.1) ប៉ះ (pah), ពាល់ (pŏəl)
• koreański: (1.1) 닿다 (data), 만지다 (manjida)
• kornijski: (1.1) tava, tuchya, handla
• litewski: (1.1) liesti
• łaciński: (1.1) tango
• łotewski: (1.1) skarties
• macedoński: (1.1) допира (dopira)
• maltański: (1.1) mess
• mongolski: (1.1) барих (barich)
• niderlandzki: (1.1) aanraken, aanroeren
• niemiecki: (1.1) berühren; (1.2) kränken, beleidigen; (1.3) berühren
• norweski (bokmål): (1.1) røre
• nowogrecki: (1.1) αγγίζω; (1.2) αγγίζω, πειράζω; (1.3) αγγίζω, θίγω; (1.4) αγγίζω, φτάνω
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) nie dotykać:  
• portugalski: (1.1) tocar
• romansz: (1.1) tutgar
• rosyjski: (1.1) прикасаться; (1.2) задевать
• rumuński: (1.1) atinge; (1.2) lovi
• serbski: (1.1) дирати (dirati), додиривати (dodirivati)
• słowacki: (1.1) dotýkať sa, siahať
• słoweński: (1.1) dotikati se
• suahili: (1.1) kugusa
• sycylijski: (1.1) tuccari
• szwedzki: (1.1) röra; (1.2) såra; (1.3) beröra, vidröra
• tahitański: (1.1) fāfā
• tajski: (1.1) แตะ (dtɛ̀)
• turecki: (1.1) değmek, dokunmak
• tuwiński: (1.1) дээр (deer)
• ukraiński: (1.1) доторкуватися (dotorkuwatisja), торкати (torkati), торкатися (torkatisja)
• urdu: (1.1) چھونا (chūnā)
• wenecki: (1.1) tocar
• węgierski: (1.1) érint, megérint
• wietnamski: (1.1) chạm
• włoski: (1.1) toccare

źródła: