Borneo
Borneo – wyspa w Azji Południowo-Wschodniej, jedna z Wielkich Wysp Sundajskich. Największa wyspa Archipelagu Malajskiego i Azji, trzecia pod względem wielkości na świecie po Grenlandii i Nowej Gwinei.
 {{{opis zdjęcia}}} | |
| Kontynent |
Azja |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen |
{{{akwen}}} |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
{{{powierzchnia}}} km² |
| Długość linii brzegowej |
{{{długość brzegu}}} |
| Najwyższy punkt |
{{{najwyższy punkt}}} m n.p.m. |
| Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość |
|
Położenie na mapie Indonezji  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |
| [[Plik:{{{mapa wyspy}}}|240x240px|alt=Mapa wyspy|]] {{{opis mapy wyspy}}} | |
Północna część należy do Malezji. Są to stany Sarawak i Sabah. Niewielki obszar (ok. 5 tys. km²) pomiędzy Sarawak i Sabah zajmuje Brunei, reszta zaś to terytorium Indonezji.
Powierzchnia 743 330 km² (dla porównania powierzchnia Polski to 312 685 km²). Wyspę porastają lasy równikowe, zamieszkane przez wiele różnych gatunków zwierząt. Słynnym przedstawicielem świata zwierząt na wyspie jest orangutan.
Wyspa ma około 15,7 mln mieszkańców. Największą grupą etniczną w Sabah jest grupa Kadazan (25%).
Miasta na Borneo
Ludność wg stanu na rok 2008
- Kuching 765 430 mieszkańców
- Balikpapan 722 810 (aglomeracja 1 987 000)
- Samarinda 579 933 (II 2004)
- Kota Kinabalu 549 880 (aglomeracja 900 000)
- Sandakan 436 098
- Banjarmasin 381 187 (aglomeracja 576 413 w VI 2005)
- Tawau 349 962 (szacunkowo 2007)
- Miri 239 600
- Pontianak 233 880 (aglomeracja 517 000 w 2004)
- Sibu 228 700
- Loa Janan 218 000 (szacunkowo 2006)
- Palangkaraya 186 000 (szacunkowo 2006)
- Bandar Seri Begawan 158 110 (aglomeracja 483 000)
- Bintulu 152 000
- Banjarbaru 145 929 (VI 2005)
- Martapura 131 000
- Lahad Datu 119 938 (szacunkowo 2007)
- Bontang 118 405 (VI 2005)
- Singkawang 113 656 (VI 2005)
- Kuala Belait 98 116 (aglomeracja 245 800)
- Jerudong 94 899 (aglomeracja 140 000)
Rzeki na Borneo
Ekologia
WWF informuje, że od 1996 r. na Borneo odkryto 361 nowych gatunków fauny i flory Według najnowszego raportu międzynarodowej organizacji ekologicznej WWF, tylko w roku 2006 naukowcy odkryli na Borneo 52 nowe gatunki roślin i zwierząt. Wśród nich znalazło się 30 gatunków ryb, 2 gatunki żab i 16 gatunków imbiru.
Większość odkryć miała miejsce w rejonie wyspy nazywanym "Sercem Borneo". Ten górski obszar o powierzchni 220 tysięcy km² porasta las równikowy. Jego obszar kurczy się w zastraszającym tempie. Obecnie tylko połowę powierzchni Borneo pokrywają lasy. Jeszcze 25 lat temu równikowa puszcza zajmowała 75 procent obszaru wyspy.
Historia
Od I wieku n.e. istniało tu państwo Indusów. W XIII wieku teren wyspy zajmowały liczne państewka muzułmańskie. W 1521 roku na Borneo osiedlili się Portugalczycy, wyparci następnie przez Holendrów. W 1847 roku wyspę częściowo zajęli Brytyjczycy, tworząc na pobliskiej wysepce Labuan swoją bazę. W czasie II wojny światowej, w marcu 1942 roku, wyspa została zajęta przez Japończyków. Obecnie była holenderska część wyspy to tereny indonezyjskie, a była brytyjska – malezyjskie.